روغتيا
په کابل کې هره ورځ پر خوارځواکۍ اخته ۸ ماشومان مري
د راپورونو له مخې؛ د کابل په اندراګاندي روغتون کې هره ورځ په منځنۍ کچه اته ماشومان د خوارځواکۍ له کبله مري؛ خو د روغتون مسوولین دا شمېر ردوي.
په هېواد کې بېوزلي او جدي اقتصادي ستونزې د دې لامل شوي، چې زرګونه ماشومان پر خوارځواکۍ اخته شي.
یونیسف یا د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق د وروستي راپور له مخې؛ په افغانستان کې د ماشومانو د خوارځواکۍ کچه دومره لوړه ده، چې که له پامه وغورزول شي؛ یو میلیون ماشومان به مړه شي.
د کابل اندراګاندي روغتون مشر حسیب رحیمزی وردګ په دې روغتون کې د مړېنې راپور شوی شمېر ردوي او وایي: مونږ په روغتون کې د خوارځواکۍ دوه څانګې لرو؛ د خوارځواکۍ درملنه او بستر. مونږ د منځنۍ کچې پر خوارځواکۍ اخته ماشومانو ته د درملنې لپاره خوراکي توکي ورکوو او حاد ناروغان بستروو. په بستر ناروغانو کې مونږ یوازې په تېره میاشت کې د مړېنې یوه پېښه لرو.
په دې روغتون کې د بستري ماشومانو خپلوانو څرګنده کړې، چې د روغتون امکانات پر نشت حساب دي او ځينې ډاکتران هم بې پروايي کوي.
د اندراګاندي په روغتون کې د بستري ماشومانو خپلوان په دې روغتون کې د ګډوډيو او بینظمیو شکایت کوي. دوی وايي چې په روغتون کې هیڅ درمل نشته او ټول درمل په شخصي درملتون کې اخلي. دغه راز دويي چې ډاکتران هم په ځينو مواردو کې بې پروايي او ناسم چلند کوي.
د ناروغ ماشوم مور زرلښته وایي: پوښتنه نشته او مونږ د ډاکترانو په تمه پاتې کیږو؛ ناروغ مې د خوارځواکۍ تر څنګ د کومي پرې کېدنه هم لري. د خلکو لاسنیوی اړین دی؛ درمل له بازاره اخلي او په روغتون کې څه نشته.
د ناروغ ماشوم یوه بله مور حمیرا وایي: زه له یوې میاشتې راپدیخوا له ماشوم سره بستر یم. نه پوهېږم، چې ډاکټران ولې راته نه وايي، چې د دې ماشوم ناروغي څه ده او ولې نه ښه کیږي.
د یو بل ناروغ ماشوم مور شمینه وایي: دوه کاله وشول، چې ماشوم مې نه ښه کیږي؛ څلور ځله بستر شوی او ډاکټران یې سمه درملنه نکوي.
د یونیسف د څرګندونو له مخې؛ د روان کال تر پایه به له پېنځه کلونو کم عمره دوه اعشاریه دوه میلیون ماشومان له مضمنې یا پوره خوارځواکۍ سره مخ شي.
ډاکتران هم وايي، چې د بېوزلۍ له کبله د خوارځواکو ماشومانو شمېر مخ پر لوړېدو دی.
د اندراګاندي روغتون د تغذیې څانګې مشره سکینه وایي: مونږ په دې روغتون کې ډېر ناروغان لرو او د مړېنو شمېر هم توپیر لري او دا نشم ویلی، چې هره ورځ څومره ماشومان مري.
له دې مخکې د ملګرو ملتونو وجهي صندوق د افغانستان د روغتیايي نظام د پاشل کیدو د مخنیوي او له خوارځواکو ماشومانو او اړمنو کورنیو سره د مرستې لپاره د دوه میلیارډ ډالرو د مرستې غوښتنه کړې وه.
روغتيا
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د هرات په حوزوي روغتون کې که څه هم هره ورځ له ۱۰۰۰ ډېر ناروغان تر درملنې لاندې نیول کېږي؛ خو د دغه روغتون مسوولانو ويلي، چې د اسانتیاوو پر پرتله د ناروغانو شمېر دوه چنده دى، چې لامل يې د ځاى او د اسانتياوو د نشتوالي ستونزه ده.
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د دې روغتون ډاکټران وايي، چې یوازې د ځانګړې پاملرنې په څانګه کې ۶۵ بسترونو ته اړتیا ده. په داسې حال کې، چې شاوخوا لس بسترونه دي او د هیموډالیز په څانګه کې له ۱۷ وسایلو څخه ۸ یې فعال دي.
د دغه روغتون مسوولینو ويلي، که څه هم په ټولو څانګو کې هره ورځ روغتیايي خدمات وړاندې کېږي؛ خو د ناروغانو د ډېروالي له کبله کافي اسانتیاوې نلري.
د هرات یو شمېر اوسېدونکي وايي، چې د دې روغتون ډېرې څانګې په ځانګړي توګه د هیموډالیز او د ماشومانو د درملنې څانګې کافي اسانتیاوو او ځای ته اړتیا لري.
روغتيا
په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري شي – نورجلال جلالي
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي نورجلال جلالي چین ته د خپل سفر پر مهال د سنتي طب په نړیوال کنفرانس کې د سیمې لپاره د سنتي طب په اړه د روغتیا نړیوالې ټولنې او شانګهای همکاریو ټولنې همکاري اړینه یاده کړه او څرګندوي، چې په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري او د عصري طبابت یوه برخه شي.
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
هغه دغه راز د سنتي طب په برخه کې د چين او افغانستان پر دوه اړخيزو همکاريو ټينګار وکړ اووایيو چې په دې برخه کې باید د ظرفيتونو لوړولو، تجربو شريکولو او څېړنو زمینه برابره شي.
د يادونې ده، چې دا مهال په عامې روغتيا وزارت کې د سنتي طب رياست جوړ شوى، چې د ډاکټرانو د کار پر سمون، تګلارو او لارښوونو کار کوي.
روغتيا
په افغانستان او پاکستان کې د ګوزڼ پېښې مخ پر زیاتېدو دي – د روغتیا نړیواله ټولنه
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو په پېښو کې ۲۸۳ سلنه او په پاکستان کې د ۲۰۲۳ ز. کال پر پرتله ۵۵۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې په خبرپاڼه کې راغلي: د بېړنۍ کمیټې له وروستۍ غونډې راپدېخوا د پولیو ۵۱ نوې پېښې ثبت شوي، چې ۱۷ یې په افغانستان او ۳۴ په پاکستان کې دي، چې له دې سره په ۲۰۲۴ کال کې د ټولو پېښو شمېر ۶۲ ته ورسېد. دا په افغانستان کې د پولیو ۲۸۳ سلنه زیاتوالی ښيي. دا د ټول ۲۰۲۳ کال په پرتله په پاکستان کې د چاپېریال د نمونو په شمېر کې ۵۵۰ سلنه زیاتوالی دی. په پاکستان کې د پولیو د مثبتو پېښو شمېر په ۲۰۲۴ کال کې ۲۰۴ ته لوړ شوی.
د عامې روغتیا وزارت په دې اړه څه ندي ویلي.
افغانستان او پاکستان د نړۍ یوازیني دوه هېوادونه دي، چې د پولیو او فلج ناروغي په کې نده ختمه شوې.
د پولیو نښې د هر ناروغ ماشوم لپاره توپیر لري؛ تبه، زړه بدوالی، کانګې، د اشتها کموالی، کمزوری، د معدې درد او د ستوني درد د پولیو تر ټولو عامې نښې دي.
د ډاکټرانو په وینا کمزوري روغتیايي خدمتونه، د پوهاوي نشتوالی، بې سوادي، د نفوسو تراکم، د اسهال ډېر خپرېدل او د ګوزڼ واکسین کم پوښښ هغه عوامل دي، چې د پولیو ویروس د خپرېدو لامل ګرځي.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ5 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
لوبی5 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
تازه خبرونه4 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
نړۍ15 hours ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول