روغتيا
په یو شمېر هېوادونو کې د کرونا ویروس پرمختللې بڼه موندل شوې
د روغتیا نړیوالې ټولنې د یو مخکښ چارواکي د څرګندونو له مخې؛ پر سویس او سویلي افریقا سربېره په اسرائیلو، دنمارک، امریکا او انګلستان کې د کرونا ویروس BA.2.86 نومې بدله شوې بڼه موندل شوې ده.
د کرونا ویروس له اوښتې بڼې اومیکرون څخه ۳۵ نورې بڼې رامنځته شوې، چې د XBB.1.5 پر پرتله د ۲۰۲۳ کال د انتاناتو پرمختللې بڼې وې.
د کرونا ویروس BA.2.86 نومې بدله شوې بڼه پر لومړی ځل له هغې وروسته په ډنمارک کې د جولای پر ۲۴ وموندل شوه، چې اخته ناروغ د سختې ناروغۍ له خطر سره مخ ولیدل شو، چې بیا یې نښې د نورو هېوادونو د هوایی ډګرونو په سکرینینګ او د فاضله اوبو بېلګو کې وموندل شوې.
په ټوله نړۍ کې دولس ساینس پوهانو ویلي؛ که څه هم د BA.2.86 ویروس څارنه اړینه ده؛ خو دا امکان نهلري، چې له واکسینه رامنځته شوی خوندیتوب په ټوله نړۍ کې د ناروغۍ او مړینې ویجاړونکې څپې رامنځته کړي.
د روغتیا په نړیواله ټولنه کې د کرونا ویروس تخنیکي چارسمباله ماریا وان کرکوف ویلي؛ اوس هم دا شمېر ټیټ دی.
هغې زیاته کړې، چې پېژندل شوې پېښې سره تړلي نهدي او وړاندیز کوي، چې دا ناروغي دمګړۍ د لږ څارنې له کبله په ټوله نړۍ کې مخ پر پراخېدو ده.
ساینس پوهان اوس په دې هڅو کې دي، چې جوړ شوي واسینونه به د BA.2.86 پر وړاندې څومره ښه کار وکړي.
کرخوف یادونه وکړه، چې دا واکسین د بیا انفیکشن پر پرتله د جدي ناروغۍ او مړینې په مخنیوي کې غوره دي.
هالندي ویروس پېژندونکې ماریون کوپمنز، چې د روغتیا نړیوالې ټولنې ته مشوره ورکوي او وایي: مونږ د کرونا ویروس د خپرېدا د لومړي کال پر پرتله په یو خورا بېل پړاو کې یوو.
د امریکا د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکزونو اصلي مرستیال داکتر نیراو شاه ویلي، دې ادارې او نورو تېره اوونۍ نوی ډول ولید؛ د اونۍ په پای کې یې له ساینس پوهانو سره ناستې ترسره کړې او د چارشنبې پر ورځ یې د خطر ارزونه خپره کړه. د اګست تر ۲۳ پورې د دې بڼې نهه پېښې وموندل شوې، چې د سویس په فاضله اوبو کې یې هم همدا بڼه موندل شوې ده.
ارزونې ښیی، چې اوسنۍ کتنې او درمل د BA.2.86 په وړاندې ګټور پاتې دي. که څه هم توپیر ممکن دا وي، چې واکسین شوي او پر کرونا اخته کسان ترې ژر اغېزمن شي. تر اوسه داسې شواهد نهشته، چې وښيي دا د سختې ناروغۍ لامل کیږي.
کارپوهانو ویلي بیا هم ، احتمالي خطر باید جدي ونیول شي او څارنه باید روانه وي.
روغتيا
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د هرات په حوزوي روغتون کې که څه هم هره ورځ له ۱۰۰۰ ډېر ناروغان تر درملنې لاندې نیول کېږي؛ خو د دغه روغتون مسوولانو ويلي، چې د اسانتیاوو پر پرتله د ناروغانو شمېر دوه چنده دى، چې لامل يې د ځاى او د اسانتياوو د نشتوالي ستونزه ده.
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د دې روغتون ډاکټران وايي، چې یوازې د ځانګړې پاملرنې په څانګه کې ۶۵ بسترونو ته اړتیا ده. په داسې حال کې، چې شاوخوا لس بسترونه دي او د هیموډالیز په څانګه کې له ۱۷ وسایلو څخه ۸ یې فعال دي.
د دغه روغتون مسوولینو ويلي، که څه هم په ټولو څانګو کې هره ورځ روغتیايي خدمات وړاندې کېږي؛ خو د ناروغانو د ډېروالي له کبله کافي اسانتیاوې نلري.
د هرات یو شمېر اوسېدونکي وايي، چې د دې روغتون ډېرې څانګې په ځانګړي توګه د هیموډالیز او د ماشومانو د درملنې څانګې کافي اسانتیاوو او ځای ته اړتیا لري.
روغتيا
په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري شي – نورجلال جلالي
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي نورجلال جلالي چین ته د خپل سفر پر مهال د سنتي طب په نړیوال کنفرانس کې د سیمې لپاره د سنتي طب په اړه د روغتیا نړیوالې ټولنې او شانګهای همکاریو ټولنې همکاري اړینه یاده کړه او څرګندوي، چې په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري او د عصري طبابت یوه برخه شي.
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
هغه دغه راز د سنتي طب په برخه کې د چين او افغانستان پر دوه اړخيزو همکاريو ټينګار وکړ اووایيو چې په دې برخه کې باید د ظرفيتونو لوړولو، تجربو شريکولو او څېړنو زمینه برابره شي.
د يادونې ده، چې دا مهال په عامې روغتيا وزارت کې د سنتي طب رياست جوړ شوى، چې د ډاکټرانو د کار پر سمون، تګلارو او لارښوونو کار کوي.
روغتيا
په افغانستان او پاکستان کې د ګوزڼ پېښې مخ پر زیاتېدو دي – د روغتیا نړیواله ټولنه
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو په پېښو کې ۲۸۳ سلنه او په پاکستان کې د ۲۰۲۳ ز. کال پر پرتله ۵۵۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې په خبرپاڼه کې راغلي: د بېړنۍ کمیټې له وروستۍ غونډې راپدېخوا د پولیو ۵۱ نوې پېښې ثبت شوي، چې ۱۷ یې په افغانستان او ۳۴ په پاکستان کې دي، چې له دې سره په ۲۰۲۴ کال کې د ټولو پېښو شمېر ۶۲ ته ورسېد. دا په افغانستان کې د پولیو ۲۸۳ سلنه زیاتوالی ښيي. دا د ټول ۲۰۲۳ کال په پرتله په پاکستان کې د چاپېریال د نمونو په شمېر کې ۵۵۰ سلنه زیاتوالی دی. په پاکستان کې د پولیو د مثبتو پېښو شمېر په ۲۰۲۴ کال کې ۲۰۴ ته لوړ شوی.
د عامې روغتیا وزارت په دې اړه څه ندي ویلي.
افغانستان او پاکستان د نړۍ یوازیني دوه هېوادونه دي، چې د پولیو او فلج ناروغي په کې نده ختمه شوې.
د پولیو نښې د هر ناروغ ماشوم لپاره توپیر لري؛ تبه، زړه بدوالی، کانګې، د اشتها کموالی، کمزوری، د معدې درد او د ستوني درد د پولیو تر ټولو عامې نښې دي.
د ډاکټرانو په وینا کمزوري روغتیايي خدمتونه، د پوهاوي نشتوالی، بې سوادي، د نفوسو تراکم، د اسهال ډېر خپرېدل او د ګوزڼ واکسین کم پوښښ هغه عوامل دي، چې د پولیو ویروس د خپرېدو لامل ګرځي.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ4 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
لوبی4 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
تازه خبرونه3 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
نړۍ8 hours ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول