د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف به روانه اوونۍ د ازبکستان له حکومتي چارواکو سره د دوه اړخیزو اړیکو، یوریشیا ادغام او د نازي جرمني پر وړاندې د بریا د اتیایمې کلیزې لپاره پر چمتووالي خبرې وکړي.

تاس خبري سرچینې راپور ورکړی، چې د روسیې بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زاخارووا ویلي؛ تمه ده، چې لاوروف به د ازبکستان له ولسمشر شوکت میرضیایوف او د دې هېواد بهرنیو چارو وزیر بختیار سعیدوف سره بحث او خبرې وکړي.

زاخارووا وایي، چې “دواړه خواوې به د متقابلو ګټو، اوسنیو نړیوالو مسلو، سیمه‌ییزو امنیتي مسلو، د خپلواکو ګډو ګټو هېوادونو، شانګهای همکاریو ټولنې، مرکزي آسیا- روسیې، د مسکو او تاشکند د چلندونو ترمنځ پر نږدېوالی او همکاریو بحث وشي.”

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین په تېر ډسمبر کې له (CIS) مشرانو سره د خپلو غونډو په بهیر کې دوی ته بلنه ورکړه، چې په مسکو کې د بریا د ورځې په مراسمو کې ګډون وکړي، چې ټاکل شوې د می پر نهمه ترسره شي.

همدارنګه، د ۱۹ ملګرو هېوادونو نظامي واحدونو ته بلنه ورکړ شوې، چې د سره چوک په پوځي ننداره کې برخه واخلي. د دې هېوادونو نوملړ تر دې دمه ندی خپور شوی؛ خو ازبک سرتېرو پېنځه کاله دمخه په هېوادنۍ جګړې کې د بریا د پېنځه اویایمې کلیزې پر مهال په سره چوک کې لاریون وکړ.

ازبکستان په دودیزه توګه د بریا د ورځې ډېری جشنونه او کمپاینونه ترسره کوي.

دغه راز د روسیې بهرنیو چارو وزارت ټینګار کړی؛ مسکو او تاشکند “جوړونکې، درناوي وړ او متقابلې ګټورې اړیکې لري، چې د دوستۍ، حاکمیت، مساوات او د یو بل ګټو ته د درناوي پر بنسټ ولاړې دي.”

دواړه خواوې په فعاله توګه په سوداګرۍ، انرژۍ، ساینس او ​​بشري چارو کې همکاري کوي.

دوی به کاري مهاجرانو ته ځانګړې پاملرنه وکړي؛ ځکه، چې شاوخوا ۱.۱میلیون ازبک وګړي د روسیې په بېلابېلو سکټورونو کې کار کوي.

د تاس د راپور له مخې، په خبرو اترو کې به د افغانستان موضوع هم وي؛ ځکه، چې د دواړو هېوادونو لپاره یوه اړینه موضوع ده.

تمه ده، چې په سمرقند کې لاوروف له ازبک چارواکو سره د لیدنو په لړ کې پر نورو سیمه‌ییزو او نړیوالو مسلو هم خبرې وشي.

د هندي پولیسو یوه لوړپوړي افسر ویلي؛ د سې‌شنبې پر ورځ (د غویی دوه‌یمه) وسلوالو په هندي کشمیر کې پر سیلانیانو ډزې کړي، چې له کبله یې له ۲۰ ډېر کسان ووژل شول، چې په تېر کال کې د هند تر ادارې لاندې کشمیر کې تر ټولو ناوړه برید یاد شوی دی.

د هند لومړي وزیر نریندرا مودي د پهالګام په اړوند سیمه کې دا برید وغانده او ژمنه یې وکړه، چې بریدګر به عدالت ته راکاږل شي.

د ګرځندویانو وه لارښود ویلي، چې هغه د ډزو له اورېدو وروسته د پېښې ځای ته ورسید او ځینې ټپیان یې پر آسونو ولېږدول.

پهالګام، چې له سرینګر ښار څخه شاوخوا ۹۰ کیلومټره لرې دی؛ د مسلمان میشتو یو زړهراکښونکی سیاحتي ځای دی، چې د دوبي په موسم کې زرګونه سیلانیان راجلبوي.

“کشمیري مقاومت” نومې یوې لږ پېژندل شوې وسلوالې ډلې په ټولنیزو رسنیو کې د برید مسوولیت پر غاړه اخیستی. دې ډلې په دې اړه نارضایتي څرګنده کړې، چې له ۸۵ زره څخه ډېر بهرنيان په سیمه کې میشت شوي، چې د دې سیمې په “ډیموګرافیک جوړښت کې د بدلون” لامل شوي دي.

دا برید یوازې یوه ورځ وروسته له هغه وشو چې مودي د امریکا د مرستیال ولسمشر جي ډي وینس سره ولیدل، چې هند ته په څلور ورځني سفر دی.

د کشمیر پخواني وزیر اعلی عمر عبدالله دا برید په وروستیو کلونو کې پر ملکي وګړو تر ټولو لوی برید وباله او ویې ویل: “د دې جرم مرتکبین هغه حیوانات دي، چې له انسانیت او رحم مستحق ندي.”

د هند د کورنیو چارو وزیر آمیت شاه هم اعلان کړی، چې هغه به د پېښې ځای ته سفر وکړي او وایي: “د دې بزدلانه ترهګریز برید مرتکبین به بې سزا پاتې نشي او له سختې سزا سره به مخ شي.”

د یوشمېر راپورونو له مخې ؛ په دې وسلوال برید کې لږترلږه ۲۶ کسان وژل شوي او ګ‌نشمېر نور ټپیان شوي دي. 

د ایران بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي د دوشنبې پر ورځ ویلي؛ د سې‌شنبې پر ورځ د ایران بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د تهران او واشنګټن د اټومي خبرو اترو له درېیم پړاو خبرو څخه مخکې، چې د شنبې پر ورځ په عمان کې ترسره کیږي؛ چین ته سفر کوي.

تېره اوونۍ مسکو ته په سفر کې عراقچي دولتي ټلویزیون ته ویلي وه، چې تهران تل د اټومي مسلې په اړه له خپلو روسیې او چینایي ملګرو سره نږدې مشورې کوي.

اسماعیل بقايي وایي: “دا طبیعي ده، چې مونږ به د ایران او امریکا د غیر مستقیمو خبرو اترو د وروستیو بدلونونو په اړه له چین سره مشوره وکړو او په دې اړه معلومات وړاندې کړو.

هغه زیاته کړې، چې بیجینګ کولی شي په دې بهیر کې رغنده رول ولوبوي.

د ایران او امریکا د اوږدې مودې دښمنانو د روانې میاشتې په پیل کې د تهران د اټومي پروګرام محدودولو لپاره داسې خبرې اترې پیل کړې،  چې د لویدیځ د څرګندونو له مخې د اټومي وسلو د پراختیا لپاره چمتو دي.

د چین د بهرنیو چارو وزارت ویاند ګوو جیاکون د دوشنبې پر ورځ د عراقچي د راتلونکي سفر په اړه ویلي: “چین او ایران په ټولو کچو او بېلابېلو برخو کې تبادلې او اړیکې ساتلي دي. د یاد شوي ځانګړي سفر په اړه زه اوسمهال د وړاندې کولو لپاره هیڅ معلومات نلرم.”

تهران له اوږدې مودې راپدېخوا دا ډول تورونه رد کړي او په بدل کې یې د امریکا د هغو بندیزونو لرې کول غواړي، چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ لخوا د لومړۍ دورې (۲۰۱۷-۲۰۲۱) په بهیرکې لګول شوي وه او د ۲۰۱۵ کال له اټومي تړون څخه وتلی دی.