روغتيا
په تېرو ۴۵ ورځو کې له تنفسي ناروغیو ۴۰۰ ناروغان مړه شوي
له تېرو پېنځه څلوېښت ورځو راپدیخو په افغانستان کې د تنفسي او سینې ناروغيو له کبله له ۴۰۰ ډېر ناروغان مړه شوي، چې ډېر يې ماشومان دي.
د عامې روغتیا وزارت له دوه میاشتو څخه په لږ وخت کې د تنفسي او سینې ناروغیو له کبله د مړینې ټکان ورکوونکې شمېرې خپرې کړې دي.
د عامې روغتیا وزارت د څرګندونو له مخې؛ په تېرو پېنځه څلوېښت ورځو کې ۱۹۰ زره کسان د تنفسي او سینې پر ناروغیو اخته شوي، چې ډېر یې ماشومان دي.
مسوولینو په ډاګه کړې، چې په همدې موده کې څلور سوه کسان له تنفسي نارغیو مړه شوي هم دي.
د عامې روغتیا وزارت د معلوماتو له مخې؛ تر ټولو ډېر ناروغان په کابل، ننګرهار او بلخ ولایتونو کې دي.
له تېرو درې کلونو راپدیخوا په افغانستان کې تنفسي ناروغي مخ پر ډېرېدو ده؛ په ۲۰۲۰ زېږدیز کال کې له ۹۰۰۰۰۰ ډېر پدې ناروغۍ اخته شوي او ۱۷۰۰ نور مړه دي. په ۲۰۲۱ زېږدیز کال کې له ۹۴۴۰۰۰ څخه ډېر کسان پرې اخته شوي او ۱۹۰۰ ترې مړه دي. د ۲۰۲۲ زېږدیز کال په دوه میاشتو کې له ۱۸۸۰۰۰ ډېر کسان دې ناروغۍ نیولي، چې ۴۳۶ یې مړه شوي دي. پر ۲۰۲۲ زېږیز کال په ننګرهار کې ۱۴۵۶۰، کابل کې ۲۰۹۹۰ او بلخ کې ۲۳۰۷۵ ناروغان ثبت شوي دي. د کابل روغتونونو ۴۵، د بلخ ۷۵ او د ننګرهار روغتونونو ۸۸ کسان مړه ثبت کړي دي.
ډېره سړه هوا او د کورونو د تودولو لپاره د پلاستیکو او ربړونو سوځولو چاپېریال ککړ کړی، چې نه یوازې د تنفسي ناروغیو اصلي سرچینې نومول شوي، بلکې د ماشومان په ګډون یې مړینه هم رامنځته کړې ده.
د اندرا ګاندي د ماشومانو د روغتون مشر حسیب رحیمزي وردګ ويلي؛ د سینې ناروغیو د ماشومانو لپاره تر ټولو مرګوني ناروغي ده او هغه ماشومان ډېر پرې اخته کیږي، چې بدن یې کمزوری او یا پر خوارځواکۍ اخته وي.
دا ناروغي په داسې حال کې ډېره شوې، چې د افغانستان روغتیايي خدمتونه د وروستیو بدلونونو له کبله سخت زیانمن شوي او په تېرو کلونو کې هم له پېنځه کلونو څخه په ټيټ عمره هرو پېنځه ماشومانو کې یو یې د سینې ناروغۍ له کبله مړ کېده.
روغتيا
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د هرات په حوزوي روغتون کې که څه هم هره ورځ له ۱۰۰۰ ډېر ناروغان تر درملنې لاندې نیول کېږي؛ خو د دغه روغتون مسوولانو ويلي، چې د اسانتیاوو پر پرتله د ناروغانو شمېر دوه چنده دى، چې لامل يې د ځاى او د اسانتياوو د نشتوالي ستونزه ده.
د هرات حوزوي روغتون ۶۵۰ بستره لري، چې هره ورځ له ۱۰۰۰ د ډېرو ناروغانو خدمت کیږي. د دې روغتون په بېلابېلو څانګو کې پر هر بستر دوه ناروغان تر درملنې لاندې دي.
د دې روغتون ډاکټران وايي، چې یوازې د ځانګړې پاملرنې په څانګه کې ۶۵ بسترونو ته اړتیا ده. په داسې حال کې، چې شاوخوا لس بسترونه دي او د هیموډالیز په څانګه کې له ۱۷ وسایلو څخه ۸ یې فعال دي.
د دغه روغتون مسوولینو ويلي، که څه هم په ټولو څانګو کې هره ورځ روغتیايي خدمات وړاندې کېږي؛ خو د ناروغانو د ډېروالي له کبله کافي اسانتیاوې نلري.
د هرات یو شمېر اوسېدونکي وايي، چې د دې روغتون ډېرې څانګې په ځانګړي توګه د هیموډالیز او د ماشومانو د درملنې څانګې کافي اسانتیاوو او ځای ته اړتیا لري.
روغتيا
په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري شي – نورجلال جلالي
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي نورجلال جلالي چین ته د خپل سفر پر مهال د سنتي طب په نړیوال کنفرانس کې د سیمې لپاره د سنتي طب په اړه د روغتیا نړیوالې ټولنې او شانګهای همکاریو ټولنې همکاري اړینه یاده کړه او څرګندوي، چې په افغانستان کې باید سنتي طب معیاري او د عصري طبابت یوه برخه شي.
دې وزارت نن (چارشنبه د لیندۍ څوارلسمه) لیکلي، چې جلالي وایي؛ د سنتي طب د لېوالو کسانو لپاره باید یو معیاري درسي نصاب جوړ شي.
هغه دغه راز د سنتي طب په برخه کې د چين او افغانستان پر دوه اړخيزو همکاريو ټينګار وکړ اووایيو چې په دې برخه کې باید د ظرفيتونو لوړولو، تجربو شريکولو او څېړنو زمینه برابره شي.
د يادونې ده، چې دا مهال په عامې روغتيا وزارت کې د سنتي طب رياست جوړ شوى، چې د ډاکټرانو د کار پر سمون، تګلارو او لارښوونو کار کوي.
روغتيا
په افغانستان او پاکستان کې د ګوزڼ پېښې مخ پر زیاتېدو دي – د روغتیا نړیواله ټولنه
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو په پېښو کې ۲۸۳ سلنه او په پاکستان کې د ۲۰۲۳ ز. کال پر پرتله ۵۵۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.
دې ټولنې د خپلې بېړنۍ کمیټې په څلوېښتمه غونډه کې د افغانستان د کور پر کور ګوزڼ واکسین د کمپاین د ځنډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د روغتیا نړیوالې ټولنې په خبرپاڼه کې راغلي: د بېړنۍ کمیټې له وروستۍ غونډې راپدېخوا د پولیو ۵۱ نوې پېښې ثبت شوي، چې ۱۷ یې په افغانستان او ۳۴ په پاکستان کې دي، چې له دې سره په ۲۰۲۴ کال کې د ټولو پېښو شمېر ۶۲ ته ورسېد. دا په افغانستان کې د پولیو ۲۸۳ سلنه زیاتوالی ښيي. دا د ټول ۲۰۲۳ کال په پرتله په پاکستان کې د چاپېریال د نمونو په شمېر کې ۵۵۰ سلنه زیاتوالی دی. په پاکستان کې د پولیو د مثبتو پېښو شمېر په ۲۰۲۴ کال کې ۲۰۴ ته لوړ شوی.
د عامې روغتیا وزارت په دې اړه څه ندي ویلي.
افغانستان او پاکستان د نړۍ یوازیني دوه هېوادونه دي، چې د پولیو او فلج ناروغي په کې نده ختمه شوې.
د پولیو نښې د هر ناروغ ماشوم لپاره توپیر لري؛ تبه، زړه بدوالی، کانګې، د اشتها کموالی، کمزوری، د معدې درد او د ستوني درد د پولیو تر ټولو عامې نښې دي.
د ډاکټرانو په وینا کمزوري روغتیايي خدمتونه، د پوهاوي نشتوالی، بې سوادي، د نفوسو تراکم، د اسهال ډېر خپرېدل او د ګوزڼ واکسین کم پوښښ هغه عوامل دي، چې د پولیو ویروس د خپرېدو لامل ګرځي.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ5 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
لوبی5 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
تازه خبرونه4 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
نړۍ15 hours ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول