تازه خبرونه
نړیوال بانک د افغانانو خوندیتوب ته ۹۷.۵ میلیون ډالر ومنل
نړیوال بانک څرګنده کړې؛ له وچکالۍ، لوږې او کرونا ځپلیو افغانانو سره د کار په بدل کې د نغدي او د دوی د خوراکي خوندیتوب د پياوړتیا په موخه د نړيوالې پراختيا ادارې ۹۷.۵ میلیون ډالر وړیا مرسته منظوره کړې ده.
د نړیوال بانک اجرائيوي بورډ د سې شنبې پر ورځ( د سلواغې ۲۸) په ډاګه کړې، چې له دې مالي مرستې به د وچکالۍ د بېړنیو خبرتیاوو او ځواب ورکولو د سیستم په جوړولو کې هم ګټه واخیستل شي.
د یادې سرچینې د څرګندونو له مخې؛ دا وړيا مالي مرسته به د وچکالۍ د بېړنۍ خبرتیا، بېړني لګښت او بېړني ځواب پروژه تمويل کړي.
د یاد بنسټ په خبرپاڼه کې راغلي؛ دا پروژه به د منظمو بشري مرستو هڅې پياوړي او په ۷۸ ولسواليو کې به ۲.۲ میلیون وګړیو ته، چې وچکالۍ او لوږې ځپلي نغدې مرستې او د کار په بدل کې پیسې ورسوي.
ټاکل شوې، چې دا پروژه به د مستحقو کورنيو د پیاوړي کولو لپاره دوی ته منظمې مالي مرستې برابرې کړي او د هېواد په ګوټ ګوټ کې به تر وچکالۍ وړاندې او وروسته د مرستو کچه لوړه بوزي.
نړیوال بانک ویلي؛ دا به افغان حکومت هم د دې جوګه کړي، چې د هوا حالاتو، اوبو او اقلیم په اړه مهم معلوماتي خدمات وړاندې کړي؛ خلک وار له مخه له طبیعي پېښو خبر او په کلیوالي کچه د ناورينونو پر وړاندې چمتووالی پياوړی کړي.
د دې بنسټ په څرګندونو کې راغلي: د نړيوالې پراختيا ادارې دا وړيا مرسته د افغانستان د بيارغونې صندوق له ۱۱۵ میلیون ډالرو، د نړيوال ګواښ د تمويل صندوق له ۸ میلیون ډالرو او د اقلیم بدلون پر وړاندې د آسيا د نرمښت د څو اړخيز وجهی صندوق له ۲ میلیون ډالرو وړيا مرستې سره يوځای لګول کېږي.
په افغانستان کې د نړیوال بانک مشر هینري کرالي څرګنده کړې؛ افغانستان یو له هغو هېوادونو دی، چې د اقليم بدلون او طبيعي ناورینونو ډېر ځپلی او اوس هم تر ګواښ لاندی دی او د دې ننګونو پر وړاندې د ځواب د يوه کمزوري سیستم شتون يې حالت نور هم زیانمنونکی کړی دی.
نوموړي زیاته کړې: دا نوې مالي مرسته به افغان دولت ته د دې وړتيا ورکړي، چې د میلیونونو بېځايه او بېوزلۍ ته ورټېله یويو افغانانو ستونزې راکمې کړي. له افغان کلیوالي کورنيو سره د دې پروژې پر مرسته به په ټول هېواد کې د بېوزلۍ کچه راټيټه او اقتصادي وضعيت بېرته ورغول شي.
دې بنسټ دا هم په ډاګه کړې؛ د کوويډ-۱۹ خپرېدو دا حالت نور هم خراب کړی. کلیوالي کورنۍ، چې د غلې له پلوه په للمي او وچکالۍ ځپلو سیمو کې پر کرنې تکيه دي تر نورو ډېرې د خوړو د کموالي او لوږې تر ګواښ لاندې دي.
د نړیوال بان د څرګندونو له مخې: د جګړو، تاوتریخوالي او نازک حالت په اړه د نړیوال بانک ډلې له ستراتېژۍ سره سم، هغه پانګونې، چې په پروژه کې راغلي؛ په دې لټه کې به وي، چې د نازک حالت د اساسي علتونو پر سپړلو، دا عوامل را کم کړي او همدرانګه د هغو بنسټونو د پیاوړتیاکولو هڅه به وکړي، چې له روان نازک حالت څخه د هېواد د را ایستلو لپاره اړین دي.
د یاد بنسټ په وینا؛ دا پروژه به د کليو بیارغونې او پراختيا وزارت لخوا پلې شي او په مرسته به يې د طبیعي پېښو پر وړاندې د مبارزې ادارې د بېړنيو فعالیتونو ملي مرکز هم پياوړي شي. د دې ترڅنګ به د طبیعې پېښو د خطرونو د مدیريت لپاره د منابعو يو مرکز هم د وزارت په چوکاټ کې پرانیستل شي.
تازه خبرونه
د افغانستان روغتیايي سیسټم د اندېښنې وړ دی – اوچا
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږۍ دفتر (OCHA) وايي، د هېواد روغتیايي سیسټم د سقوط په حال کې دی او په دې اړه اندېښنې زیاتې شوې دي.
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
دغه بنسټ د ښځو او نجونو پر بنسټیزو حقونو د بندیزونو او خنډونو زیاتوالی یو له هغو عواملو ګڼي، چې په تېرو درېو کلونو کې یې دغه کړکېچ نور هم پیاوړی کړی دی.
د دې ټولنې د معلوماتو له مخې، افغانستان یوازې په ۲۰۲۲ ز. کال کې شاوخوا ۳ اعشاریه ۳ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې ده.
اوچا د بانکدارۍ په سکټور کې د ګډوډۍ او د دوه اړخیزو پراختیایي همکاریو د ناڅاپه ځنډ له کبله رامنځته شوی سخت اقتصادي زوال، د خوراکي توکو د نه خوندیتوب د کچې لوړوالی، بېېوزلي او وچکالي په هېواد کې د اوسني بحران د نورو عواملو په توګه یاد کړل.
په دې شننه کې راغلي، چې له ۲۰۲۱ کال څخه تر اوسه پورې اسلامي امارت له ۳۹۲ اوامرو څخه ۷۱ یې په بشردوستانه چارو کې د افغان ښځو ګډون په مستقیمه توګه پر نښه کړی دی.
اوچا وايي، چې د اسلامي امارت دغو لارښوونو په افغانستان کې د بشري فعالیتونو پر وړاندې د پام وړ ننګونې رامنځته کړې دي.
په دې شننه کې راغلي، چې د مرسته کوونکیو هېوادونو لخوا د بودجې کمېدا به په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ټولنې د اوسنيو بشري فعاليتونو ساتل ناشوني کړي.
دا په تاسې حال کې ده، چې د اسلامي امارت عامې روغتیا وزارت چارسمبالي د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق له حوزوي مشر سره په لیدنه کې د افغانستان د روغتايي سیسټم د پیاوړتیا لپاره د نړیوالو روغتیايي ادارو مرسته اړینه یاده کړې ده.
تازه خبرونه
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران
د دغه راپور له مخې، چې د لړم د میاشتې پر دیارلسمه خپور شوی؛ د ایران او عرب چارواکو لخوا، چې د ایران له دې پلانونو خبر دي، څرګنده شوی دی.
وال سټریټ ژورنال په خپل یوه ځانګړي راپور کې لیکلي؛ تهران په پام کې لري، چې دا ځل له پیاوړو اسلحو څخه پر ګټې اخیستنې د اسرائیلو پر وړاندې خورا پیچلی، ويجاړوونکی او خونړی برید وکړي.
د دغه راپور له مخې، چې د لړم د میاشتې پر دیارلسمه خپور شوی؛ د ایران او عرب چارواکو لخوا، چې د ایران له دې پلانونو خبر دي، څرګنده شوی دی.
وال سټریټ ژورنال لیکي؛ دا اوس هم څرګنده نده، چې د ایران نوي ګواښونه یوازې لفظي دي او که رښتیني دي.
د ایران مذهبي مشر علي خامنهای په دې وروستیو کې ویلي، چې اسرائیل او امریکا ته به غاښ ماتوونکی ځواب ورکړي.
د یادونې ده، چې له دې مخکې ایران پر اسرائیلي رژیم دوه ځلې بریدونه کړي، چې په دغو بریدونو کې بالستیک توغندي کارول شوي دي.
تازه خبرونه
ایران په روان کال کې ۴۹ افغانان اعدام کړل
د IHR د راپور له مخې؛ په تېرو درې کلونو کې د افغانانو د اعدامونو شمېر ډېر شوی دی.
د ایران د بشري حقونو ادارې د روانې اوونۍ په پای کې راپور ورکړ، چې ایران د ۲۰۲۴ ز. کال په لومړیو ۱۰ میاشتو کې ۴۹ افغانان اعدام کړي، چې ۱۳ یې یوازې په روانه اکتوبر میاشت کې اعدام شوي دي.
د IHR د راپور له مخې؛ په تېرو درې کلونو کې د افغانانو د اعدامونو شمېر ډېر شوی دی.
په ۲۰۲۲ ز. کال کې ۱۶ افغانان اعدام شوي، چې په کې یو تنکي مجرم او یوه ښځه هم ول.
په ۲۰۲۳ کې دا شمېر ۲۵ ته لوړ شو.
سږکال دې دا بهیر ګړندی شوی.
د ایران بشري حقونو ټولنې خبرداری ورکړی، چې ایران ښايي په راتلونکیو میاشتو کې د ایران او اسرائیلو تر منځ له زیاتېدونکي شخړې کبله د اعدامونو شمېر ډېر کړي.
ایران یوازې په تېر اوکټوبر کې لږ تر لږه ۱۶۶ اعدامونه ترسره کړل، چې له دې سره د ۲۰۲۴ کال په لومړیو ۱۰ میاشتو کې د اعدامونو شمېر لږ تر لږه ۶۵۱ ته ورسېد.
دا په یوه میاشت کې د اعدامونو تر ټولو لوړ شمېر دی، چې د ایران بشري حقونو ټولنې له ۲۰۰۷ کال راپدېخوا د اعدامونو مستندول پیل کړل.
په اعدام شویو کسانو کې ۱۳ افغانان، ۶ ښځې او یو ایرانی الاصله جرمنی و.
دې ټولنې پر نړیوالې ټولنې، رسنیو او مدني ټولنو غږ کړی؛ د اعدامونو کچه دې له نږدې وڅاري او هغه څه ته ځواب ووایي، چې په کې د اندېښنې وړ زیاتوالی راغلی.
دغه راز د بشري حقونو ټولنې اعلان کړی، چې د ولسمشریزو ټاکنو او په ایران او اسرائیلو کې د تاو تریخوالي له وروستیو زیاتېدو راپدېخوا د اعدامونو شمېر ډېر شوی او لږ تر لږه ۳۵۳ کسان د اګسټ او اکټوبر ترمنځ - د ولسمشر مسعود پزشکیان د پرانستلو راپدېخوا اعدام شوي دي.
د افغانستان اسلامي امارت تر اوسه د اعدام شویو افغانانو د شمېر په اړه څه ندي ویلي.
د ایران حکومت د افغانانو د اعدام لامل نه په ډاګه کوی.
ټولیز باور دا دی، چې د دې اعدامونو یوه مهمه برخه د مخدره توکو پر تورونو پورې تړاو لري.
د بشري حقونو ټولنو د ایران پر حکومت د دغه ډول اعدامونو په ترسره کولو نیوکه کړې او استدلال کوي، چې دا کړنې له نړیوالو قوانینو او د ژوند له حقه سرغړونه ده.
د بخښنې نړیواله ټولنه وايي، د مرګ سزا له استثنا پرته د ژوند له حق څخه سرغړونه ده، چې د بشري حقونو په نړیواله اعلامیه کې پرې ټینګار شوی.
-
د هوا حالاتو بدلونونه5 days ago
د اسپانیا په سیلابونو کې لږ تر لږه ۹۵ کسان مړه شول
-
ساینس او ټیکنالوژي5 days ago
روسیې ګوګل د نړۍ له ټولو پیسو څخه ډېر جریمه کړ
-
تازه خبرونه5 days ago
افغانانو ته د ایران په خاوره کې پر ډزو او چاودنو مرګ او ژوبله اوښتې – افغانستان
-
تازه خبرونه2 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
تازه خبرونه2 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه2 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
سوداگري21 hours ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
سوداگري5 days ago
د چین او افغانستان ترمنځ د ریلګاډي سوداګري بیا پیل شوه