د فرانسې بهرنیو چارو وزیر ژان نویل باروټ ویلي، چې د ایران د اټومي پروګرام د محدودولو پر نوي تړون هوکړه ونشي؛ نو پوځي برید شونی ښکاري.

دا خبرې د فرانسې بهرنیو چارو وزیر ژان نول باروټ د چارشنبې پر ورځ کړې دي.

هغه د پارلماني غونډې پر مهال ویلي: “د دې تړون (۲۰۱۵) پای ته رسیدو ته یوازې څو میاشتې پاتې دي.”

نوموړي زیاته کړې: “که خبرې اترې ناکامې شي؛ نو پوځي برید به شونی وي.”

باروټ دا هم اعلان کړه؛ د ایران پر وړاندې د اروپايي ټولنې نوي بندیزونه، چې په اسلامي جمهوریت کې د بهرنیو وګړو د توقیف سره تړاو لري په راتلونکو اوونیو کې به تصویب شي.

د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د فرانسې په حکومت کې د یوې موضوع په اړه د داسې یوې غونډې ترسره کول بې ساري دي او د کړکیچونو د چټکېدو په اړه د اروپا د اندېښنې ژوروالی ښیي.

دا په داسې حال کې دهو چې پنټاګون په منځني ختیځ کې خپل شتون پیاوړی کړی دی.

مصر د غزې د اوربند د بیا پیلولو لپاره یو نوی وړاندیز وړاندې کړ، چې په کې د یرغمل شویو کسانو خوشې کول او د اسرائیلو د پوځ وتل رانغاړي؛ خو اسرائیلو تر اوسه په دې اړه څه ندي ویلي.

امنیتي چارواکو رویټرز ته ویلي، چې مصر د غزې د اوربند د تړون د بیا پیلولو لپاره یو نوی وړاندیز وړاندې کړی دی. دا وړاندیز د مارچ پر اته‌لسمه د اسرائیلو لخوا د حماس وسلوالو پر وړاندې د هوايي او ځمکنیو عملیاتو له پیل وروسته د تاوتریخوالي د زیاتوالي وروسته رامنځته کیږي، چې له ۱۵ میاشتو جګړې وروسته یې د نسبي ارامۍ دوه میاشتنۍ دوره پای ته ورسوله.

د فلسطین روغتیايي چارواکو اعلان کړی، چې له تېرو ۲۴ ساعتونو راپدېخوا د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۶۵ کسان وژل شوي دي.

د مصر په وړاندیز کې د حماس لخوا هره اوونۍ د پېنځه اسرائیلي یرغمل شویو خوشې کول رانغاړي. دا په داسې حال کې ده، چې اسرائیل به د لومړۍ اوونۍ وروسته د اوربند دوه‌یم پړاو پلی کړي.

حماس اوس هم ۵۹ یرغمل لري، چې احتمال لري ۲۴ یې ژوندي وي.

د امریکا او حماس لخوا پدې وړاندیز هوکړه شوې ده؛ خو اسرائیلو تر اوسه ځواب ندی ورکړی.

د مصر په پلان کې له غزې څخه د اسرائیلو د بشپړ پوځي وتلو مهالوېش هم شته، چې د پاتې یرغمل شویو کسانو د خوشې کولو په اړه د امریکا له تضمینونو وروسته به وي.

حماس اسرائیل د جنورۍ د اوربند د تړون پر سرغړونه تورن کړی؛ خو اعلان یې کړی، چې د اوربند د نوي کولو لپاره خبرو اترو ته چمتو دی.

د امریکا ځانګړي استازي سټیو ویټکوف د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د ایران له ستر مذهبي مشر آیت الله علي خامنه‌یی سره د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ټیلیفوني اړیکه له پوځي اقدام څخه د مخنیوي یوه هڅه وه.

ویټکوف فاکس نیوز ته ویلي: “مونږ اړتیا نلرو، چې هرڅه پر پوځي بڼه حل کړو.”

زمونږ نغوته(اشاره) ایران ته دا ده؛ راځئ سره کښینو او وګورو، چې آیا مونږ کولی شو د خبرو اترو، د ډیپلوماسۍ له لارې سم ځای ته ورسیږو.که وکولی شو؛ د دې کار ترسره کولو ته چمتو یوو.

ټرمپ د روانې میاشتې په پیل کې وویل، چې هغه خامنه‌يي ته یو لیک لیږلی او خبرداری یې ورکړی، چې “له ایران سره د معاملې لپاره دوه لارې شته؛ پوځي یا تاسې هوکړه وکړئ.”

خامنه‌یي د امریکا د مذاکراتو وړاندیز “دوکه” یاده کړه او وایي، چې د ټرمپ له حکومت سره خبرې اترې به “د بندیزونو غوټه نوره هم ټینګه او پر ایران به فشار زیات کړي.”

دغه لیک یوه اوونۍ مخکې د قطر استازي تهران ته وړاندې کړ.

د ایران بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د پنجشنبې پر ورځ وویل، چې تهران به ډېر ژر د لیک “ګواښونو او فرصتونو” ته ځواب ووایی.

هغه د یکشنبې پر ورځ خبرداری ورکړ، چې له امریکا سره خبرې اترې تر هغې ناشونې دي، چې واشنګټن د فشار پالیسي بدله نکړي.

دغه راز د سپینې‌ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز سي بي ایس نیوز ته ویلي، چې امریکا د ایران اټومي پروګرام “بشپړ له منځه وړل” غواړي.

نوموړي زیاته کړې: “ایران باید خپل اټومي پروګرام په داسې ډول ډډې ته کړي، چې ټوله نړۍ یې وویني.”

لکه څنګه، چې ولسمشر ټرمپ ویلي؛ دا پیښیږي. ټول غوراوي پر مېز دي او هغه وخت راغلی، چې  ایران د اټومي وسلو د لرلو له هیلې څخه په بشپړه توګه ځان لرې کړي.

تهران له اوږدې مودې راپدېخوا ویلي، چې پروګرام یې یوازې د سوله‌ییزو موخو لپاره دی.

د ملګرو ملتونو د اټومي څارنې مشر رافایل ګروسي تېره میاشت وویل، چې د ایران د اټومي پروګرام د مخنیوي لپاره یوې هوکړې ته د رسېدو لپاره وخت پر ختمیدو دی؛ ځکه، چې تهران د یورانیمو غني کول نږدې د وسلو تر کچې روان ساتلی دی.

که څه هم ټرمپ له تهران سره د اټومي تړون لپاره دروازه پرانیستې پرېښوده، هغه “د بشپړ فشار” کمپاین بیا پیل کړ، چې د خپلې لومړۍ دورې په بهیر کې یې ټپلی و، چې د هېواد د تېلو صادرات ورسره صفر ته راټیټ شي.

له هغه وخته، چې ټرمپ د جنورۍ پر شلمه سپینې ماڼۍ ته راستون شو؛ امریکا د ایران د تېلو د خرڅلاو پر وړاندې یې څلور پړاوه بندیزونه لګولي دي.