د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد په ډاګه کړې، چې نن سې شنبه د لړم ۴ د کابینې په غونډ ه کې سپارښتنه شوې، چې د دیني عالمانو د علمي رتبو د ټاکلو لپاره دې د دوی اړوند اسناد وارزول شي.

 په دې غونډه کې د افغانستان اسلامي امارت لومړي وزير ملا محمد حسن آخوند د ديني عالمانو د علمي رتبو د ټاکلو او د هغوى د ښوونیزو اسنادو د ارزونې طرحه تصويب کړه.

ملا محمد حسن آخوند ټینګار کړی، چې د دیني عالمانو اسناد باید و ارزول شي او د هغوی علمي رتبې دې ځانګړې او مشخصې شي.

دغه راز په دې غونډه کې د هغو شرکتونو د ستونزو د حل لپاره د اسلامي امارت له لوري یو پلاوی وګومارل شو، چې د هېواد په بانکونو کې یې پیسې کنګل دي.

د برښنایي تذکرو د وېش بهیر دوام، د وګړیو د احوالو ثبتولو د پلان چمتو کول، د معتادینو ستونزې، د بهرنیو مرستو سالم مدیریت او د ټاپي پروژې په اړه په دې ناسته کې خبرې او بحثونه وشول.

د خواړو نړیوالې ټولنې له اقتصادي ناورینه خبر ورکوي او حرګندوي، چې په را روان ژمی کې د افغانستان له نیمایي ډېر وګړي لوږه ګواښي.

دې ټولنې ویلي، که د ژمي له رارسېدو مخکې له لوږې سره مخ ۲۲ میلیون وګړیو ته بېړنۍ مرستې ونه رسیږي؛ له منځه به ولاړ شي.

د کابل اوسېدونکی صورت بېک ویلي؛ که رښتیا ووایم کارو بار نشته. سل ، ۸۰ یا ۹۰ روپۍ پیدا کوم. پخوا به درې ـ څلور سوه کېدې؛ اوس بازار نشته،د خلکو اقتصاد کمزوری دی.   

له بدخشان څخه راغلي راز محمد نومی څرګنده کړې؛ الله باک شته، چې همدا یو بیک لرم؛ خو بیا هم هیله من یم، چې له خپلو بچو سره اووسیږم.

خواړو ته د ماشومانو نه لاسرسی بله ننګونه ده.

له ماشومانو څخه د ملګرو ملتونو د ملاتړ صندوق یا یونیسف څرګندوي؛ د افغان ماشومانو د خواړو حالت  زړه بوږنوونکي دي، ځکه داسې اندېښنې شته، چې د خواړو له کبله ۱۴ میلیون وګړي ژوند له ناورین سره مخ کطدونکی دی.

دا بنسټ وايي، اوسمهال پېنځه میلیون ماشومان د خوارځواکۍ له ګواښ سره مخ دي، چې د تېر ژمي پر پرتله پېنځه دېرش سلنه زیاتوالی ښيي.

کارګر ماشوم دولت نومی وایي: د ۲۵۰ افغانیو سمبوسه پېرم؛ له دې که دېره ګټه تر لاسه کړم؛ نو ۲۰ به وي، چې زما خپله خرچه نه برابروي.

ساحل نومي بل کارګر ماشوم ویلي؛ کارو بار نشته؛ کله وي او کله نه وي. پخوا ښه و. اوس کله ۱۰۰ او کله هم ۵۰ پیدا کوم.

ملګرو ملتونو او د بشري مرستو نړیوالو بنسټونو ویلي، چې مرستندوی هېوادونه دې خپلې مرستې په افغانستان کې د هوا له سړېدو او ژمي مخکې برابرې او پخپلو ژمنو دې عمل وکړي.

د خواړو نړیوالې ټولنې د وړاندویېنې له مخې؛ د افغانستان اړمنو خلکو ته د لاسرسي لپاره هره میاشت ۲۲۰ میلیون ډالرو ته اړتیا لیدل کیږي او هڅه کوو، چې ۲۳ میلیون وګړیو ته په راروان ژمي کې مرستې ورسیږي.

نن د قطر په مرکز دوحه کې د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر محترم مولوي امیر خان متقي په مشرۍ یوه پلاوي د چین ولسي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر وانګ پر مشرۍ له پلاوي سره خبرې وکړې.
دواړو لوریو پر ډیپلوماټیکو اړیکو، دوه اړخیزې سوداګرۍ، له افغانستان سره د چین بشري مرستې او افغان زد‌کوونکیو ته په چین کې د لوړو زد‌کړو د فرصتونو رامنځته کولو او په ټوله کې د دواړو هېوادونو په اړیکو کې پر فرصتونو او ننګونو هراړخیزې خبرې وشوې.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر په ډاګه کړې، چې اسلامي امارت ډاډ ورکوي، چې د افغانستان خاوره به د چین په ګډون د کوم هېواد پرخلاف نه کارېږي.

نوموړي ډاډ څرګند کړی، چې افغانستان پر همکارۍ او همغږۍ ولاړ متوازن بهرنی سیاست لري. چین زموږ په بهرني سیاست کې مهم ځای لري او په سیمه کې مهم هېواد دی. د افغانستان ثبات د چین په ګډون ټولې سیمې ته ګټور دی.

افغان لوري چین سره د دیپلوماتیکو اړیکو د پراختیا تر څنګ د افغانستان د سوداګرۍ پر پراختیا هم ټینګار وکړ.
مولوي متقي له چینايي لوري وغوښتل، چې د افغان سوداګرو د ستونزو په اوارولو کې مرسته وکړي او له افغانستان څخه چین ته د ونیکس ماربل، قیمتي بوټو، کیشتې، بادام، وچو انځرو، پستو، اینجي او په ځانګړي توګه د جلغوزو د صادراتو په برخه کې لازمې آسانتیاوې برابرې کړي.

د چین د بهرنیو چارو وزیر په افغانستان کې له وروستي مثبت تحول هرکلی وکړ او په ډاګه یې کړه، چې افغانستان او چین تاریخي اړیکې لري او په راتلونکي کې به دواړه هېوادونه د ګډو ګټو پر بنسټ کار وکړي او هیڅکله به د افغانستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه ونکړي.

وانګ يي زیاته کړې، چې هېواد یې د افغانستان امنیت، خپلواکۍ او ځمکني بشپړتیا ته درناوی لري.
چینايي لوري همداراز ټینګار له افغانستان څخه پر ملاتړ ټینګار کړی، چې د پراختیا لپاره خپله لار په خپله وټاکي.

دغه راز ویل کیږي، چې د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي تېره ورځ د قطر په پلازمېنه دوحه کې د اسلامي امارت د اقتصادي چارو له مرستیال ملا عبدالغني برادر پر مشرۍ له یوه پلاوي سره لیدلي دي.

د ذبیح الله مجاهد د څرګندونو له مخې، په دې کتنه کې پر اقتصادي او سیاسي وضعیت او د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پر پیاوړتیا تمرکز شوی دی.

د یادونې ده، چې په کابل کې د ایران سفیر آریانانیوز ته ویلي؛ د روانې اوونۍ د چارشنبې په ناسته کې به د ایران، پاکستان، ازبکستان، تاجکستان، ترکمنستان، روسیې او چین د بهرنیو چارو وزیرانو یوه ګډه ناسته د افغانستان د اقتصادي او امنیتي ستونزو او ټولمنلي حکومت په اړه جوړه شي.