د روسیې د کرنیزو صادراتو مرکز( اګرو ایکسپورت) افغانستان په ۲۰۲۴ کال کې د روسیې د اوړو تر ټولو لوی واردونکی هېواد اعلان کړی دی.

د دې مرکز د څرګندونو له مخې؛ په ۲۰۲۴ کال کې افغانستان ته د ۸۰ میلیون ډالرو پر ارزښت اوړه ورکړ شوي، چې د ۲۰۲۳ کال پر پرتله دوه چنده دي.

د روسیې د کرنیزو محصولاتو د اوبپاڼې د معلوماتو پر بنسټ په ۱۴۰۲ کال کې اعلان کړی و، چې افغانستان ته د دې هېواد د اوړو صادرات د ۲۰۲۱ کال له نیمایي راپدېخوا ۲۰ برابره زیات شوي دي.

یاد مرکز زیاته کړې؛ د افغانستان کورني تولیدات د هېواد د وګړو اړتیاوې نشي پوره کولی او د اوړو په ګډون د خوراکي توکو وارداتو پورې تړلي دي.

تېر کال د روسیې د غنمو او جوارو د اوړو ټول صادرات ۳۰۰ میلیون ډالرو ته رسېدل، چې په کې د کلني ارزښت له مخې ۳ سلنه او د حجمي ارزښت له کبله  ۷ سلنه زیاتوالی راغلی دی.

د دې راپور له مخې، چین او ترکمنستان هم د روسیې د اوړو د درې مخکښو پېرودونکو په ډله کې دي.

د کانونو او پټرولیم وزارت وايي، چې له بدخشان څخه تر هرات پورې د ډبرو سکرو یو کمربند شته، چې ۷۰۰ کیلو مټره اوږدوالی او څلوېښتو کیلومټره پلنوالی لري.

د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند همایون افغان ویلي: په هېواد کې د ۷۰۰ کیلومټره پر اوږدوالي او ۴۰ کیلومټره پلنوالي یو کمربند شته، چې افغانستان ترې په پراخه پیمانه استفاده کولی شي او اوس هم دا لړۍ روانه ده.

نوموړي ويلي؛ د ډبرو سکرو دوه لوی تړونونه لاسلیک شوي، چې یو يي په سرپل او بل يي په هرات کې دی، چې د استخراج او پروسس لړۍ  یې هم روانه ده.

د افغانستان برښنا شرکت مسوولینو ويلي، چې له ډبرو سکرو څخه د انرژۍ تولید د دوۍ د پالیسۍ یوه برخه ده او له ځینو پانګوالو سره يي خبرې هم پیل کړې دي.

د افغانستان برښنا شرکت ویاند ويلي، چې په هېواد کې د ډبرو سکرو شتون د انرژۍ د تولید لپاره له خورا مهمو عناصرو څخه شمېرل  کیږي او له خصوصي سکټور سره خبرې روانې دي، چې د انرژۍ تولید پیل کړي.

د برښنا شرکت ویاند حکمت الله میوندي وایي: مونږ په هېواد کې د ګاز، اوبو، باد او لمر ترڅنګ د ډبرو سکرو پر برښنا هم فکر کوو او که له خصوصي سکټور سره پایلې ته ورسیږو؛ کار به پرې پیل کړو.

د خصوصي سکټور غړيو ويلي، چې د هیواد د انرژۍ اړتیا ته په کتو حکومت باید په هېواد کې د ډبرو سکرو څخه د انرژۍ د تولید لپاره اقدامات وکړي، چې د هېواد د انرژۍ د کمښت ستونزه بنسټیزه حل شي.

د صنایعو او کانونو خونې غړی عبدالنصیر رشتیا وایي: په هېواد کې د ډبرو سکرو لوړ ظرفیتونه شته او له دې طرفیتونو څخه باید استفاده وشې خصوصا د انرژۍ د تولید په برخو کې به د برښنا د کمښت ستونزه بیخي اواره شي.

د اقتصادي چارو شنونکي هم وايي که حکومت له ډبرو سکرو څخه د انرژې تولید ته راودانګي؛ افغانستان به ډېر ژر د انرژۍ د کمښت له ستونزو خلاص شي.

د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د روسیې د مالیې وزیر انتون سیلوانوف د چارشنبې پر ورځ ( د مرغومي پېنځمه) ویلي، چې روسي شرکتونو په نړیوالو تادیاتو کې د بټ‌کوین او نورو ډیجیټل اسعارو کارول پیل کړي دي.

دا هڅه د روسیې د سوداګریزو راکړو ورکړو پر وړاندې د لویدیځ له بندیزونو وروسته پیل شوې ده.

دغو بندیزونو د روسیې سوداګري له خپلو اصلي شریکانو لکه چین یا ترکیې سره پېچلې کړې ده؛ ځکه، چې سیمه‌ییز بانکونه د امریکا او د هغې د متحدینو له فشار څخه د مخنیوي لپاره له روسیې سره په معامله کې ډېر محتاط دي.

سلوانوف د روسیې ۲۴ ټلویزیون ته ویلي: " اوس په امتحاني توګه دا ممکنه ده، چې بټ‌کوین وکاروو. مونږ دلته په روسیه کې د بهرنیو سوداګریزو راکړو ورکړو په برخه کې خپله استخراج کړي دي."

هغه ویلي: دا ډول معاملې اوس ترسره کیږي. مونږ باور لرو، چې باید پراخه او پراختیا ومومي. زه ډاډه یم، چې راتلونکی کال به پوره رامنځته شي." له ډیجیټل اسعارو سره نړیوالې معاملې د راتلونکي استازیتوب کوي."

د روسیې حکومت دمخه په بهرنۍ سوداګرۍ کې د ډیجیټل اسعارو کارولو ته اجازه ورکړې او د Bitcoin په ګډون د ډیجیټل اسعارو د استخراج  قانوني کولو لپاره یې ګامونه پورته کړي.

د روانې میاشتې په لومړیو کې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین ویلي وه؛ د امریکا اوسني دولت ډالر د سیاسي فشار لپاره کارولي او دې فشارونو د نړۍ ډېر هېوادونه دې ته اړ کړي، چې بدیلو لارو ته مخه کړي.

پوتین د Bitcoin کارول یو له دې میتودونو یاد کړ او دا په ډاګه کوي، چې د هېواد حکومت يې د ډیجیټل اسعارو له پراخه کارونې ملاتړ کوي.