د افغانستان بهرنیو چارو وزارت خبر ورکړی، چې د دې وزارت د ستراتیژیکو څېړنو مرکز پر نوښت «کابل ته د روسیې د ملي امنیت سلاکار له سفر وروسته د کابل - مسکو اړیکو مسیر» پر موضوع  علمي بحث وشو.

د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ په دې غونډه کې د ستراتیژیکو څېړنو مرکز رییس ولي الله شاهین د روسیې او افغانستان د اړیکو پر اهمیت خبرې وکړې او د بحث لپاره یې یو شمېر اساسي پوښتنې وړاندې کړې.

د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ په دې ناسته کې د دې وزارت درېیم سیاسي رییس ذاکر جلالي له اسلامي امارت سره د روسیې اړیکې په درې پړاوونو؛ د اسلامي امارت لومړۍ دوره، د شل کلن اشغال دوره او تېرو درې کلونو کې وارزولې او د دغې مخینې په رڼا کې یې د دغو اړیکو پر راتلونکي بحث وکړ.

ذاکر جلالي ویلي: که څه هم د روسیې او اسلامي امارت اړیکې په بېلابېلو پړاوونو کې له لوړو-ژورو تېرې شوي، خو په ټوله کې له ۲۰۱۷ز کال راپدېخوا، چې کله د مسکو فارمټ غونډې پیل شوې او د اسلامي امارت لپاره د دريځ څرګندولو یو نړيوال سټیج جوړ شو؛ نو ورسره دغو اړیکو وده پیل کړه او له دې وروسته هم تمه دا ده، چې په اړیکو کې ډېر نور مثبت پرمختګونه رامنځته شي.

جلالي زیاته کړې؛ په وروستیو ورځو کې کابل ته د لوړپوړي روسي پلاوي راتګ له شک پرته د افغانستان او روسیې د اړیکو پر مسیر خپلې مثبتې اغېزې ښندي او یو مهم سیاسي پرمختګ دی.

د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ د وروستي پلاوي له راتګ سره به روسيه د اسلامي امارت نوم له تور نوملړه پر لرې کولو د امارت او روسیې ترمنځ د سیاسي اړیکو د نورې پراختيا زمينه برابره کړي.

هغه هيله څرګنده کړې، چې د روسيې لخوا د ځينو سياسي ګامونو له پورته کولو سره به د افغانستان او روسيې ترمنځ په اقتصادي برخه کې لویو پرمختګونو ته لار اواره شي.

ذاکر جلالي ویلي؛ د نظام جوړونې په برخه کې اقدامات او له روسيې سره د اسلامي امارت له پرله‌پسې اړيکو سره روسیه دې پایلې ته رسېدلې، چې د افغانستان اسلامي امارت د یوه باثباته او مستحکم نظام په توګه کولی شي په سیمه کې د روسیې یو ښه سیاسي او اقتصادي شريک شي.

ښاغلي جلالي د افغانستان اسلامي امارت بهرنی سياست متوازن وباله او له روسيې سره يې په اړيکو کې پرمختګ د دوه اړخيزو اړيکو د عادي کېدو پر لوري گامونه وبلل چې هیڅ لوري ته ښايي د اندېښنې وړ نه‌وي.

د یادولو ده، چې په دغه بحث کې د بهرنیو چارو وزارت د بېلابېلو څانګو کارکوونکیو- ډیپلوماټانو ګډون کړی و او د موضوع په اړه یې خپل نظرونه وړاندې کړل او پر بېلابېلو اړخونو بحثونه وشو.

د متحده عربي اماراتو حکومت اعلان کړی، چې د دولت رییس شیخ محمد بن زاید آل نهیان په ابوظبي کې د اسلامي امارت د سفیر بدرالدین حقاني باورلیک منلی دی.

بدرالدین حقاني په ابوظبۍ کې د نویو ټاکل شویو سفیرانو په ډله کې و، چې د چارشنبې پر ورځ یې د متحده عربي اماراتو ولسمشر ته خپل باورلیک وړاندې کړ.

په دې مراسمو کې، شیخ محمد بن زاید آل نهیان د متحده عربي اماراتو او د دوی د اړوند هېوادونو ترمنځ د اړیکو په پیاوړتیا کې نوي سفیرانو ته د بریالیتوب هیله وکړه.

د متحده عربي اماراتو حکومت په یوه بیان کې ویلي، چې په دې مراسمو کې شیخ محمد بن زاید له افغانستان سره د اړیکو پر پیاوړتیا ټینګار وکړ او څرګندوي، چې دا اړیکې د متقابل احترام پر بنسټ ولاړې دي.

د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د چارشنبې پر ورځ ( د لیندۍ اوومه) ویلي، چې د روان کال د مرغومې له یوولسمې / د ډسمبر له یودېرشمې څخه افغانان د پولیسو له اجازې پرته په اسلام‌آباد کې ژوند نشي کولی.

له هغې وروسته، چې د پاکستان امنیتي ځواکونو د دغه هېواد د پخواني لومړي وزیر عمران خان پر ملاتړ په زرګونه لاریړنکوونکي له اسلام‌آباده وویستل د پاکستان د کورنیو چارو وزیر په یوه خبري کنفرانس کې وویل: د مرغومې له یوولسمې / د ډسمبر له یودېرشمې وروسته افغان وګړي نشي کولی، چې له اجازې پرته اسلام‌آباد ته ننوځي. که دوی غواړي [دلته] په اسلام‌آباد کې ژوند وکړي؛ باید د مرستیال کمشنر له دفتر څخه اجازه ترلاسه کړي.

محسن نقوي په دې اړه نور معلومات ورنکړل؛ خو ویې ویل، چې د اسلام‌آباد پولیس چارواکي به په راتلونکیو ورځو کې جزئیات شریک کړي.

دا په داسې حال کې ده، چې د اسلام‌آباد د پولیسو مشر سید ناصر علي رضوي ویلي، چې د عمران خان پر ملاتړ په لایون کې د ۵۶ افغانانو په ګډون شاوخوا زر لاریونکوونکي نیول شوي؛ خو نوموړي پدې اړه نور جزئيات ورنکړل.

د تېر کال په نومبر میاشت کې د پاکستان حکومت له اسنادو پرته د افغان کډوالو د ویستلو لړۍ پیل کړه او دا لړۍ اوس هم روانه ده.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمیشنرۍ ويلي، د ۲۰۲۳ کال د سپټمبر له پېنځلسمې څخه د ۲۰۲۴ کال د سپټمبر تر دېرشمې پورې شاوخوا ۵۸۸ زره افغان کډوال له پاکستان څخه خپل هېواد ته جبري او پخپله خوښه ستانه شوي دي.

د ملګرو ملتونو د معلوماتو له مخې؛ د نومبر میاشتې په لومړۍ اوونۍ کې ۲۹ زره ۵۹۲ هغه کډوال له پاکستان څخه افغانستان ته راستانه شوي، چې قانوني اسناد یې نه درلودل او له هغه هېواده په جبري ویستل شوي دي.