یوه لوړپوړي لبناني چارواکي رویټرز خبري سرچینې ته ویلي، چې د لبنان حکومت او حزب الله له اسرائیلو سره د اوربند لپاره د امریکا له وړاندیز سره موافقه کړې؛ خو د منځپانګې په اړه ځینې وړاندیزونه لري.

هغه د امریکا دغه وړاندیز د جګړې د پای ته رسولو لپاره تر ټولو اړینه هڅه یاده کړې ده.

اسرائیلو تر اوسه د دې خبر په اړه کوم غبرګون ندی ښودلی.

پر لبنان د اسرائیلي پوځ پراخ بریدونه روان دي او تر اوسه دغه جګړه په لبنان کې د څو زره کسانو د وژل کېدو او د بیروت له جنوب او شاوخوا سیمو څخه د شاوخوا یو نیم میلیون خلکو د بې ځایه کېدو لامل شوې هم ده.

د لبنان پارلمان د مشر نبيه بري مرستیال علي حسن خلیل ویلي، هېواد یې په لبنان کې د امریکا سفیر ته خپل لیکلي ځواب وړاندې کړی دی. همدا راز د سپینې ماڼۍ سفیر آموس هوکشتاین هم د خبرو اترو د دوام لپاره بیروت ته تللی دی.

آموس هوکشتاین د اسرائیل او لبنان ترمنځ یو امریکایی منځګړی دی. هغه يهودي دی او د قدس په ښار کې زېږېدلی دی. له دې مخکې د آموس هوکشتاین پر منځګړیتوب لبنان او اسرائیلو د سمندري سرحدونو د ټاکلو لپاره بریالي غیر مستقیم مذاکرات ترسره کړل. دا خبرې اترې د دې لامل شوې، چې د اسرائیلو او لبنان تر منځ سمندري پولې وټاکل شي.

له دې مخکې د لبنان حزب الله منلې وه، چې د شیعه ډلې او د لبنان د پارلمان مشر نبيه بري به د حزب الله پر استازیتوب خبرې اترې کوي.

خلیل رویټرز ته ویلي: لبنان خپل نظرونه په بیروت کې د امریکا سفیر ته په یوه یاددښت کې وړاندې کړي دي.

هغه د جزئياتو له ورکولو ډډه کړې؛ خو څرګندوي: ټول هغه نظرونه، چې مونږ وړاندې کړي؛ د ملګرو ملتونو د امنيت شورا د ١٧٠١ نمبر پرېکړه ليک له ټولو جزئياتو سره سمون خوري.

د امنیت شورا ۱۷۰۱ پرېکړه لیک په ۲۰۰۶ کال کې د لبنان د حزب الله او اسرائیلو تر منځ پخوانۍ جګړه پای ته ورسوله.

په دې پرېکړه لیک کې ټینګار شوی، چې حزب الله باید د لبنان او اسرائیلو په سرحدي سیمه کې تر لیطاني سینده (جنوبي لبنان) پورې پوځي حضور ونلري. دا په دې معنی ده، چې د لبنان او اسرائیلو تر منځ له پولې څخه ۳۰ کیلومټره واټن دی.

خلیل د اسرائیلو او لبنان ترمنځ د اوربند لپاره د امریکا لخوا وړاندیز شوي پلان ته په نغوته کې ویلي، چې د دې نوښت بریالیتوب اوس له اسرائیلو سره تړاو لري. که اسرائيل د حل لار نه غواړي؛ نو سل ستونزې رامنځته کولی شي.

رویټرز لیکي، چې اسرائیلو مخکې ویلي وه، چې له اسرائیلو سره د لبنان په پولو کې د حزب الله نظامي ځواکونو او د حزب الله د وسلو د شتون له کبله د ۱۷۰۱ پرېکړه په سمه توګه پلي شوې نده.

لبنان هم پر اسرائیل تور لګوي، چې د دغه هېواد په فضا کې ناقانونه الوتنې کوي.

د لبنان د پارلمان مشر خلیل دستیار زیاته کړې: اسرائیل هڅه کوي، چې خبرې اترې د اور لاندې راولي او پر مونږ فشار راوړي.

هغه په ​​بیروت او د هغې پر جنوبي سیمو (ضاحیه) د اسرائیلو د بریدونو زیاتوالي ته نغوته وکړه، چې د حزب الله د فعالیتونو مرکز دی.

  د لبنان له حزب الله وروسته امل غورځنګ د لبنان تر ټولو مهمه شیعه ډله ده.  که څه هم د حزب الله د پراخو فعالیتونو کچه له امل سره د پرتلې وړ نده..

رویټرز د باخبرو سرچینو د راپورونو له مخې ډاګیزه کړې؛ د جو بایډن ادارې اوکراین ته اجازه ورکړې، چې د روسیې په خاوره کې د خپلو موخو لپاره د امریکا اوږده واټن ویشتونکي توغندي وکاروي.

په دغه راپور کې، چې د یکشنبې پر ورځ ( د لړم اووه‌ویشتمه ) د دوه چارواکو او یوې سرچینې د څرګندونو له مخې خپور شوی؛ دغه کړنه د اوکراین او روسیې ترمنځ د جګړې په اړه د پالیسۍ د مهم بدلون په توګه په پام کې نیول شوې ده.

د روانې اوونۍ یکشنبې پر ورځ روسیې د اوکراین د برښنا پر بنسټوپراخ توغندیز بریدونه وکړل.

یوې سرچېنې فرانس پرس خبري سرچینې ته تائید کړې، چې له دغو بریدونو څو ګړۍ وروسته ولسمشر بایډن اوکراین ته دا اجازه ورکړه.

د راپورونو له مخې؛ دا پرېکړه روسیې ته د شمالي کوریا د ځواکونو د استولو په ځواب کې رامنځته شوې ده.

پر اوکراین د روسیې د یرغل شاوخوا ۳۳ میاشتې کېږي. امریکا او ملګري یې په دې جنګ کې له کیف سره ولاړ دي او د روسیې پر ضد ورسره پوځي او بشري مرستې کوي.

دا پرېکړه په داسې حال کې کېږي، چې د ولسمشر بایډن د جمهوري ریاست دوه میاشتې پاتې دي او د جنورۍ پر شلمه به ډونالډ ټرمپ د نوي ټاکل شوي ولسشمر په توګه لوړه وکړي.

د یو شمېر امریکایانو پر اند اوږد واټن بریدونه به په جګړه کې بدلون رامنځته او له اوکراین سره د روسیې د ځواکونو د پرمختګ مخنیوی اسانه کړي او ممکن د اوربند په خبرو اترو کې کیف په ښه حالت کې راولي.

د امریکا د ولسمشریزو ټاکنو ګټونکي ډونلډ ټرمپ د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره په ټیلیفوني خبرو کې ویلي، چې د اوکراین جګړه باید نوره ونه غځیږي.

واشنګټن پوسټ د یکشنبې پر ورځ ( د لړم یوویشتمه) د ناڅرګندو سرچینو پر حواله راپور ورکړ، چې ټرمپ او پوتین دا خبرې د نومبر پر اوومه کړې وې.

ټرمپ د نومبر د پنېځمې په ټاکنو کې له بریا وروسته د اوکراین له ولسمشر ولادمیر زیلینسکي سره هم ټیلیفوني خبرې کړې دي.

د راپور له مخې؛ ټرمپ پوتین ته ویلي، چې غواړي له ده سره د اوکراین د جګړې د ژر پای ته رسولو په اړه نورې خبرې هم وکړي.

د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ ټرمپ د کیف لپاره د امریکا د نظامي او مالي ملاتړ پر کچه نیوکه کړې او غواړي جګړه ژر پای ته ورسوي.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د ټرمپ او پوتین تر منځ له ټیلیفوني خبرو مخکې نه و خبر شوی او نه یې تائیدوي او نه پرې اعتراض کولی شي.

هغه وایي: مونږ د ولسمشر ټرمپ او د نړۍ د نورو مشرانو تر منځ پر شخصي ټیلیفونونو تبصره نه‌کوو.

په واشنګټن کې د روسیې سفارت هم په دې اړه له څه ویلو ډډه کړې ده..

جمهوري غوښتونکی ټرمپ، چې د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د بایډن له مرستیالې کامالا هریس څخه د نومبر د پېنځمې ټاکنې وګټلې؛ د جنورۍ پر شلمه نېټه به واک ته ورسیږي.

د امریکا د ملي امنیت سلاکار جیک سالیوان د یکشنبې پر ورځ ویلي؛ د بایډن لوړ پیغام به د هغه ژمنتیا وي، چې د واک سوله‌ییز لیږد شونی کړي او هغه به له ټرمپ سره د اروپا، آسیا او منځني ختیځ په اړه هم خبرې وکړي.

سالیوان CBS ته ویلي: ولسمشر بایډن به په راتلونکیو ۷۰ ورځو کې فرصت ولري، چې کانګرس او راتلونکي ادارې ته اړوند نړیوال مسایل وړاندې او له اوکراین څخه پر نه وتلو ټینګار وکړي؛ ځکه، چې له اوکراین څخه وتل به په اروپا کې د زیاتې بې ثباتۍ معنی ولري.

د سالیوان دا څرګندونې په داسې حال کې راپورته کیږي، چې اوکراین تېره ورځ پر مسکو د لږ تر لږه ۳۴ بې پیلوټه الوتکو بریدونه وکړل، چې د جګړې له پیل راپدېخوا د روسیې پر پلازمېنې د بې پیلوټه الوتکو تر ټولو لوی برید دی.

د راپورونو له مخې؛ واشنګټن د ۲۰۲۲ په فبرورۍ کې اوکراین ته د روسیې د پرمختګ پر وړاندې د لسګوه میلیارډ ډالرو پر ارزښت نظامي او اقتصادي مرستې چمتو کړي؛ ټرمپ او نورو جمهوري غوښتونکیو وکیلانو تل پرې کلکه نیوکه کړې او پروړاندې یې لاریونونه تر سره کړي دي.

ټرمپ تېر کال ټینګار کړی و، چې پوتین به هېيکله پر اوکراین برید نه وای کړی که هغه مهال په سپینه ماڼۍ کې وای.

هغه رویټرز ته ویلي، چې اوکراین ممکن د سولې هوکړې ته د رسیدو لپاره خاوره پریږدي. که څه هم، چې اوکراینیان یې ردوي او بایډن هم هیڅکله دا وړاندیز ندی کړی.

دا په داسې حال کې ده، چې د اوکراین ولسمشر زیلینسکي د پنجشنبې پر ورځ ویلي وه، چې هغه د اوکراین د جګړې د ژر پای ته رسولو لپاره د ټرمپ د پلان په اړه هیڅ معلومات نلري او هغه باوري دی، چې ګړندۍ پای به د کیف لپاره ستر امتیازات ولري.

د امریکا جمهوري غوښتونکی سناتور بیل هیګرټي، چې د ټرمپ متحد دی او بهرنیو چارو وزارت ته نوماند ګڼل کیږي، له CBS سره په مرکه کې د اوکراین لپاره د امریکا پر تمویل نیوکه کړې ده.

هیګرټي ویلي: د امریکا خلک غواړي، چې دلته په امریکا کې حاکمیت خوندي شي او د بل هېواد د حاکمیت په ساتنه کې خپلې پیسې او سرچینې ونه‌لګوو.

د مسکو ځواکونو د اوکراین شاوخوا پېنځمه برخه لاندې کړې ده.

روسیه وايي، چې ټولې لاندې شوې ځمکې باید د جګړې د پای ته رسېدو لپاره پر رسمیت وپېژندل شي. کیف د خپلې ټولې خاورې د بېرته ورکولو غوښتنه کوي او لویدیځ متحدین ترې ملاتړ هم کوي.