نړۍ
د سوریې په کمپونو کې له میندو څخه د ماشومانو پر بېلولو رسمي نیوکه وشوه
د ملګرو ملتونو له ملاتړه د بشري حقونو برخمنې یوې مدافع ويلي: په سلګونه هلکان، چې ځینې یې ۱۱ کلن دي د سوریې په شمال ختیځ کې د امریکا تر ملاتړ لاندې کردي ځواکونو له خپلو میندو بېل ساتلي، خو دا کار سم؛ ځکه نهدی، چې کوم امنیتي ګواښ ترې نهدی رامنځته شوی.
د ملګرو ملتونو خپلواکه راپور ورکوونکې فنوالا نیولان د جمعې پر ورځ په الهول کمپ کې د بشري حقونو د ساتنې او له تروریزم سره په مبارزه کې، د خپلسري ډلهییز توقیف د دوام په اړه اندېښنه څرګنده کړه، چې هغې په روانه اوونۍ کې اړوند سیمې ته په سفر کې ولیدل.
له کلونو راپدیخوا د بشري حقونو مدافعین له بهرنیو هېوادونو ( اروپا، شمالي آفریقا او نورو) څخه غواړي، چې خپل وګړي د داعش د کورنیو غړیو له کمپونو څخه بېرته راستانه کړي. په ځانګړي توګه هغه ماشومان، چې د دې ډلې لخوا په ترسره شويو جرمونو کې ښکېل نهدي.
دا ډله ۱۲ کاله مخکې په یوه پاڅون کې، چې بیا پر کورنۍ جګړه بدله شوه او سلګونه کسان ترې ووژل شول؛ واک ته ورسېده. دوی په یو وخت کې د سوریې او عراق پراخې سیمې تر څارنې لاندې راوستې؛ خو کردي ځواکونو، چې د داعش پر ضد د نړیوال ائتلاف له ملاتړه برخمن ول او همدارنګه یې د عراق او سوریې د حکومتي ځواکونو پر ملاتړ تر ۲۰۱۹ کاله دغه سیمې بېرته ونیولې.
نیولان ویلي؛ زمونږ د اړوند کارپوهانو د ډلې د محاسبې له مخې؛ له ۲۰۱۹ کال راپدیخوا څه نا څه ۷۰۰۰ کسان د نږدې ۳۶ هېوادونو له لوري بېرته ستانه شوي، چې درې پر څلورمه برخه یې ښځې او ماشومان دي.
په لسګونه زره نور له زندانونو خوشې شوي؛ پرته له دې، چې د وتلو کومه نښه وي. پاتې شوه دا، چې دوی هغو هېوادونو ته سفر کړی وي، چې دوی یا کورنۍ یې ترې راوتلي دي.
له دې وېرې، چې له الهول کمپ څخه به د یاغیانو نوی نسل راڅرګند شي؛ نو د کرد چارواکو، چې پر ختیځې او شمالي سوریه واکمن دي، د وړتیا بښلو یو پروګرام یې پیل کړ، چې هدف یې له افراطیته د ماشومانو ژغورل او له کورنیو بېلول دي.
نیولان ویلي، چې د الهول په کمپ کې وضعیت خراب دی او له ۴۹۰۰۰ ډېر خلک په کې ژوند کوي.
هغې امنیت او روغتیایي خدمتونو ته د لاسرسي او په کمپونو کې د اوبو کمښت په اړه اندېښنه څرګنده کړې، چې تودوخه یې د سانتي ګراد ۵۰ درجې ته رسیږي او سرپناوې یې هم د خیمو بڼه لري.
نیولان زیاته کړې: دوهیمه مسله، چې زه غواړم په ګوته کړم هغه له مناسب بخیره پرته له میندو د سلګونه تنکيو هلکانو د بېلولو بهیر دی. دا هغه څه دي، چې زه یې د یوه ناثابت امنیتي خطر پر بنسټ رالنډوم، چې هلکان به ورسره د ځوانۍ په عمر کې مخ کیږي.
هغې د ډېریو هلکانو اضطراب ته هم په نغوته کې ویلي: هرې ښځې راته ویل؛ دا د ماشوم تښتونه ده، چې بشپړ اضطراب، ځورېدنه او خورا رواني زیان یې رامنځته کړی دی.
نیولان ویلي؛ د دې هلکانو نیول کیدای شي پخپله د نړیوال قانون لاندې د ورکیدو یو عمل وي، چې د بشري حقونو له ډېریو مکلفیتونو سره په مستقیم ټکر کې دي.
نړۍ
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول
د رویټرز خبري سرچینې د راپور له مخې؛ د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې ویلي: پر بس له لارۍ سره له ټکر وروسته اور ولګېد او د نورو سپرو کسانو حالت هم، چې ځايي روغتون ته وړل شوي د اندېښنې وړ ښودل شوی دی.
د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې څرګنده کړې، چې له لارۍ سره په ټکر کې ۳۸ کسان هغه مهال مړه شول، چې له ساو پاولو ایالت څخه دې ایالت ته روان و.
د رویټرز خبري سرچینې د راپور له مخې؛ د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې ویلي: پر بس له لارۍ سره له ټکر وروسته اور ولګېد او د نورو سپرو کسانو حالت هم، چې ځايي روغتون ته وړل شوي د اندېښنې وړ ښودل شوی دی.
د باهیا ایالت د اور وژنې ریاست زیاته کړې: په دې پېښه کې د یوه چټک موټر درې کسه سپرلۍ، چې له یوې لارۍ سره د خپل موټر د ټکر له کبله لاندې شوی؛ په معجزانه ډول ژوندي پاتې شوي او د لارۍ چلوونکی هم په تېښته بریالی شوی دی.
د بهیا ایالت د اور وژنې ریاست زیاته کړې: د عیني شاهدانو له څرګندونو څخه د راټولو شویو بېلابېلو راپورونو له مخې، عدلي څېړنه به د پېښې اصلي لامل معلوم کړي.
د دې پېښې په غبرګون کې د برازیل ولسمشر لوییز اناسیو لولا داسلوا په ایکس پاڼه کې لیکلي: «زه سخت خواشینی یم او د دغې پېښې له ۳۰ څخه د زیاتو قربانیانو کورنیو ته د تسلیت مراتب وړاندې کوم او د دغې غمجنې پېښې د ژغورل شویو کسانو لپاره دعا کوم."
د برازيل ولسمشر هم د دغه هېواد حکومت له ټپيانو سره د هر ډول اړينو مرستو د چمتووالي اعلان وکړ.
نړۍ
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
رویټرز د سې شنبې پر ورځ ( د لیندۍ اووهویشتمه / د ډسمبر اووهلسمه ) راپور ورکړ، چې دا اقدام ناټو ته د اوکراین په جګړه کې مستقیم واک ورکوي.
د شمالي اتلانتیک تړون(ناټو) اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو مسوویت پر غاړه اخیستی، چې مخکې د واشنګټن پر غاړه و.
رویټرز د سې شنبې پر ورځ ( د لیندۍ اووهویشتمه / د ډسمبر اووهلسمه ) راپور ورکړ، چې دا اقدام ناټو ته د اوکراین په جګړه کې مستقیم واک ورکوي.
د راپور له مخې؛ دا اقدام د اوکراین لپاره د پوځي ملاتړ د دوام لپاره شوی، چې د دوږنالډ ټرمپ د ولسمشرۍ د دوهیمې دورې له پیل وروسته د راتلونکي کال په جنورۍ کې نوموړي ته زیان ونه رسیږي.
د جرمني په ویسباډن کې د امریکا اډه د ناټو د پوځي مرستو د همغږۍ د مرکزي دفتر په توګه غوره شوې ده.
له دې مخکې د «راماشټاین» ډلې، چې د امریکا پر مشرۍ د ۵۰ هېوادونو له ائتلاف څخه جوړه وه، اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو دنده په غاړه درلوده.
د راپور له مخې؛ سپینه ماڼۍ هڅه کوي، چې د ټرمپ د ولسمشرۍ د دوهیمپېر له رسمي پیل مخکې کیف ته نورې پوځي مرستې ولېږدوي.
په راپور کې راغلي، چې ښايي دغه اقدام د اوکراین په جګړه کې ډېر اغېز ونکړي.
دونالډ ټرمپ د ولسمرۍ په لومړي پېر کې ژمنه کړې وه، چې له ناټوتړون څخه به ووخي.
د امریکا منتخب ولسمشر ډونلډ ټرمپ د خپل ټاکنیز کمپاین پر مهال له کیف سره د واشنګټن پر پوځي مرستو نیوکه کړې وه او دا ژمنه یې کړې وه، چې له بریا وروسته به په اوکراین کې جګړه پای ته رسوي.
د ناټو پوځي تړون ۳۱ غړي لري، چې امریکا، بریټانیا، آلمان، ترکیه او ایټالیا یې مهم غړی دي.
ټرمپ د ناټو له غړو وغوښتل، چې د خپلو ناخالصو کورنیو تولیداتو درې سلنه دې تړون ته ځانګړې کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې روسيې له اوکراين سره د لويديځ د پوځي مرستو زياتوالى غندلى او دا يې د يوې پراخې جګړې له خطر سره مخ کېدل یاد کړي وه.
نړۍ
د سوریې په یوه ډلهییز قبر کې لږ تر لږه ۱۰۰ زره جسدونه براته دي – راپور
معاذ مصطفی له دمشق څخه رویټرز سره په یوه ټیلیفوني مرکه کې ویلي؛ دا ډلهییز قبر د القطیفه په سیمه کې، چې له دمشق څخه څلوېښت کیلومټره لرې یو له هغو پېنځه ډلهییزو قبرونو څخه دی، چې په تېرو څو کلونو کې یې کشف کړي دي.
په سوریه کې د امریکا د یوې موسسې مشر اعلان کړی، چې له دمشق بهر په یوه ډلهییز قبر کې د لږ تر لږه ۱۰۰ زره کسانو جسدونه پراته دي، چې د سوریې د لرې شوي ولسمشر بشارالاسد د حکومت لخوا وژل شوي دي.
معاذ مصطفی له دمشق څخه رویټرز سره په یوه ټیلیفوني مرکه کې ویلي؛ دا ډلهییز قبر د القطیفه په سیمه کې، چې له دمشق څخه څلوېښت کیلومټره لرې یو له هغو پېنځه ډلهییزو قبرونو څخه دی، چې په تېرو څو کلونو کې یې کشف کړي دي.
د سوریې د بیړنیو حالاتو د ډلې مشر معاذ مصطفی ویلي، چې نور ډلهییز قبرونه هم شته او قربانیان یې نه یوازې سوري وګړي، بلکې امریکايي، بریټانیاوي او د نورو هېوادونو هم دي.
د راپورونو له مخې؛ له ۲۰۱۱ کال راپدېخوا، چې د اسد د حکومت پر ضد لاریونونه د کورنۍ جګړې لامل شول، په کې سلګونه زره سوري وګړي وژل شوي دي.
بشار الاسد او پلار یې حافظ الاسد، چې له ده مخکې ولسمشر و او په ۲۰۰۰ کال کې مړ شو؛ د سوریې د خلکو، د بشري حقونو ډلو او نورو حکومتونو لخوا د ډلهییزو اعدامونو په ګډون پر ډلهییزو وژنو تورون دي.
اسد په پرلهپسې توګه د خپل حکومت لخوا د بشري حقونو سرغړونې رد کړي او خپل مخالفان یې افراطیان یاد کړي دي.
ویل کیږي، چې روسیې اسد او کورنۍ ته یې پناه ورکړې ده.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ4 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
لوبی4 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
تازه خبرونه3 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
نړۍ10 hours ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول