په کابل کې د ایران هېواد استازي حسن کاظمي قُمي د مهاجرینو او راستنېدونکیو چارو وزارت له چارسمبالي خلیل الرحمن حقاني سره ولیدل.

د مهاجرینو او راستنېدونکیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې نن سې‌شنبه ( د تلې څلیریشتمه ) دواړو لوریو د مهاجرینو پر وضیعت، کار، استوګنې او تعلیمي ستونزو خبرې کړې دي.

د مهاجرینو او رستنېدونکیو چارو وزیر د ایران هېواد لخوا د مهاجرینو له ٤٠ کلن کوربتوب د مننې ترڅنګ ویلي: د افغانستان اسلامي امارت هم پرېکړه کړې، چې مهاجرین هېواد ته راستانه کړي؛ خو د دې لپاره باید یو ګډ میکانیزم رامنځته او باعزته ترسره شي.

د یادې خبرپاڼې له مخې؛ په دې ناسته کې د مهاجرینو چارو وزرات مالي او اداري مرستیال کلیم الرحمان فاني د ګاونډیتوب حقوقو ته په نغوته کې ویلي؛ مونږ د اسلامي شریعت له مخې د ټولو ګاونډیانو حقونو ته ژمن یوو او له ګاونډیانو هم د ورته تعامل غوښتنه کوو.

د ایران سفیر په خپلو خبرو کې ویلي: ایران په هرو سختو شرایطو کې د افغانستان ترڅنګ ولاړ دی او ترپایه به ولاړ وي.

حسن کاظمي قُمي په ایران کې له افغانانو سره د ناوړه چلند راپورونه د دښمنو کړیو جعل وباله او وایي، چې ایران د مهاجرینو ټولو حقوقو ته لاسرسی خپله دنده بولي.

ویل کیږي، چې په دې ناسته کې ایران ته د مهاجرینو چارو وزارت د یوه پلاوي پر استولو هوکړه وشوه، چې هلته د مهاجرینو ستونزې له نږدې وڅاري او له ایراني چارواکو سره یې پر حل خبرې وکړي.

د ډله‌ییز امنیت تړون ټولنې په تاجکستان کې د افغانستان پولې ته څېرمه د وسلوالو ډلو د مخنیوي لپاره د پوځي روزنیزو هڅو له ترسره کولو خبر ورکړی دی.

د دې خبر له مخې: دغه پوځي روزنیزې هڅې، چې څلور ورځې مخکې د افغانستان پولې ته څېرمه د تاجکستان حرب ډګر په روزنيز مرکز کې روانې وې؛ د دوشنبې پر ورځ ( د تلې درویشتمه ) پای ته ورسېدې.

د ډله‌ییز امنیت تړون د څرګندونو له مخې؛ په دغو روزنیزو هڅو کې د هغو وسلوالو ډلو پر وړاندې روزنیزې زدهکړې ترسره شوې، چې د بریدونو اراده لري.

دې ټولنې تاجکستان ته د خپلو پوځیانو د لېږلو یوه ویډیو هم خپره کړې، چې په کې بېلابېل ټانکونه او پوځي وسایط لیدل کېږي.

دا په داسې حال کې ده، چې روسیه او د منځنۍ آسیا هېوادونه له افغانستان سره په سرحدي سیمو کې د سخت دریځو ډلو د فعالیتونو له پراخېدو اندېښمن دي.

رویټرز خبري سرچینې د دوشنبې پر ورځ ( د تلې درویشتمه ) د نړیوال بانک د یوه تازه راپور د څرګندونو له مخې لیکلي، چې تر ټولو کم عاید لرونکي هېوادونه له ایټوپیا څخه تر چاد او کانګو پورې د افریقا په جنوبي صحرا کې دي.

د دغه راپور له مخې، افغانستان او یمن هم په دې نوملړ کې راغلي دي.

د نړیوال بانک د راپور له مخې، د نړۍ شاوخوا ۴۰ سلنه بې‌وزله وګړي په دغو هېوادونو کې ژوند کوي.

دې بنسټ زیاته کړې، چې په بې‌وزلو هېوادونو کې د کورنیو کلنی عاید ۱۱۴۵ ډالره اټکل شوی دی.

د نړیوال بانک لوړپوړي اقتصاد پوه انیډرمیټ ګیل په دې اړه ویلي: کله، چې ډېريو نړیوالو بنسټونو پخپله خوښه له بې‌وزلو هېوادونو شاتګ وکړ؛ د نړیوالې پراختیا ټولنه (IDA) د دوی د ژغورنې یوازنۍ لاروه.

د معلوماتو له مخې؛ دغه هېوادونه له ۲۰۰۶ ز. کال راپدېخوا پوروړي او له طبیعي پېښو زیانمنوونکي دي.

نړیوال بانک په بې‌وزلو هېوادونو کې روان وضعیت د کرونا ویروس د خپرېدو د مهال پر پرتله ډېر خراب یاد کړی دی.

دا راپور په واشنګټن کې د نړیوال بانک او د پیسو نړیوال صندوق له کلنۍ غونډې یوه اوونۍ مخکې خپور شوی دی.

په راتلونکیو څو ورځو کې به واشنګټن د نړیوالې پراختیا ټولنې (IDA) لخوا د بې‌وزلۍ د له منځه وړلو او د بې‌ وزلو هېوادونو د ستونزو د حل لپاره د ۱۰۰ میلیارډ ډالرو د راټولولو د یوې لویې غونډې کوربه وي.

د نړيوالې پراختيايي ټولنې لخوا د اړتيا وړ پيسې په هرو درې کلونو کې د نړيوال بانک د غړیو هېوادونو لخوا راټولیږي.

دې بنسټ په ۲۰۲۱ ز. کال کې بې‌وزلو هېوادونو ته د لاسرسي لپاره شاوخوا ۹۳ ملیارډ ډالر راټول کړي وه.

دا په داسې حال کې ده، چې د اسلامي امارت له بیا واکمنېدو وروسته د نړیوالو بندیزونو له کبله د افغانانو د کورنیو اقتصاد د پام وړ کم شوی دی.