ساینس او ټیکنالوژي
ساینس پوهانو د خوځنده زړه او دماغ مصنوعي جنین جوړ کړ

د کیمبرج پوهنتون څېړونکيو د بنسټیزو حجرو او سلولونو له ترکیبه د یوه داسې ژوندي مصنوعي جنین پر رامنځته کولو بریالي شوي، چې نه یوازې د خوځنده دماغ او زړه لرونکی دی، بلکې د ملا تیر، کولمې او عضلات هم لري او په پای کې پر ژوندي موږک بدلیدلی شي.
ساینس پوهانو ويلي، چې دا لاسته راوړنه کولی شي د بنسټیزو حجرو او سلولونو له کارولو سره د مصنوعي انساني جنینونو په جوړولو کې مرسته وکړي.
د دوی د څرګندونو له مخې، په راتلونکي کې به دا لاسته راوړنه د انسان د اعضاوو د تولید او پیوند لامل شي او د اړتیا وړ اندامونو او ارګانونو د کمښت په پوره کې به د خلکو ژوند وژغورل شي.
همدارنګه، دا څېړنه کولی شي له داکترانو سره مرسته وکړي، چې د امیندوارۍ په لومړیو پړاوونو کې د سقط لاملونه په ډاګه کړي. دا، چې له ۲۰ څخه تر ۵۰ سلنې امیندوارۍ د سقط لامل کیږي؛ نو د کیمبرج پوهنتون د ساینس پوهانو څېړنې او لاسته راوړنې خورا ارزښتناکې کیدی شي.
د نیویارک پوست د څرګندونو له مخې، د کیمبرج پوهنتون څېړونکیو خپله دغه تجربه د جنین له درې حجرو او سلولونو پیل کړه او په مناسب چاپېریال کې یې پریښودې، چې جنین د ژوندانه اړیکه رامنځته کړي.
مصنوعي جنین په پیل کې له بنسټیزو حجرو او سلولونو څخه جوړ شوی؛ خو په لنډ وخت کې یې حجرې وده کوي او په پای کې پر بشپړ ژوندي موجود بدلیږي. د جنین له ودې سره ځینې بنسټیزې حجرې په غړیو، هډوکو او نورو نسجونو کې راښکاره کیږي. تولیدوونکې حجرې هم د دې لپاره زیرمه کیږي، چې کله د جنین بدن زیانمن شي او نوي نسج تولید ته اړتیا ولري.
که د کیمبرج لابراتوار څېړونکي په راتلونکي کې د انساني نسجونو پر نښلولو بریالي شي؛ نو پر مرسته یې کولی شي، چې په لابراتوارونو کې د بدن داسې غړي تولید کړي، چې انسانانو ته پیوندېدلی شي.
د پروژې یوه ساینس پوه زرنیکا ګوتز په یوه خبري کنفرانس کې ویلي؛ د دې څېړنې پایله د انسان د مصنوعي غړیو جوړول، وده او د ناروغانو د ژوند ژغورنې لپاره یې پیوندول دي. مونږ کولی شو له دغې پوهې ګټه پورته کړو؛ مصنوعي جنین جوړ او د انسان د بدن د غړیو او ارګانونو درملنه وکړو.
ساینس او ټیکنالوژي
د ایلان ماسک پر X پراخ سایبري برید وشو
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.

د ټولنیزو رسنیو پلیټ فارم ایکس د دوشنبې پر ورځ وقفهیي له کاره وغورځېد؛ خاوند یې ایلان ماسک پر یو غیر معمولي ځواکمن سایبري برید پړه واچوله.
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.
هغه په سمه توګه روښانه نکړه، چې له “ډېرو سرچینو” څخه یې مطلب څه دی او د هغه نظرونو د سایبري امنیت د متخصصینو شکونه راوپارول. هغو نغوته( اشاره ) کړې، چې دا ډول بریدونه – له خدماتو ډډه کول بلل کیږي، چې په هروخت د کوچنیو ډلو یا اشخاصو لخوا ترسره شوي دي.
رویټرز راپور ورکړی، چې د ډاونډیټیکټر د څرګندونو له مخې، ایکس له وقفې وقفې سره مخ شو.
په همدې حال کې ډیجیټل ټرایډز Digital Trends د سېشنبې پر ورځ راپور ورکړ؛ داسې راپورونه شته، چې ایکس اوس هم ستونزې لري.
د انټرنیټ صنعت کارپوهانو ویلي، چې ایکس د دوشنبې پر ورځ له ‘خدماتو د ډډې’ څو څپو سره مخ شو.
ماسک د فاکس بزنس شبکې له لاري کوډلو سره په یوه مرکه کې ویلي، چې سایبري برید د اوکراین په سیمه کې د IP له پتو ترسره شوی دی.
د صنعت یوې سرچینې رویټرز ته ویلي، چې هغه د ماسک له ادعا سره مخالفت وکړ او وایي، چې د X د ناوړه ټرافیکو د بمبارډ لویه برخه په امریکا، ویټنام، برازیل او نورو هېوادونو کې د IP له پتو موندل کېدی شي. د ناوړه ټرافیکو کچه، چې نېغه له اوکراین څخه راځي “بې ارزښته” ده.
په هر حال رویټرز راپور ورکړی؛ له خدماتي بریدونو څخه ډډه کول د دوی لیکوالانو ته بېرته موندل خورا ګران دي او د IP له پتې پر کله کله د دې په اړه معنا لرونکی اند چمتو کوي، چې تر شا یې څوک و.
ماسک د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره، چې د سلاکار په توګه دنده ترسره کوي؛ د روسیې له یرغل سره د مبارزې لپاره پ اوکراین د پرلهپسې هڅو له نیوکې سره یو ځای شو.
ماسک د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د اوکراین لومړۍ کرښه به د هغه د سټارلینک سپوږمکۍ له مخابراتي خدماتو پرته “ماته شي”. که څه هم هغه ویلي، چې هغه به د اوکراین لاسرسی پرې نکړي.
ساینس او ټیکنالوژي
پنجشیر ولایت به ډېر ژر د نوري فایبر له ملي شبکې سره ونښلول شي
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.

د پنجشیر ولایت د رسنیو دفتر نن (چارشنبه د کب لومړۍ) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې له نوري فایبر سره د دې ولایت د نښلولو د ملي پروژې عملي کار به په راتلونکې میاشت کې پیل شي.
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.
د خبرپاڼې له مخې؛ دا پروژه د پنجشېر ولایتي ادارې د هڅو او د افغانستان اسلامي امارت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت د مشرتابه د ځانګړې پاملرنې له کبله د افغان بېسیم، افغان ټیلیکام او آیسيجي ICG شرکتونو لخوا پلي کیږي.
ساینس او ټیکنالوژي
د ډونالډ ټرمپ له ملاتړ وروسته ټیکټاک بېرته په امریکا کې د لاسرسي وړ شو
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”

له هغې وروسته، چې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل، چې سپینې ماڼۍ ته له ستنېدو وروسته به ټیکټاک اپلیکیشن ته لاسرسی بېرته خوندي کوي؛ نو ټیکټاک د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې په امریکا کې خپل خدمات بېرته د لاسرسي وړ ګرځوي.
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”
ټیک ټاک هم په یوه خبرپاڼه کې ویلي؛ امریکایي کاروونکي توانېدلي، چې د چینایي شرکت اوبپاڼې ته لاسرسی ومومي.
د شنبې پر شپه د امریکايي کاروونکو لپاره ټیکټاک ته لاسرسی وځنډول شو.
امریکایي چارواکو خبرداری ورکړی و، چې د چینایي شرکت بایټډنس تر ملکیت لاندې د چین حکومت د امریکایانو له معلوماتو څخه د ناوړه ګټې اخیستنې احتمال شته.
د ټرمپ لخوا د ټیکټاک بیارغونه د هغه د لومړۍ دورې پر پرتله د هغه په دریځ کې یو بدلون ګڼل کیږي. په ۲۰۲۰ کال کې هغه د چین حکومت لخوا د امریکایانو شخصي معلوماتو ته د لاسرسي په اړه د اندېښنو له کبله د اپلیکیشن د بندولو هڅه وکړه.
په دې وروستیو کې، ټرمپ ویلي، چې “ټیکټاک مې په زړه کې ځانګړی ځای لري” ځکه، چې د ۲۰۲۴ کال په ټاکنو کې یې د ځوانو رای ورکوونکو د جذبولو لپاره ترې ګټه پورته کړه.
د هغه قانون له مخې، چې تېر کال تصویب او د جمعې پر ورځ د امریکا سترې محکمې لخوا تائید شو؛ نو تر یکشنبې پورې ټیکټاک وخت درلود، چې د چینایي شرکت بایټډنس سره اړیکې پرې کړي او په امریکایي پېرودونکو وپلورل شي.
امریکایی قانون جوړونکي اندېښمن دي، چې د چین حکومت کولی شي ټیکټاک اړ کړي، چې د چینایي قانون پراساس د امریکایي وګړو په اړه معلومات وروسپاري.
-
تازه خبرونه4 days ago
اروپايي ټولنې له خپلو وګړو د خوراکي توکو زیرمه کول وغوښتل
-
سوداگري4 days ago
افغانستان د خواف-هرات اوسپنې پټلۍ له لارې اروپا ته صادراتي توکي ولېږدول
-
تازه خبرونه5 days ago
افغانستان له آمو سیند څخه خپله برخه اوبه ترلاسه کوي – ازبکستان
-
سوداگري4 days ago
افغانستان ته د روسیې د مایع ګازو صادرات زیات شول
-
تازه خبرونه4 days ago
د اسلامي امارت رهبر د کوچني اختر د رارسېدو په مناسبت افغانانو ته مبارکي وړاندې کړه
-
څار4 days ago
څار: د تورې بحیرې په اړه د اوکراین او روسیې تړون
-
تحول4 days ago
تحول: د ایران او امریکا ترمنځ د تاوتریخوالي له ډېرېدو اندېښنې
-
د هوا حالاتو بدلونونه5 days ago
افغانستان د اوبو پر زیربناوو پراخې پانګونې ته اړتیا لري-هبیتات