د چارشنبې پر ورځ ( د کب دوه‌ویشتمه) د عمان د سوداګرۍ او صنایعو خونې رییس فیصل عبدالله الرواس د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت له چارسمبالي (سرپرست) امیر خان متقي سره ولیدل.

دا ناسته د دواړو خواوو د سوداګرۍ، پانګونې او اقتصاد په برخو کې د همکارۍ د پراخولو او همدارنګه د لوژستیک او ګرځندوی په برخو کې د اړیکو د پراختیا پر لارو چارو بحث او خبرې وکړې.

دواړو خواوو د هغو ګډو پروژو ملاتړ هم یاد کړ، چې د اقتصادي ودې هڅولو کې مرسته کوي او په دې برخو کې د سوداګرۍ او پوهې تبادلې پر اهمیت ټینګار وکړ.

د دې غونډې په بهیر کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ تبادلې آسانه کولو او د متقابلو ګټو لپاره له موجوده فرصتونو څخه د ګټې اخیستنې په اړه موافقه وشوه.

امیر خان متقي د یکشنبې پر ورځ عمان ته سفر وکړ. د بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ چې دا سفر د عمان د بهرنیو چارو وزیر په بلنه ترسره شوی دی.

د یادونې ده، چې د روانې اوونۍ په پیل کې امیر خان متقي د یوه پلاوي پر مشرۍ عمان ته  د دې هېواد د بهرنیو چارو د وزیر پر بلنه سفر کړی دی.

یوه ایراني چارواکي ويلي، چې د روان لمریز کال په لومړیو ۱۰ میاشتو کې افغانستان ته د ایران د ناتېلي صادراتو ارزښت شاوخوا دوه میلیارډ امریکایي ډالر دی.

د ایران د صنعت، کانونو او سوداګرۍ خونې د نړیوالو اړیکو او سوداګرۍ پراختیا کمیسیون ویاند روح الله لطیفي ویلي، چې د روان لمریز کال په لومړیو ۱۰ میاشتو کې افغانستان ته د ایران د ناتېلي صادراتو ارزښت د تېر کال د ورته وخت پر پرتله ۳۱ سلنه زیات شوی دی.

د ایران ټایمز ورځپاڼې، چې د ایران انګلیسي ژبې دولتي ورځپاڼه ده هم د لطیفي د څرګندونو له مخې ویلي، چې په دې ۱۰ میاشتو کې ایران افغانستان ته د یو میلیارډ او  ۹۷۲ میلیون ډالرو غیر نفتي توکي صادر کړي دي.

د لطیفي د څرګندونو له مخې؛ په تېرو ۱۰ میاشتو کې افغانستان د ایران د ګاونډ هېوادونو تر منځ د دې هېواد د محصولاتو لپاره څلورم لوی صادراتي ځای و.

د تېر کال په اګست میاشت کې د ایران یوه سوداګریز پلاوي په کابل کې د ریاست الوزراء له اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر سره ولیدل او څرګندوي، چې ایران د کانونو د صنعت د پراختیا، د لمریزې برښنا د تولید او په افغانستان کې د اورګاډي د اتصال د پراخولو لپاره د پانګونې له راجلبولو سره علاقه لري.

له هغې وروسته، چې له ازبکستان څخه افغانستان ته د وارداتي برښنا د بیې د ټیټېدو په اړه راپورونه خپاره شول؛ دې هېواد افغانستان ته د برښنا د صادراتي تعرفو د رسمي کمښت په اړه راپورونه ناسم یاد کړل.

د ازبکستان د برښنا ملي شرکت څرګنده کړې، چې افغانستان ته د برښنا د صادراتو په رسمي بیو کې بدلون ندی راغلی.

دا څرګندونو په داسې حال کې خپریږي، چې د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر تېره اوونۍ له ازبکستان څخه له راستنېدو وروسته ویلي وه، چې د دې هېواد لخوا افغانستان ته د صادرېدونکي برښنا په بیه کې به ټیټوالی راشي.

ملا برادر ویلي وه، چې له ازبک چارواکو سره د دوبي په موسم کې د برښنا د حجم د زیاتېدا په اړه هوکړه شوې ده.

د ازبکستان د برښنا ملي شرکت د وارداتي برښنا د تعرفې د ټیټېدو ادعاوې رد کړي او ټینګار کوي، چې افغانستان ته د برښنا د صادراتو په تعرفه کې بدلون ندی راغلی.

د ازبک چارواکو د څرګندونو له مخې؛ د دې پروژې تړون د تصویب په وروستي پړاو کې دی او د اړینو پړاوونو له بشپړولو وروسته به لاسلیک شي.

عبدالغني برادر دا هم ویلي، چې دواړو خواوو د سرخان – پلخمري د برښنا لېږد پروژې د پراختیا په اړه هوکړه کړې، چې د ۲۲۰ څخه تر ۵۰۰ کیلو ولټ برښنا سره کار کوي.

د افغانستان د برښنا ډېره برخه له ګاونډ هېوادونو په ځانګړي توګه له ازبکستان څخه وارد شوې ده.