په تورخم کې د کډوالو د دوه‌یمې څپې له پيليدو سره سم افغان بيسيم مخابراتي شبکې راستنېدونکو افغان کډوالو لپاره مخابراتي خدمات او وړيا سيمکارتونو د وېش لړۍ پيل کړې ده.

د کډوالو د دوه‌مې څپې له پيل کيدو سره هره ورځ سلګونه کډوالې کورنۍ پاکستان د امنيتي ځواکونو لخوا جبري رايستل کيږي او د ډيورنډ فرضي کرښي د تورخم دروازې له لارې هېواد ته راستنیږي.

په ختیځ کې د افغان بېسیم مخابراتي شبکې د خرڅلاو امر ابرار الله زهير ویلي؛ افغان بيسيم يوه ډله د تورخم په صفري او عمري کمپ کې راستنېدونکوو هېوادوالو لپاره وړيا سيمکارتونه، دقيقي او انټرنيټ ورکوي، چې له خپلو هېوادوالو او خپلوانو سره اړيکي ونيسي.

راستانه شوي بيا د مخابراتی شبکو د دغو خدماتو په اړه خوښي ښيي.

دننګرهار دمخابراتو اوټکنالوژۍ رییس ذبیح الله ذکي د بېلابېلو مخابراتي شبکو له مسوولينو سره ليدلي او په تورخم کې يې د راستنېدونکوو کډوالو لپاره د څلیريشت ساعته خدمتونو او سيمکارتوو د‌ وېش غوښتنه کړې ده.

نوموړي زیاته کړې، د ټولو مخابراتي شبکو مسوولینو دغه غوښتنه منلي ده .

په ختيځ کې د افغان بيسيم مخابراتي شبکې مسوول عطاء الله ساحل وايي دوی تل د ملي مسووليت له مخې دغه خدماتو ته رادانګلي دي.

دا په داسې حال کې ده، چې له اختر وروسته له پاکستان څخه د افغان کډوالو د جبري راستنېدو لړۍ چټکه شوې او ورځ تر بلې د راستنېدونکوو کډوالو کورنيو شمېر زياتوالي مومي. د ننګرهار د مخابراتو او ټکنالوژۍ ریاست د څرګندونو له مخې؛ په لومړۍ څپه کې تورخم ته راستانه شویو افغانانو ته د بیلا بېلو مخابراتي شبکو لخوا دوه سوه پنځوس زره سیمکارتونه وېشل شوي او داځل به هم له اړتیا سره سم پرې سیمکارتونه ووېشل شي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د استازولۍ دفتر یا یوناما ويلي، چې په تېرو دوه ورځو کې له پاکستان څخه له ۸۰۰۰ څخه ډېر افغان کډوال جبري ایستل شوي دي.

د ملګرو ملتونو د څرګندونو له مخې؛ په دې کډوالو کې هغه کسان هم شته، چې د ICC  کارتونه هم لري.

د یوناما په څرګندونو کې راغلي، چې د مهاجرت نړیوال بنسټ له ۲ زره ۶۰۰ څخه زیاتو خلکو ته مرستې چمتو کړې دي.

د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت ویاند عبدالمطلب حقاني ویلي: د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت چارسمبالي(سرپرست) مولوي عبدالکبیر د سره صلیب او سرې میاشتې نړیوال فډراسیونونو له چارواکو سره په بېلابېلو ناستو کې ویلي، چې د افغانستان د کډوالۍ ستونزې دایمي حل، وخت او نړیوالې مرستې ته اړتیا لري.

دغه راز ننګرهار ته د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت د مالي او اداري مرستیال پر مشرۍ یوه پلاوي سفر کړی، چې وضعیت له نږدې وڅېړي او راستنېدونکو ته د رسیدنې پروسه ګړندۍ کړي.

د اسلامي امارت مرستیال ویاند حمدالله فطرت ویلي، چې په کابل کې د راستنېدونکو عالي کمیسیون له کډوالو سره د مرستو او غوره چلند لپاره بېلابېلو کمیټو ته دنده سپارلې ده.

دا په داسې حال کې ده، چې په پاکستان کې ډېری افغانان په سختو شرایطو کې دي او د جبري ایستلو د غیر اخلاقي او غیر انساني چلند له ګواښ سره مخ دي. دې وضعیت د افغان کډوالو لپاره بشري ناورین نور هم چټک او د دوی د حقونو د حل لپاره نړیوالې غوښتنې راپورته کړي؛ خو داسې ښکاري، چې پاکستان خپله پرېکړه پلي کوي.

د ولسمشر مرستیال محمد رضا عارف د سرحدي ولایتونو او ګاونډ هېوادونو په ځانګړي توګه له افغانستان سره د اړیکو د پراختیا غوښتنه کړې ده. 

هغه دا هم ویلي، چې ګاونډ هېوادونه لکه افغانستان او پاکستان د ایران سرحدي ولایتونو لپاره لوی فرصتونه برابروي.

محمد رضا عارف له ګاونډ هېوادونو سره د اړیکو په پیاوړتیا کې د سرحدي سیمو د واليانو پر هڅو ټینګار وکړ او وایي، چې تهران د اقتصاد او ملي پرمختګ په اړه د خپلو ولایتونو په سوداګریزو اړیکو کې خپل حیثیت روښانه کړی دی.

دغه راز د ایران بهرنیو چارو وزارت د همغږۍ دفتر عمومي رییس محمد رضا نظري په کابل کې د افغانستان بهرنیو چارو وزارت د اقتصادي همکاریو له عمومي رییس شفیع اعظم سره وکتل او د دواړو هېوادونو ترمنځ یې د اقتصادي اړیکو په اړه خبرې وکړې.

د اقتصادي چارو شنونکي وايي؛ ایران هڅه کوي، چې له افغانستان سره په سوداګریزو معاملو کې مهم رول ولوبوي او له افغانستان سره د ایران د اقتصادي پراختیا زیاتوالی په بېلابېلو اړخونو کې اړین دی.

ایران د افغانستان یو له اړینو اقتصادي شریکانو څخه دی او د دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګریزې اړیکې اوسمهال څلور میلیارډ ډالرو ته لوړې شوې، چې ۵۵ میلیون ډالر یې صادرات او ۳.۳۱۱ میلیارډ ډالر واردات دي.