په افغانستان کې د بشري ناورین د کمولو لپاره د نړیوالو هڅو په لړ کې د سویډن نړیوالې پراختیایي همکارۍ ادارې (SIDA) د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) ته د ۲.۲ میلیون ډالرو له ورکولو سره د افغان میندو او ماشومانو د تغذیې لپاره خپل ملاتړ اعلان کړ.

د خوړو نړیوال پروګرام په ایکس پاڼه کې اعلان کړی، چې دا مالي مرسته به د درې میاشتو لپاره ۱۲۵ زره افغان میندو او ماشومانو ته د مغذي خوړو د چمتو کولو لپاره وکارول شي.

د دې پروګرام موخه د ټولنې د تر ټولو زیان منونکو خلکو د خوارځواکۍ مخنیوی دی.

دا مرسته په داسې وخت کې اعلانیږي، چې د خوړو نړیوال پروګرام له دې مخکې په افغانستان کې د ملاتړ پروګرامونو د پلي کولو لپاره د بودجې له سخت کمښت خبرداری ورکړی و.

د دې پروګرام د راپورونو له مخې؛ د کافي مرستو په نشتوالي کې په میلیونونو ماشومان او میندې د خوارځواکۍ او اړوند ناروغیو له خطر سره مخ دي.

په وروستیو کلونو کې د اقتصادي جوړښتونو د سقوط او په هېواد کې د بې‌وزلۍ له زیاتېدا سره د کورنیو لپاره په ځانګړي توګه په کلیوالي سیمو کې صحي خوړو ته لاسرسی مخ پر کمېدو شو.

نړیوالې احصائې ښیي، چې د هیواد له نیمایي څخه ډېر نفوس بشري مرستو ته بېړنۍ اړتیا لري.

لکه څنګه، چې د نړیوالو مرستندویانو مرستې کمې شوې دي؛ د خوړو نړیوال پروګرام د ۲۰۲۳ کال په وروستیو کې خبرداری ورکړ، چې که دا حالت روان وي د اړتیاوو له مخې به خپلې خوراکي مرستې د پام وړ کمې کړي.

د ملګرو ملتونو د راپور له مخې، په افغانستان کې له ۲۵ میلیون څخه ډېر خلک دا مهال بشري مرستو ته اړتیا لري. د خوړو نړیوال پروګرام اړ شو، چې په ۲۰۲۳ کال کې د بودجې د کمښت له کبله خپلې مرستې له ۱۵ میلیون خلکو څخه ۵ میلیون کمو خلکو ته راټیټې کړي.

په باکو کې د “افغانستان: سیمه‌ییز اتصال، امنیت او پراختیا” تر سرلیک لاندې یو نړیوال کنفرانس ترسره شو.

دا کنفرانس د آذربایجان جمهوریت د دولتي امنیت خدماتو (SSS) راغوښتی و او د ۲۰ هېوادونو استخباراتي چارواکو په کې برخه اخیستې وه.

دا کنفرانس د آذربایجان د دولتي امنیتي خدماتو د مشر جنرال علي نقي یوف پر وینا پیل او په باکو کې یې د افغانستان په اړه د دې کنفرانس جوړېدا د پخوانیو ناستو تداوم وباله.

د Caliber.Az  خبري سرچینې د آذربایجان د دولتي امنیتي خدماتو د څرګندونو له مخې راپور ورکړی؛ هغه هیله ښودلې، چې دا نړیواله ناسته کولی شي د افغانستان د مرکزي حکومت په جوړولو کې اغېزمن رول ولوبوي او د نړیوالو قوانینو د اصولو او مقرراتو پر بنسټ عمل وکړي.

هغه د آذربایجان او افغانستان ترمنځ اوږدمهاله اړیکو ته په نغوته(اشاره ) کې ویلي؛ دا اړیکې پر متقابل باور ولاړې دي او همدارنګه یې د دواړو هېوادونو پر ژورو تاریخي او کلتوري اړیکو هم ټینګار وکړ او وایي، چې آذربایجان تل په افغانستان کې د داخلي سیاسي ثبات او امنیت د تامین لپاره له نړیوالو نوښتونو ملاتړ کړی او هیڅکله یې پدې اړه له هڅو کولو ډډه نده کړې.

جنرال علي نقي یوف له افغانستان څخه د نړیوالو ټولنو پر هراړخیز ملاتړ اړتیا ټینګار کړی، چې د جرمونو په ګډون له نړیوال تروریزم، د مخدره توکو قاچاق او غیرقانوني مهاجرت سره د مبارزې په برخه کې له افغانستان سره همکاري وکړي.

هغه د دې کنفرانس یو له اصلي اهدافو څخه د تخریبي ځواکونو او ترهګرو ډلو له ویجاړونکو هڅو سره د مقابلې لپاره د همغږۍ دریځ رامنځته کول وغوښتل، چې په افغانستان کې بحراني وضعیت وساتي. نوموړي زیاته کړې، چې په نړیوال نظام کې د افغانستان د دریځ ډاډمنول او په دې هېواد کې د سولې ټینګښت خورا اړین کار دی.

هغه باور څرګند کړ، چې د سیمې هېوادونه او نور حکومتونه به پر همغږۍ عمل وکړي او په دې برخه کې به ګډې هڅې ترسره کړي.

په دې کنفرانس کې د نورو هېوادونو استازو هم په افغانستان کې د امنیت او پرمختګ په اړه خبرې وکړې او څرګندوي، چې دا کنفرانس کولی شي په دې هېواد کې د سولې او امنیت د تامین لپاره د ډاډمنو ګامونو د پورته کولو لپاره اړین فرصتونه برابر او په دې هېواد کې د تلپاتې ثبات د رامنځته کولو لپاره د نړیوالې ټولنې ملاتړ هم ترلاسه کړي.

مجاهدينو ۳۳ کاله مخکې د پخواني شوروي تر ملاتړ لاندې حکومت راوپرځاوه؛ خو د اسلامي امارت د چارواکو د څرګندونو له مخې، په هېواد کې واک ته د ځينو مشرانو لېولتیا د کورنيو جګړو لامل شوه او اسلامي نظام رامنځته نشو.

که څه هم په دې مراسمو کې د مجاهدینو له لاسته راوړنو ستاینه وشوه؛ خو کورنۍ جګړې وغندل شوې.

د وسلوال پوځ لوی درستیز فصیح الدین فطرت وايي؛ د یو شمېر جهادي مشرانو واک او تسلط د دې لامل شو، چې هېواد په کورنۍ جګړه کې ښکېل او د اسلامي نظام د جوړېدو مخه ونیول شي.

 لوې درتسیز وايي، که څوک د افغانستان د بیا اشغال فکر وکړي؛ نو افغان ولس به زر کاله نور هم جګړه وکړي، چې د چا مستعمره نشي.

 فصیح الدین فطرت همدا راز زیاته کړې؛ که څوک له هېواده د تښتېدلو کسانو پر کارولو د افغانستان د اشغال په فکر کې وي؛ نو افغان ولس د نورو زر کلونو لپاره د استعمار پر وړاندې مبارزې ته چمتو دی.

د سرحدونو، قومونو او قبایلو وزارت چارسمبالي(سرپرست) نورالله نوری ويلي؛ افغانستان به ډېر ژر په سیاسي، اقتصادي او امنیتي برخو کې له نورو هېوادونو سره برابر شي.

دغه راز د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت چارسمبالي خیرالله خیرخواه د اسلامي امارت له مسوولینو غوښتي، چې له واک‌غوښتنې تېر شي؛ ځکه د زیات نفوذ هڅه د خلکو ترمنځ د نفاق لامل کیږي.

ویل کیږي، چې د تېرو څلور لسيزو ناورین، چې له کبله يې ميليونونه خلک کډوال شوي او نن په هېوادونو او په ځانګړي توګه ایران او پاکستان کې له سختو شرايطو سره مخ دي. د وسلوال ځواک لوى درستيز د دغو کډوالو پر باعزته راستنېدو ټينګار کوي او وایي، چې د کډوالو سپکاوى ورته د زغم وړ ندى.