نړۍ
په ترکیه کې ۷.۹ درجې زلزلې د سوریې په ګډون اړوند سیمه هم ولړزوله
رویترز څرګنده کړې؛ د دوشنبې پر ورځ سهار وختي د رښتر پر کچه د ۷.۹ درجې زورورې زلزلې د ترکیې قبرس، لبنان او سوریې اړوند سیمې ولړزولې؛ ودانۍ یې ونړولې او اوسیدونکي یې له واورو ډکو لارو وتلو ته اړ کړل.
ویل شوي، چې د لاذقیه، حلب او حمص ولایتونو او په سوریه کې تر دمشقه ګڼ شمېر اوسېدونکي د خپلو کورونو د ویجاړېدو له وېرې لارو کوڅو ته ووتل.
دغه راز ترکي رسنیو څرګنده کړی؛ له دې زلزلې ګڼې ودانۍ ویجاړې شوي او د ژغورنې ډلو خپل کار پیل کړی؛ خو تر اوسه د مرګ و ژوبلې کره شمېر پر ډاګه شوی ندی.
د آلمان د ځمکپوهنې څېړنیز مرکز (GFZ) ویلي، چې زلزله د ترکیې سویلي ښار قهرمان مراس ته نږدې د ۱۰ کیلومتره (6 میله) په ژوروالي کې رامنځته شوې. په داسې حال کې، چې د څارنې خدمتونو EMSC ویلي، چې د سونامي خطر هم ارزول کیږي.
رویترز د یوه عیني شاهد د څرګندونو له مخې څرګنده کړې؛ د دیارباکر ختیځ لوري په ۳۵۰ کیلو مترۍ کې زلزله شاوخوا یوه دقیقه روانه وه او د کړکیو ښیښې یې ماتې کړې.
تي آر تي او Haberturk تلویزیوني شبکو د هغو خلکو انځورونه وښودل، چې په قهرمان مراس کې د ویجاړې شوې ودانۍ شاوخوا راټول شوي او د ژوندي پاتې کیدو په لټه کې دي.
د ترکیې د سویل ختیځ ولایت سانلیورفا والي صالح ایهان تویت کړی، چې مونږ ودانۍ نړولي دي او له خلکو یې وغوښتل، چې خوندي ځایونو ته ولاړ شي.
د ترکیې د ناورین او اضطراري مدیریت ادارې (AFAD) د زلزلې شدت ۷.۴ ښودلی، چې قهرمان مراس او لوی ښار غازیانتپ ته نږدې د سوریې پولې ته رامنځته شوې.
د سوریې دولتي رسنیو ویلي، چې په حلب ولایت کې ګڼې ودانۍ نړېدلي. په داسې حال کې، چې د حما د ملکي خدمتونو یوې سرچینې ویلي؛ هلته ګڼې ودانۍ نړېدلې دي.
د سوریې د پلازمېنې دمشق یوه اوسیدونکي سمر ویلي: د کور له دیوالونو مو انځورونه راوغورزېدل. زه له وېرې راویښ شوم. اوس مونږ ټولو جامې اغوستي او په دروازه کې ولاړ یوو.
عیني شاهدانو ویلي، په دمشق او همدارنګه د لبنان په ښارونو بیروت او طرابلس کې خلک پلي کوڅو ته ووتل او د خپلو موټرو لوري ته ورغلل، چې د نړېدو په صورت کې له خپلو ودانیو لرې شي.
د ترکيې د سره صليب مشر ويلي، چې سيمې ته يې د سخت زيان او د نړېدلو ودانيو په اړه معلومات ترلاسه کړي او له خلکو يې غوښتي، چې زيانمن شوي کورونه پرېږدي.
نړۍ
نن پر ځايي وخت د امریکا ولسمشریزې ټاکنې پیلیږي
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
نن سېشنبه( د لړم پېنځلسمه ) د امریکا یو شمېر خلک په ولسمشریزو ټاکنو کې د رای اچونې لپاره د رایو هغو مرکزنو ته ځي، د جمهوري غوښتونکیو له ګوند څخه ډونالډ ټرمپ او له ډیموکراټ ګوند څخه کامالا هریس یې سیالي پر غاړه اخیستې ده.
نظرپوښتنې ښیي، چې دواړه نوماندان له یو بل سره سختې سیالۍ ته ولاړ دی.
تر پرون (دوشنبې د لوم څوارلسمه) شاوخوا ۷۸ میلیون امریکایانو د ټاکنو له ورځې مخکې رای ورکړه، چې د ۲۰۲۰ ز. کال د ټاکنو د ټولو اچول شویو رایو نږدې نیمايي دي.
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
د NBC وروستۍ نظرپوښتنه ښیي، چې هریس او ټرمپ د رایو له مخې سره برابر دي.
دواړو نوماندانو له ټاکنو یوه ورځ مخکې د شمالي او ختیځو ایالتونو په ګډون د امریکا په یو شمېر مهمو ایالتونو کې خپل ټاکنیز کمپاینونه روان وساتل.
کامالا هریس د دوشنبې پر ورځ د پنسلوانیا ایالت په الینټاون، پیټسبورګ او فلاډلفیا ښارونو کې خپل کمپاین روان وساته.
سیال یې ډونالډ ټرمپ هم د دوشنبې پر ورځ په شمالي کارولینا کې خپل کمپاین پیل کړ او بیا پنسلوانیا او میشیګان ته ولاړ.
که ټرمپ بریالی شي؛ هغه به د امریکا لومړنی ولسمشر وي، چې د ولسمشرۍ له لومړۍ دورې وروسته د دوهیم پړاو ټاکنې بایلي او په درېیم پړاو ټاکنو کې بریالی کیږي.
که هغه ګټونکی شي؛ نو دا شونې ده، چې په محکمو کې د هغه پر وړاندې دوسیې به باطلې کړي.
دغه راز که د ولسمشر اوسنۍ مرستیاله کامالا هریس د نن ورځې ټاکنې وګټي؛ نو هغه به د امریکا په تاریخ کې لومړنۍ ښځه وي، چې ولسمشره ټاکل کیږي.
د دوه ګوندي پالیسۍ مرکز د څرګندونو له مخې؛ د امریکا د روان کال په ټاکنو کې شاوخوا ۲۴۴ میلیون خلک د رایې ورکولو وړ دي.
د امریکا په ختیځ کې د رای ورکولو مرکزونه نن په سیمهییز وخت د سهار له شپږ بجو پرانیستل کیږي او په ځینو سیمو کې به د چارشنبې د ورځې تر ۱ بجو پورې د رای اچونې بهیر روان وي.
دا په داسې حال کې ده، چې د بېلابېلو هېوادونو حکومتونه او خلک د امریکا د ټاکنو او د هغو د پایلو د څارلو هڅې کوي.
نړۍ
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
رویټرز د فلسطین د روغتیایی سرچینو په حواله راپور ورکړی، چې د یکشنبې په ورځ ( لړم دیارلسمه ) په غزه کې، چې اسرائیل د حماس د کمزوري کولو لپاره ترسره کوي؛ ۳۱ فلسطینیان وژل شوي دي.
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
اسرائیل دا تورونه ردوي او ټینګار کوي؛ یوازې د حماس له وسلوالو سره مقابله کوي، چې له دغو سیمو بریدونه کوي.
ډاکټرانو اعلان کړی، چې په بیت لاهیا او جبالیه کې د استوګنې پر کورونو په بریدونو کې لږ تر لږه ۱۳ فلسطینیان وژل شوي، چې په دې سیمه کې د کډوالو تر ټولو لوی کمپ دی او د اسرائیلي پوځ د پوځي عملیاتو مرکز دی. نور قربانیان هم د غزې په ښار او د غزې په جنوب کې د خان یونس په ګډون په بېلابېلو هوایي بریدونو کې وژل شوي.
د غزې روغتیايي چارواکو اعلان کړی، چې په دغو بریدونو کې د څلورو ماشومانو په ګډون اته کسان وژل شوي دي.
د یکشنبې پر ماښام بیت لاهیا ته څېرمه پر کمال عدوان روغتون د اسرائیلي ټانکونو لخوا برید وشو، چې په روغتون کې بستر شوی ماشوم یې سخت ټپي کړل.
د دغه روغتون مشرې حسام ابو صوفیه ویلي، برید له هغې وروسته وشو، چې د روغتیا نړیوالې ټولنې یوه پلاوي له یو شمېر ناروغانو لیدنه وکړه او هغوی یې ایستل.
هغې ټینګار کړی؛ د غزې په شمال کې هغو روغتونونو ته، چې د زخمیانو د شمېر د زیاتېدا له کبله تر فشار لاندې دی، د متخصصو ډلو د استولو لپاره ډېره اړتیا ده.
ابو صفیه زیاته کړې، چې د ټانکونو په برید کې د اوبو سرچینې، سیمه او د روغتون د نویو زېږیدلو ماشومانو د ځانګړې پاملرنې څانګه هم ویجاړه شوې ده. د اسرائیلو پوځ اعلان کړی، چې د دغه راپور په اړه څېړنه کوي.
د شنبې پر ورځ د اسرائیلو پوځ یو نوی کنډک جبالیا ته واستاوه، چې له دوه نورو کنډکونو سره یوځای شي او په سیمه کې فعالیت وکړي.
د پوځ په یوه بیان کې ویل شوي، چې د اوکتوبر پر پېنځمه د عملیاتو له پیل راپدېخوا په نښتو کې سلګونه فلسطینیان وژل شوي دي.
د اسرائیلو د پوځ د ملکي چارو ادارې کوګات اعلان کړی، چې د غزې په شمالي سیمو کې د پولیو د واکسین دوهیم پړاو پیل شوی او تر اوسه ۵۸ زره ۶۰۴ ماشومان واکسین شوي؛ خو د غزې روغتیا وزارت ویلي، چې پوځي بریدونو په جبالیه، بیت لاهیا او بیت حنون کې د زرګونه ماشومانو د واکسین کولو مخه نیولې ده.
د یادولو ده، چې د ۲۰۲۳ کال د اوکټوبر پر اوومه حماس پر اسرائیلو برید وکړ، چې په کې ۱۲۰۰ اسرائیلیانو د وژل کیدو او غزې ته د ۲۵۱ یرغمل کیدو لامل شو. له دې برید وروسته اسرائیلو غچ اخیستونکي ځمکني او هوایي بریدونه پیل کړل، چې له ۴۳ زره ۳۰۰ ډېر فلسطینیان یې ووژل او د غزې ډېره برخه یې کنډوالو کړه او په زرګونه نور ټپیان شول.
نړۍ
روسیې پر کیف د بې پیلوټه الوتکو بریدونه وکړل
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د اوکراین ښاري چارواکو ویلي؛ د شنبې پر شپه روسیې د اوکرایین پر پلازمېنه کیف د بې پېلوته الوتکو پرلهپسې بریدونو کړي، چې تر ماسپښینه روان ول لږ تر لږه یې یو کس ټپي کړی دی.
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د رویټرز د راپور له مخې؛ د بې پیلوټه الوتکو پاتې شوني د ښار په شپږو ولسوالیو کې راغورځېدلي، یو پولیس افسر یې ټپي کړی، د استوګنې ودانیو ته یې زیان رسولی او اورونه یې بل کړل.
د کیف ښاري چارواکي سرهي پاپکو په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي: یوه بله شپه. د هوايي برید یوه بله خبرتیا. د بې پیلوټه الوتکې یو بل برید. د روسیې د فډراسیون وسلوالو ځواکونو د خپلو پخوانیو او پېژندل شویو ټاکټیکونو له مخې یو ځل بیا پر کیف برید وکړ.
هغه زیاته کړې؛ ټولې هغه بې پیلوټه الوتکې، چې کیف یې هدف و، ویشتل شوې دي.
د اوکراین د انرژۍ چمتوکوونکي DTEK ویلي، چې پلازمینې ته د برښنا ورکولو د لوړ ولټاژ لین او په کیف سیمه کې د توزیع دوه شبکې زیانمنې شوې.
DTEK څرګنده کړې، چې برښنا اکثرا بېرته رغول شوې او د رغونې کار روان دی.
دغه راز رویټرز خبریالانو ویلي، چې هوایي بریدونه له پېنځه ساعتونو څخه ډېر روان ول او د ښار په شاوخوا کې د چاودنو غږونه اورېدل شوي دي.
دغه راز زیاته شوې، چې یوه بې پیلوټه الوتکې د اټوماټیکو وسلو په ډزو کې ټیټه الوتنه کړې ده.
د اوکراین پوځ د شنبې پر ورځ راپور ورکړی، چې د هوايي دفاع په برخه کې د روسیې له ۷۱ بې پیلوټه الوتکو څخه ۳۹ یې له منځه وړل شوي او ۲۱ نور یې په سیمه کې ورکې شوې دي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي ویلي، چې د پولتاوا په مرکزي او شمال ختیځ سومي او خارکوف سیمو کې هم د بریدونو راپور ورکړ شوی دی.
هغه په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي، د ایران لخوا جوړ شوې برید کوونکې بې پیلوټه الوتکې، چې روسیه یې کاروي. شپه او ورځ د بې پیلوټه الوتکو له ګواښ سره مخ یوو.
روسي ځواکونو د ۲۰۲۲ کال له فبرورۍ څخه پخپل ګاونډ د اوکراین پر ښارونو او د جګړې لومړیو کرښو شاته منظم هوايي بریدونه کړي دي.
د کییف پوځ د جمعې پر ورځ ویلي، چې د مسکو ځواکونو یوازې د اوکټوبر په میاشت کې د اوکراین پر ملکي او نظامي اهدافو له ۲۰۰۰ ډېر بې پیلوټه الوتکې توغولي دي.
روسیې د ملکي وګړو په نښه کول رد کړي او ویلي یې دي، چې د پوځي بېخبناوو برښنا تاسیسات یې مشروع هدفونه دي.
-
تازه خبرونه2 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
تازه خبرونه2 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
سوداگري1 day ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه3 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
نړۍ1 day ago
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
-
تازه خبرونه1 day ago
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران
-
تازه خبرونه2 days ago
له ایران څخه هره ورځ لږ تر لږه درې زره افغان کډوال ایستل کېږي
-
روغتيا2 days ago
په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون خلک لومړنیو روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لري – یونیسف