روغتيا
په کابل کې د تلاسیمیا ناروغۍ نړیواله ورځ ونمانځل شوه
د عامې روغتیا وزارت له لوري د مې اتمه، چې د تلاسیمیا ناروغۍ له نړیوالې ورځې سره برابره ده؛ په کابل کې ونمانځل وشوه.
د دې وزارت چارواکې وايي، چې دوی په هېواد کې د معیاري روغتیايي خدماتو وړاندې کولو ته ژمن دي او هڅه کوي، چې د دې ناروغۍ د تشخیص لپاره نور تشخیصي مرکزونه هم پرانیزي.
د عامې روغتیا وزارت د وینې د ملي بانک رییس ناصرصادق ويلي، چې پهدې ناروغۍ له دولس زره زیاتو اخته کسانو روغتیايي مرکزونو او د وینې بانک ته مراجعه کړې او دغو ناروغانو ته له تېر یوه کال راهیسې ۹۶ زره سي سي وینه ورکړ شوې ده.
د وینې د ملي بانک مشر ناصر صادق وايي: په تېر کال کې د وینې مرکزي بانک ته ۱۲۱۱۳ کسکان د تلاسیمیا ناروغان راغلي او له مونږ سره ثبت شوي دي.
د افغانستان کرکت ملي لوبډلې لوبغاړي محمد نبي هم په دې ناسته کې ویلي، چې غواړي د عامې روغتیا وزارت په همکارۍ په هېواد کې د سرطاني ناروغیو د درملنې یو مرکز جوړ کړي، چې د تلاسیمیا د درملنې څانګه هم په کې وي.
دغه راز د عامې روغتیا وزارت د معالجوي طب رییس احمد سیر پاڅون ویلي، چې دغه ناروغي تر ډېره میراثي بڼه لري.
نوموړي زیاته کړې تلاسیمیا یوه میراثي ناروغي ده، چې له مور او پلار څخه ماشومانو ته انتقالیږي.
دوی ویلي؛ هڅه کوي، چې د دې ناروغۍ د تشخیص په موخه په ټول هېواد کې د تشخیصي مرکزونو شمېر زیات کړي.
پر تلاسیمیا ناروغۍ یو شمېر اخته ناروغان وايي، چې له څو کلونو راپدیخوا له دې ناروغۍ سره مخ دي او سختې ستونزې یې ګاللې دي.
د تلاسیمیا ناروغۍ له نړیوالې ورځې په داسې حال کې نمانځنه کېږي، چې ډېر کم خلک د دې ناروغۍ په اړه عامه پوهاوی لري او د نړۍ له نفوسو یو اعشاریه پېنځه سلنه یې پهدې ناروغۍ اخته دي.
د یادونې ده، چې پهدې ناروغۍ اخته کسان د وینې اخیستلو ته اړتیا لري؛ خو د زیاتې وینې د اخیستو له کبله په بدن کې د اوسپنې د زیاتوالي له ستونزې سره هم مخ کېږي.
تازه خبرونه
د افغانستان روغتیايي سیسټم د اندېښنې وړ دی – اوچا
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږۍ دفتر (OCHA) وايي، د هېواد روغتیايي سیسټم د سقوط په حال کې دی او په دې اړه اندېښنې زیاتې شوې دي.
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
دغه بنسټ د ښځو او نجونو پر بنسټیزو حقونو د بندیزونو او خنډونو زیاتوالی یو له هغو عواملو ګڼي، چې په تېرو درېو کلونو کې یې دغه کړکېچ نور هم پیاوړی کړی دی.
د دې ټولنې د معلوماتو له مخې، افغانستان یوازې په ۲۰۲۲ ز. کال کې شاوخوا ۳ اعشاریه ۳ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې ده.
اوچا د بانکدارۍ په سکټور کې د ګډوډۍ او د دوه اړخیزو پراختیایي همکاریو د ناڅاپه ځنډ له کبله رامنځته شوی سخت اقتصادي زوال، د خوراکي توکو د نه خوندیتوب د کچې لوړوالی، بېېوزلي او وچکالي په هېواد کې د اوسني بحران د نورو عواملو په توګه یاد کړل.
په دې شننه کې راغلي، چې له ۲۰۲۱ کال څخه تر اوسه پورې اسلامي امارت له ۳۹۲ اوامرو څخه ۷۱ یې په بشردوستانه چارو کې د افغان ښځو ګډون په مستقیمه توګه پر نښه کړی دی.
اوچا وايي، چې د اسلامي امارت دغو لارښوونو په افغانستان کې د بشري فعالیتونو پر وړاندې د پام وړ ننګونې رامنځته کړې دي.
په دې شننه کې راغلي، چې د مرسته کوونکیو هېوادونو لخوا د بودجې کمېدا به په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ټولنې د اوسنيو بشري فعاليتونو ساتل ناشوني کړي.
دا په تاسې حال کې ده، چې د اسلامي امارت عامې روغتیا وزارت چارسمبالي د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق له حوزوي مشر سره په لیدنه کې د افغانستان د روغتايي سیسټم د پیاوړتیا لپاره د نړیوالو روغتیايي ادارو مرسته اړینه یاده کړې ده.
روغتيا
په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون خلک لومړنیو روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لري – یونیسف
یونیسف زیاته کړې، چې اوسمهال په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون وګړي اړینو روغتیايي خدمتونو ته لاس رسی لري.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو صندوق څرګنده کړې، چې د روان کال په سپټمبر میاشت کې یې له ۲۴۰۰ روغتیايي مرکزونو سره مرسته وکړه.
یونیسف زیاته کړې، چې اوسمهال په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون وګړي اړینو روغتیايي خدمتونو ته لاس رسی لري.
سربېره پدې په ۱۰ ولایتونو کې ۵۰ ښوونځي پاکو اوبو، د لاس مینځلو اسانتیاوو او نوي جوړ شويو یا ترمیم شويو تشنابونو ته لاسرسی ترلاسه کړ.
په هر حال د سپټمبر تر میاشتې پورې، په افغانستان کې د ماشومانو لپاره د یونیسف د بشردوستانه مرستو غوښتنه (HAC) یوازې ۴۱ سلنه تمویل شوې ده.
افغانستان په نړۍ کې یو له سترو بشري ناورینونو څخه دی، چې د لسیزو جګړو، د اقلیم د سختو ټکانونو او سخت اقتصادي زوال وروسته ۲۳ اعشاریه ۷ میلیون خلک بشري مرستو ته اړتیا لري.
یونیسف دا هم اعلان کړی، چې سږکال ۳۳ سلنه نفوس د خپل عاید ډېره برخه د غیر دوامداره عایداتي سرچینو څخه ترلاسه کوي، چې په ۲۰۲۳ کې ۲۶ سلنه وه.
ویل کیږي، چې اوس د یونیسف پر ملاتړ په کلینیکونو کې د اړتیا وړ درملو ته لاسرسی شونی دی.
روغتيا
په افغانستان کې د ګوزڼ واکسین فرعي کمپاین پیل شو
د افغانستان د عامې روغتیا وزارت ویاند شرافت زمان امرخېل ويلي؛ نن (دوشنبه د لړم اوومه) د ګوزڼ واکسین د پلي کېدا ملي فرعي کمپاین په کابل، کندهار، هلمند، روزګان، زابل، فراه، لغمان، کونړ، نورستان، ننګرهار او سویل ختیځ، ختیځ، لویدیځ او شمال ختیځو ولایتونو کې پیل شوي دي.
د افغانستان عامې روغتیا وزارت په ۱۶ ولایتونو کې د ګوزڼ واکسین د پلي کېدا د ملي فرعي کمپاین پیل خبر ور کړی دی.
د افغانستان د عامې روغتیا وزارت ویاند شرافت زمان امرخېل ويلي؛ نن (دوشنبه د لړم اوومه) د ګوزڼ واکسین د پلي کېدا ملي فرعي کمپاین په کابل، کندهار، هلمند، روزګان، زابل، فراه، لغمان، کونړ، نورستان، ننګرهار او سویل ختیځ، ختیځ، لویدیځ او شمال ختیځو ولایتونو کې پیل شوي دي.
د عامې روغتیا وزارت ویاند زیاته کړې؛ دغه کمپاین به درې ورځې روان وي، چې په کې به له ۵ کلونو څخه ټیټ عمره شاوخوا ۶ اعشاریه ۲ میلیون ماشومانو ته د ګوزڼ واکسین ورکړ شي.
شرافت زمان د کورنیو له مشرانو، دیني عالمانو او قومي مخورو وغوښتل، چې په یادو ولایتونو کې له ۵ کلونو تيټ عمره ماشومانو ته د ګوزڼ واکسین د کمپاین په تطبیق کې د وزارت له واکسیناتوران سره همکاري وکړي.
د عامې روغتیا وزارت چارواکي زیاتوي؛ په روان کال کې د پولیو کومه مثبته پېښه ثبت شوې نده او دغه وزارت غواړي، چې د ګوزڼ واکسین د پلي کېدا له لارې د دغې ناروغۍ مخه ونیسي.
-
ساینس او ټیکنالوژي5 days ago
روسیې ګوګل د نړۍ له ټولو پیسو څخه ډېر جریمه کړ
-
تازه خبرونه2 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
تازه خبرونه2 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه2 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
سوداگري1 day ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
سوداگري5 days ago
د چین او افغانستان ترمنځ د ریلګاډي سوداګري بیا پیل شوه
-
تازه خبرونه5 days ago
د ملګرو ملتونو د ښځو راپور کره نه، پروپاګند دی – مجاهد
-
تازه خبرونه23 hours ago
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران