نړۍ
په ليبیا کې ۲.۵ ټنه یورانیم ورک شوي
د چارشنبې پر ورځ ( د کب څلیریشتمه) د اتومي انرژۍ نړیوالې ټولنې راپور څرګنده کړې؛ د دغې ټولنې څارونکیو په خپلو څېړنو کې موندلې، چې د لیبیا له یوې داسې سیمې څخه، چې د حکومت تر ادارې لاندې نده شاوخوا ۲.۵دوه نیم ټنه طبیعي یورانیم ورک شوي دي.
د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې: د دغې ټولنې غړیو هېوادونو ته د اتومي انرژۍ د ټولنې د عمومي منشي رافایل ګروسسي د محرم راپور پر بنسټ؛ دا د هغو څېړنو پایله ده، چې د سې شنبې پر ورځ ترسره شوې ده. دا څېړنه په لومړي سر کې د تېر کال لپاره پلان شوې وه، خو د سیمې د امنیتي وضعیت له کبله وځنډول شوه.
په دغه راپور کې راغلي: د اتومي انرژۍ د نړیوالې ادارې پلټونکیو موندلې، چې په اعلان شوي ځای کې ۱۰ بیرله شاوخوا ۲.۵ ټنه طبیعي یورانیم نه ول.
د راپور له مخې، د اتومي انرژۍ نړیواله اداره به نورې څېړنې ترسره او معلومه کړي، چې یورانیم څنګه له دې نامعلوم ځای څخه ورک شوي دي.
په ۱۹۷۰ ز. کال کې د لیبیا پخواني مشر معمرالقذافي له شوروي اتحاد څخه د تاجورا د برښنا د تولید لپاره لومړنی ۱۰ میګاواته څېړنیز راکتور واخیست. درې کاله وروسته یې د پاکستان له لارې د اسلامي اتوم بم د جوړولو لپاره لومړی ګام پورته کړ، چې له نېکه مرغه ترسره نهشو.
دې ماتې قذافي دې ته اړ کړ، چې له عربي ساینس پوهانو څخه لیبیا ته د مهاجرت غوښتنه وکړي او له دغه هېواد سره د خپل اتومي ځواک په وده کې مرسته وکړي. دا کار د دې لامل شو، چې امریکا په ۱۹۸۲ ز. کال کې لیبیا د هغو ۶۳ هېوادونو په نوملړ کې راولي، چې په اتومي برخه کې فعال دي او له لیبیا سره د دغه هېواد د پوهنتونونو پر علمي همکارۍ بندیز ولګول شو.
قذافي د تېلو پر بډایه عایداتو له تکیه کولو سره بریالی شو، چې د لیبیا د اتومي کولو په بهیر کې د پاکستان، شوروي اتحاد، فرانسې او حتا د امریکا له لارې د اړتیا وړ تکنالوژي ترلاسه کړي.
په پای کې قدافي اړ شوه، چې د اتومي کولو د مخنیوي لپاره له نړیوالو فشارونو وروسته؛ د اټومي وسلو د نه خپریدو تړون یا NPT لاسلیک کړي. قذافي په پای کې د هر اړخیز فشار څخه د خلاصون لپاره له لویدیځ سره د خبرو اترو هوکړه وکړه. د بريتانيا، امريکا او ليبيا تر منځ د نهه مياشتو پټو خبرو اترو په پايله کې د دغه هېواد د اتومي فعاليتونو د بشپړ بندېدو او د توغندیزو هڅو د کمېدو لامل شو او نړيوالو څېړونکیو ته اجازه ورکړ شوه، چې مطلوبو مرکزونو ته ورشي.
نړۍ
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول
د رویټرز خبري سرچینې د راپور له مخې؛ د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې ویلي: پر بس له لارۍ سره له ټکر وروسته اور ولګېد او د نورو سپرو کسانو حالت هم، چې ځايي روغتون ته وړل شوي د اندېښنې وړ ښودل شوی دی.
د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې څرګنده کړې، چې له لارۍ سره په ټکر کې ۳۸ کسان هغه مهال مړه شول، چې له ساو پاولو ایالت څخه دې ایالت ته روان و.
د رویټرز خبري سرچینې د راپور له مخې؛ د باهیا ایالت د اور وژنې ادارې ویلي: پر بس له لارۍ سره له ټکر وروسته اور ولګېد او د نورو سپرو کسانو حالت هم، چې ځايي روغتون ته وړل شوي د اندېښنې وړ ښودل شوی دی.
د باهیا ایالت د اور وژنې ریاست زیاته کړې: په دې پېښه کې د یوه چټک موټر درې کسه سپرلۍ، چې له یوې لارۍ سره د خپل موټر د ټکر له کبله لاندې شوی؛ په معجزانه ډول ژوندي پاتې شوي او د لارۍ چلوونکی هم په تېښته بریالی شوی دی.
د بهیا ایالت د اور وژنې ریاست زیاته کړې: د عیني شاهدانو له څرګندونو څخه د راټولو شویو بېلابېلو راپورونو له مخې، عدلي څېړنه به د پېښې اصلي لامل معلوم کړي.
د دې پېښې په غبرګون کې د برازیل ولسمشر لوییز اناسیو لولا داسلوا په ایکس پاڼه کې لیکلي: «زه سخت خواشینی یم او د دغې پېښې له ۳۰ څخه د زیاتو قربانیانو کورنیو ته د تسلیت مراتب وړاندې کوم او د دغې غمجنې پېښې د ژغورل شویو کسانو لپاره دعا کوم."
د برازيل ولسمشر هم د دغه هېواد حکومت له ټپيانو سره د هر ډول اړينو مرستو د چمتووالي اعلان وکړ.
نړۍ
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
رویټرز د سې شنبې پر ورځ ( د لیندۍ اووهویشتمه / د ډسمبر اووهلسمه ) راپور ورکړ، چې دا اقدام ناټو ته د اوکراین په جګړه کې مستقیم واک ورکوي.
د شمالي اتلانتیک تړون(ناټو) اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو مسوویت پر غاړه اخیستی، چې مخکې د واشنګټن پر غاړه و.
رویټرز د سې شنبې پر ورځ ( د لیندۍ اووهویشتمه / د ډسمبر اووهلسمه ) راپور ورکړ، چې دا اقدام ناټو ته د اوکراین په جګړه کې مستقیم واک ورکوي.
د راپور له مخې؛ دا اقدام د اوکراین لپاره د پوځي ملاتړ د دوام لپاره شوی، چې د دوږنالډ ټرمپ د ولسمشرۍ د دوهیمې دورې له پیل وروسته د راتلونکي کال په جنورۍ کې نوموړي ته زیان ونه رسیږي.
د جرمني په ویسباډن کې د امریکا اډه د ناټو د پوځي مرستو د همغږۍ د مرکزي دفتر په توګه غوره شوې ده.
له دې مخکې د «راماشټاین» ډلې، چې د امریکا پر مشرۍ د ۵۰ هېوادونو له ائتلاف څخه جوړه وه، اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو دنده په غاړه درلوده.
د راپور له مخې؛ سپینه ماڼۍ هڅه کوي، چې د ټرمپ د ولسمشرۍ د دوهیمپېر له رسمي پیل مخکې کیف ته نورې پوځي مرستې ولېږدوي.
په راپور کې راغلي، چې ښايي دغه اقدام د اوکراین په جګړه کې ډېر اغېز ونکړي.
دونالډ ټرمپ د ولسمرۍ په لومړي پېر کې ژمنه کړې وه، چې له ناټوتړون څخه به ووخي.
د امریکا منتخب ولسمشر ډونلډ ټرمپ د خپل ټاکنیز کمپاین پر مهال له کیف سره د واشنګټن پر پوځي مرستو نیوکه کړې وه او دا ژمنه یې کړې وه، چې له بریا وروسته به په اوکراین کې جګړه پای ته رسوي.
د ناټو پوځي تړون ۳۱ غړي لري، چې امریکا، بریټانیا، آلمان، ترکیه او ایټالیا یې مهم غړی دي.
ټرمپ د ناټو له غړو وغوښتل، چې د خپلو ناخالصو کورنیو تولیداتو درې سلنه دې تړون ته ځانګړې کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې روسيې له اوکراين سره د لويديځ د پوځي مرستو زياتوالى غندلى او دا يې د يوې پراخې جګړې له خطر سره مخ کېدل یاد کړي وه.
نړۍ
د سوریې په یوه ډلهییز قبر کې لږ تر لږه ۱۰۰ زره جسدونه براته دي – راپور
معاذ مصطفی له دمشق څخه رویټرز سره په یوه ټیلیفوني مرکه کې ویلي؛ دا ډلهییز قبر د القطیفه په سیمه کې، چې له دمشق څخه څلوېښت کیلومټره لرې یو له هغو پېنځه ډلهییزو قبرونو څخه دی، چې په تېرو څو کلونو کې یې کشف کړي دي.
په سوریه کې د امریکا د یوې موسسې مشر اعلان کړی، چې له دمشق بهر په یوه ډلهییز قبر کې د لږ تر لږه ۱۰۰ زره کسانو جسدونه پراته دي، چې د سوریې د لرې شوي ولسمشر بشارالاسد د حکومت لخوا وژل شوي دي.
معاذ مصطفی له دمشق څخه رویټرز سره په یوه ټیلیفوني مرکه کې ویلي؛ دا ډلهییز قبر د القطیفه په سیمه کې، چې له دمشق څخه څلوېښت کیلومټره لرې یو له هغو پېنځه ډلهییزو قبرونو څخه دی، چې په تېرو څو کلونو کې یې کشف کړي دي.
د سوریې د بیړنیو حالاتو د ډلې مشر معاذ مصطفی ویلي، چې نور ډلهییز قبرونه هم شته او قربانیان یې نه یوازې سوري وګړي، بلکې امریکايي، بریټانیاوي او د نورو هېوادونو هم دي.
د راپورونو له مخې؛ له ۲۰۱۱ کال راپدېخوا، چې د اسد د حکومت پر ضد لاریونونه د کورنۍ جګړې لامل شول، په کې سلګونه زره سوري وګړي وژل شوي دي.
بشار الاسد او پلار یې حافظ الاسد، چې له ده مخکې ولسمشر و او په ۲۰۰۰ کال کې مړ شو؛ د سوریې د خلکو، د بشري حقونو ډلو او نورو حکومتونو لخوا د ډلهییزو اعدامونو په ګډون پر ډلهییزو وژنو تورون دي.
اسد په پرلهپسې توګه د خپل حکومت لخوا د بشري حقونو سرغړونې رد کړي او خپل مخالفان یې افراطیان یاد کړي دي.
ویل کیږي، چې روسیې اسد او کورنۍ ته یې پناه ورکړې ده.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ4 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
لوبی4 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
تازه خبرونه3 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
نړۍ10 hours ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول