د روغتیا نړیوالې ټولنې د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو په پېښو کې ۲۸۳ سلنه او په پاکستان کې د ۲۰۲۳ ز. کال پر پرتله ۵۵۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.

دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.

د روغتیا نړیوالې ټولنې په خبرپاڼه کې راغلي: د بېړنۍ کمیټې له وروستۍ غونډې راپدېخوا د پولیو ۵۱ نوې پېښې ثبت شوي، چې ۱۷ یې په افغانستان او ۳۴ په پاکستان کې دي، چې له دې سره په ۲۰۲۴ کال کې د ټولو پېښو شمېر ۶۲ ته ورسېد. دا په افغانستان کې د پولیو ۲۸۳ سلنه زیاتوالی ښيي. دا د ټول ۲۰۲۳ کال په پرتله په پاکستان کې د چاپېریال د نمونو په شمېر کې ۵۵۰ سلنه زیاتوالی دی. په پاکستان کې د پولیو د مثبتو پېښو شمېر په ۲۰۲۴ کال کې ۲۰۴ ته لوړ شوی.

د عامې روغتیا وزارت په دې اړه څه ندي ویلي.

افغانستان او پاکستان د نړۍ یوازیني دوه هېوادونه دي، چې د پولیو او فلج ناروغي په کې نده ختمه شوې.

د پولیو نښې د هر ناروغ ماشوم لپاره توپیر لري؛ تبه، زړه بدوالی، کانګې، د اشتها کموالی، کمزوری، د معدې درد او د ستوني درد د پولیو تر ټولو عامې نښې دي.

د ډاکټرانو په وینا کمزوري روغتیايي خدمتونه، د پوهاوي نشتوالی، بې سوادي، د نفوسو تراکم،  د اسهال ډېر خپرېدل او د ګوزڼ واکسین کم پوښښ هغه عوامل دي، چې د پولیو ویروس د خپرېدو لامل ګرځي.

د ګوزڼ واکسین کمپاين دفتر ويلي، چې سبا (دوشنبه د لیندۍ پېنځمه) په يو شمېر سيمو کې د پوليو واکسين کمپاين پيلېږي.

له "ګوزڼ څخه پاک افغانستان" ایکس پاڼې د اړوند ولایتونو د نومونو په اړه، چې څو ورځنی به وي؛ بشپړ   جزئیات ندي ورکړي.

د ګوزڼ ډېرې مثبتې پېښې په جنوبي او سویل ختیځو ولایتونو کې ثبت شوې دي.

د روغتیا نړیوال ټولنې د تازه راپور له مخې؛ سږ کال په افغانستان کې د پولیو ۲۳ مثبتې پېښې ثبت شوې دي. په داسې حال کې، چې تېر کال یوازې په ننګرهار ولایت کې شپږ مثبتې پېښې ثبت شوې وې.

د سرچينې د معلوماتو له مخې، په ٢٠۲٤ کال کې يوازې په کندهار کې د پوليو د ناروغۍ ١٢ مثبتې پېښې ثبت شوې دي.

د بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي د ختیځې مدیترانې سیمې لپاره د روغتیا نړیوالې ټولنې له مشرې حنان بلخي او مل پلاوي سره په کتنه کې له دې ټولنې څخه وغوښتل، چې د افغانستان روغتیايي سیستم تجهیز او پیاوړی کړي.

په دې کتنه کې، چې نن (دوشنبه د لړم اته‌ویشتمه) تر سره شوه؛ متقي ویلي، چې د څلور لسیزو جګړو له کبله د هېواد لرې پرتې سیمې له روغتیايي خدمتونو بې برخې پاتې شوې دي.

دغه راز امیر خان متقي وغوښتل، چې د درملو په برخه کي دي کورني صحي سکټورونه غښتلی شي، چې د افغانستان صحي مرکزونه  تمویل او افغانان له صحي پلوه پرځان بسیا شي.

د هیواد د بهرنیو چارو وزیر همدراز د پوليو او نورو ساري ناروغيو سره د ګډې مبارزې په اړه هم خبرې وکړې او له دې پلاوي یې وغوښتل، چې د پولیو او نورو نارغیو لابراتوارونه دي په افغانستان کې جوړ او فعاله شي.

دغه راز د د روغتیا نړیوالې ټولنې (WHO)سیمه‌یزې مشرې حنان بلخي له اسلامي امارت څخه مننه وکړه، چې له (WHO) سره یې تل همکارۍ کړې او د کار کولو فرصتونه یې ورته برابر کړي دي.

حنان بلخي د سعودي عربستان په جده کې د «مکروب ضد درملو پر وړاندې د مقاومت» پر نوم د وزیرانو څلورمي ناستې په اړه، چې په دې وروستیو کې جوړه شوې وه هم معلومات وړاندي کړل او څرګندوي؛ د روغتیا په اړه په نړیوالو ناستو کې هڅه کوي، چې افغانستان ته د نړیوالو روغتیاپالانو پام راوګرځوي.

دغه راز حنان بلخي ژمنه وکړه، چې په افغانستان کي به د داخلي صحي بنسټونو سره له نږدې کار وکړي، چې پیاوړی او تجهیز شي.

همداراز په ننۍ ناسته کې د بېل ګېټس بنسټ د نړېوال انکشاف رییس کرېستوفر جې اِلیس ویلي؛ بنسټ یې هڅه کوي، چي په افغانستان کې د پوليو يا ګوزڼ د ساري او خطرناکې ناروغۍ د له‌منځه وړلو لپاره ګټور ګامونه پورته کړي.

ویل کیږي، چې د افغانستان لپاره د یونیسیف چارواکي ویلي؛ اداره یې  له افغان حکومت سره کار کوي، چې نړیوال بانک له پنجشېر څخه کابل ته د پاکو اوبو دلیږد پروژه پلې کړي.