د شمالي اتلانتیک تړون(ناټو) اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو مسوویت پر غاړه اخیستی، چې مخکې د واشنګټن پر غاړه و.

رویټرز د سې شنبې پر ورځ ( د لیندۍ اووه‌ویشتمه / د ډسمبر اووه‌لسمه ) راپور ورکړ، چې دا اقدام ناټو ته د اوکراین په جګړه کې مستقیم واک ورکوي.

د راپور له مخې؛ دا اقدام د اوکراین لپاره د پوځي ملاتړ د دوام لپاره شوی، چې د دوږنالډ ټرمپ د ولسمشرۍ د دوه‌یمې دورې له پیل وروسته د راتلونکي کال په جنورۍ کې نوموړي ته زیان ونه رسیږي.

د جرمني په ویسباډن کې د امریکا اډه د ناټو د پوځي مرستو د همغږۍ د مرکزي دفتر په توګه غوره شوې ده.

له دې مخکې د «رام‌اشټاین» ډلې، چې د امریکا پر مشرۍ د ۵۰ هېوادونو له ائتلاف څخه جوړه وه، اوکراین ته د پوځي مرستو د همغږي کولو دنده په غاړه درلوده.

د راپور له مخې؛ سپینه ماڼۍ هڅه کوي، چې د ټرمپ د ولسمشرۍ د دوه‌یم‌پېر له رسمي پیل مخکې کیف ته نورې پوځي مرستې ولېږدوي.

په راپور کې راغلي، چې ښايي دغه اقدام د اوکراین په جګړه کې ډېر اغېز ونکړي.

دونالډ ټرمپ  د ولسمرۍ په لومړي پېر کې ژمنه کړې وه، چې له ناټوتړون څخه به ووخي.

د امریکا منتخب ولسمشر ډونلډ ټرمپ د خپل ټاکنیز کمپاین پر مهال له کیف سره د واشنګټن پر پوځي مرستو نیوکه کړې وه او دا ژمنه یې کړې وه، چې له بریا وروسته به په اوکراین کې جګړه پای ته رسوي.

د ناټو پوځي تړون ۳۱ غړي لري، چې امریکا، بریټانیا، آلمان، ترکیه او ایټالیا یې مهم غړی دي.

ټرمپ د ناټو له غړو وغوښتل، چې د خپلو ناخالصو کورنیو تولیداتو درې سلنه دې تړون ته ځانګړې کړي.

دا په داسې حال کې ده، چې روسيې له اوکراين سره د لويديځ د پوځي مرستو زياتوالى غندلى او دا يې د يوې پراخې جګړې له خطر سره مخ کېدل یاد کړي وه.

په سوریه کې د امریکا د یوې موسسې مشر اعلان کړی، چې له دمشق بهر په یوه ډله‌ییز قبر کې د لږ تر لږه ۱۰۰ زره کسانو جسدونه پراته دي، چې د سوریې د لرې شوي ولسمشر بشارالاسد د حکومت لخوا وژل شوي دي.

معاذ مصطفی له دمشق څخه رویټرز سره په یوه ټیلیفوني مرکه کې ویلي؛ دا ډله‌ییز قبر د القطیفه په سیمه کې، چې له دمشق څخه څلوېښت کیلومټره لرې یو له هغو پېنځه ډله‌ییزو قبرونو څخه دی، چې په تېرو څو کلونو کې یې کشف کړي دي.

د سوریې د بیړنیو حالاتو د ډلې مشر معاذ مصطفی ویلي، چې نور ډله‌ییز قبرونه هم شته او قربانیان یې نه یوازې سوري وګړي، بلکې امریکايي، بریټانیاوي او د نورو هېوادونو هم دي.

د راپورونو له مخې؛ له ۲۰۱۱ کال راپدېخوا، چې د اسد د حکومت پر ضد لاریونونه د کورنۍ جګړې لامل شول، په کې سلګونه زره سوري وګړي وژل شوي دي.

بشار الاسد او پلار یې حافظ الاسد، چې له ده مخکې ولسمشر و او په ۲۰۰۰ کال کې مړ شو؛ د سوریې د خلکو، د بشري حقونو ډلو او نورو حکومتونو لخوا د ډله‌ییزو اعدامونو په ګډون پر ډله‌ییزو وژنو تورون دي.

اسد په پرله‌پسې توګه د خپل حکومت لخوا د بشري حقونو سرغړونې رد کړي او خپل مخالفان یې افراطیان یاد کړي دي.

ویل کیږي، چې روسیې اسد او کورنۍ ته یې پناه ورکړې ده.

د اسرائیلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د یکشنبې پر ورځ( د لیندۍ پېنځه‌ویشتمه ) ویلي، د امریکا له ټاکل شوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره یې په سوریه کې د پرمختګونو او په غزه کې د حماس لخوا د نیول شویو اسرائیلي او بهرنیو یرغمل شویو د خلاصون د وروستي فشار په اړه خبرې وکړې.

نتنیاهو ویلي، چې هغه د شنبې پر شپه له ټرمپ سره دغزې یرغملو او د سوریې د بدلونونو په اړه خبرې وکړې، چې د ټرمپ پر وړاندې به د یوې مهمې بهرنۍ ننګونې په توګه رامنځته شي.

د اسرائیلو د څرګندونو له مخې؛ د حماس تر مشرۍ لاندې اورپکو د ۲۰۲۳ ز. کال د اکتوبر پر اوومه پر اسرائیلو د برید په ترڅ کې د اسراییلي-امریکایي دوه ګونی هویت لرونکیو په ګډون ۱۲۰۰ کسان ووژل او له ۲۵۰ ډېر یې یرغمل ونیول. له ۱۰۰ ډېر یرغمل شوي کسان د خبرو اترو او یا د اسرائیلو د پوځ د ژغورنې د عملیاتو له لارې آزاد شوي دي.

د حماس تر کنټرول لاندې غزې تړانګه کې د چارواکو د څرګندونو له مخې، د اسرائیلو په هوایي او ځمکني یرغل کې شاوخوا ۴۵۰۰۰ کسان ووژل ل شول، چې ډېري یې ملکي وګړي دي، نږدې ټول نفوس یې بې ځایه او ډیره برخه یې ویجاړه شوه.

د منځني ختیځ لپاره د ټرمپ ځانګړي استازي سټیو ویټکوف تېره اوونۍ سیمې ته د سفر پر مهال خبرداری ورکړی و، چې که په غزه کې یرغمل شوي کسان د ټرمپ د لوړې تر مراسمو مخکې خوشې نشي؛ بیا به "ښه ورځ نه وي".

ټرمپ د روانې میاشتې په پیل کې ویلي وه، چې که د واک تر رسیدو مخکې یرغمل شوي کسان خوشې نشي، په منځني ختیځ کې به د ددوزخ یدونکي وو.

د ټرمپ یوه ویاند د یکشنبې پر ورځ د دې اړیکې  په اړه د نورو جزئیاتو له ورکولو څخه ډډه وکړه.

د مصر، قطر او امریکا لخوا یو اوربند ته د رسیدو هڅه، چې د یرغمل کولو تړون هم په کې و په وروستیو اوونیو کې چټک شوی.

نتانیاهو ویلي، چې له ټرمپ سره یې د یرغمل شویو د خلاصون د هڅو په اړه خبرې کړي دي.

نوموړي زیاته کړې: "مونږ د اسرائیلو د بریا د بشپړولو پر اړتیا خبرې وکړې او د خپلو یرغمل شویو خوشې کولو لپاره د هڅو په اړه مو اوږدې خبرې وکړې."

د ولسمشر جو بایډن بهرنۍ اداره د یوې معاملې ترلاسه کولو لپاره سخت کار کوي.

د امریکا د ملي امنیت سلاکار جیک سالیوان، چې تېره اوونۍ په سیمه کې و؛ د پنجشنبې پر ورځ وویل، چې هغه په غزه کې د اوربند او د یرغمل شویو خوشې کولو په اړه یو شوني تړون نږدې دی.

د امریکا د ملي امنیت مرستیال جون فینر رویټرز ته ویلي، چې په دې بهیر کې چټکتیا شتون لري.

نتانیاهو ویلي، چې ده او ټرمپ د سوریې د ولسمشر بشارالاسد له نسکوریدو وروسته د وضعیت په اړه هم خبرې کړي دي.

اسرائیلو په سوریه کې د بشارالاسد له واکه د لرې کیدو راپدېخوا په تېرو څو ورځو کې د سوریې د ستراتیژیکو وسلو پر زیرمو سلګونه بریدونه کړي او خپل سرتېري یې د سوریې دننه یوې غیر پوځي سیمې ته لېږدولي دي.

نتانیاهو په یوه بیان کې ویلي: "مونږ له سوریې سره په جګړه کې ښکېلتیا ته لېواله نه یوو.

هغه زیاته کړې، چې په سوریه کې د اسرائیلو اقدامات له سوریې څخه د احتمالي ګواښونو د شنډولو او زمونږ پولې ته نږدې د ترهګرو عناصرو د مخنیوي لپاره دي."