نړۍ
د پخواني شوروي اتحاد مشر میخایل ګورباچوف د ۹۱ کلونو په عمر مړ شو
رویترز خبري آژانس د څرګندونو له مخې؛ میخایل ګورباچوف د خپلې واکمنۍ په کلونو کې نړیواله سړه جګړه له وینې تویولو پرته پای ته ورسوله، خو د شوروي اتحاد د ړنګېدو په مخنیوي کې پاتې راغلو او پرون د ۹۱ کلونو په عمر مړ شو.
ګورباچوف د شوروي وروستي ولسمشرله امریکا سره د وسلو د کمولو معامله او لویدیځو قدرتونو سره ملګرتیا جوړه د آلمان د بیا یوځای کیدو لامل شو.
د هغه کورنیو اصلاحاتو یا پېرو سترویکا د شوروي اتحاد په کمزوري کولو کې مرسته وکړه تر هغه ځایه، چې ټوټه ټوټه شو او دا کار ولسمشر ولادیمیر پوتین د شلمې پېړۍ "ستر جیو پولیټیکل ناورین" ونوماوه.
د روسیې مرکزي کلینیکي روغتون ویلي، چې میخایل ګورباچوف د سې شنبې پر شپه د یوې جدي او اوږدې ناروغۍ وروسته مړ شو.
د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف انترفکس ته ویلي، چې پوتین په دې اړه خپله ژوره خواخوږي څرګنده کړې ده.
هغه وایي: سبا به د هغه کورنۍ او ملګرو ته د خواخوږۍ ټلیګرام واستول شي.
د نړۍ مشرانو له ځنډ پرته نوموړي ته احترام او درناوی څرګند کړ.
د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې پوتین ویلي وه، چې په ۲۰۱۸ کې به هغه د شوروي اتحاد د ویجاړېدو مخه ونیسي.
د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې؛ د اروپايي کمیسیون مشرې اروسولا وان دیر لاین ویلي، ګورباچوف، چې په ۱۹۹۰ کال کې د سولې د نوبل جایزه ترلاسه کړې وه، د یوې آزادې اروپا لپاره لاره پرانیستله.
د امریکا ولسمشر جو بایدن ویلي، چې هغه په ګلاسنوست او پیروسترویکا - خپلواکي او بیارغونه - یوازې د شعارونو په توګه نه، بلکې د شوروي اتحاد د خلکو لپاره د څو کلونو انزوا او محرومیت وروسته د راتلونکې لارې په توګه باور درلود.
د بریتانیا لومړي وزیر بوریس جانسن، پر اوکراین د پوتین د برید په اړه وویل، د ګورباچوف د شوروي ټولنې د پرانستلو لپاره نه ستړي کیدونکي ژمنې زمونږ ټولو لپاره یوه بېلګه ده.
میخایل ګورباچوف په ۱۹۸۵ زیږدیز کال کې واک ورسېدو او د شوروي اتحاد په سوسیالیستي جمهوریتونو کې یې د پرانیستو پالیسیو او له لویدیځ سره د تعاملاتو له کبله ښه شهرت تر لاسه کړ؛ خو په ۱۹۹۱ کال کې یې د دغه اتحاد د پاشل کېدو مخه ونه شوه نیولی.
د یادونې ده، چې د شوروي اتحاد وروستي ولسمشر میخایل ګورباچوف په خپل هېواد کې د اقتصادي اصلاحاتو راوستو او له خپل بهرني سیاسته د تاوتریخوالي لرې کولو لپاره وغوښتل، چې له افغانستان څخه خپل پوځونه وباسي.
نړۍ
نن پر ځايي وخت د امریکا ولسمشریزې ټاکنې پیلیږي
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
نن سېشنبه( د لړم پېنځلسمه ) د امریکا یو شمېر خلک په ولسمشریزو ټاکنو کې د رای اچونې لپاره د رایو هغو مرکزنو ته ځي، د جمهوري غوښتونکیو له ګوند څخه ډونالډ ټرمپ او له ډیموکراټ ګوند څخه کامالا هریس یې سیالي پر غاړه اخیستې ده.
نظرپوښتنې ښیي، چې دواړه نوماندان له یو بل سره سختې سیالۍ ته ولاړ دی.
تر پرون (دوشنبې د لوم څوارلسمه) شاوخوا ۷۸ میلیون امریکایانو د ټاکنو له ورځې مخکې رای ورکړه، چې د ۲۰۲۰ ز. کال د ټاکنو د ټولو اچول شویو رایو نږدې نیمايي دي.
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
د NBC وروستۍ نظرپوښتنه ښیي، چې هریس او ټرمپ د رایو له مخې سره برابر دي.
دواړو نوماندانو له ټاکنو یوه ورځ مخکې د شمالي او ختیځو ایالتونو په ګډون د امریکا په یو شمېر مهمو ایالتونو کې خپل ټاکنیز کمپاینونه روان وساتل.
کامالا هریس د دوشنبې پر ورځ د پنسلوانیا ایالت په الینټاون، پیټسبورګ او فلاډلفیا ښارونو کې خپل کمپاین روان وساته.
سیال یې ډونالډ ټرمپ هم د دوشنبې پر ورځ په شمالي کارولینا کې خپل کمپاین پیل کړ او بیا پنسلوانیا او میشیګان ته ولاړ.
که ټرمپ بریالی شي؛ هغه به د امریکا لومړنی ولسمشر وي، چې د ولسمشرۍ له لومړۍ دورې وروسته د دوهیم پړاو ټاکنې بایلي او په درېیم پړاو ټاکنو کې بریالی کیږي.
که هغه ګټونکی شي؛ نو دا شونې ده، چې په محکمو کې د هغه پر وړاندې دوسیې به باطلې کړي.
دغه راز که د ولسمشر اوسنۍ مرستیاله کامالا هریس د نن ورځې ټاکنې وګټي؛ نو هغه به د امریکا په تاریخ کې لومړنۍ ښځه وي، چې ولسمشره ټاکل کیږي.
د دوه ګوندي پالیسۍ مرکز د څرګندونو له مخې؛ د امریکا د روان کال په ټاکنو کې شاوخوا ۲۴۴ میلیون خلک د رایې ورکولو وړ دي.
د امریکا په ختیځ کې د رای ورکولو مرکزونه نن په سیمهییز وخت د سهار له شپږ بجو پرانیستل کیږي او په ځینو سیمو کې به د چارشنبې د ورځې تر ۱ بجو پورې د رای اچونې بهیر روان وي.
دا په داسې حال کې ده، چې د بېلابېلو هېوادونو حکومتونه او خلک د امریکا د ټاکنو او د هغو د پایلو د څارلو هڅې کوي.
نړۍ
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
رویټرز د فلسطین د روغتیایی سرچینو په حواله راپور ورکړی، چې د یکشنبې په ورځ ( لړم دیارلسمه ) په غزه کې، چې اسرائیل د حماس د کمزوري کولو لپاره ترسره کوي؛ ۳۱ فلسطینیان وژل شوي دي.
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
اسرائیل دا تورونه ردوي او ټینګار کوي؛ یوازې د حماس له وسلوالو سره مقابله کوي، چې له دغو سیمو بریدونه کوي.
ډاکټرانو اعلان کړی، چې په بیت لاهیا او جبالیه کې د استوګنې پر کورونو په بریدونو کې لږ تر لږه ۱۳ فلسطینیان وژل شوي، چې په دې سیمه کې د کډوالو تر ټولو لوی کمپ دی او د اسرائیلي پوځ د پوځي عملیاتو مرکز دی. نور قربانیان هم د غزې په ښار او د غزې په جنوب کې د خان یونس په ګډون په بېلابېلو هوایي بریدونو کې وژل شوي.
د غزې روغتیايي چارواکو اعلان کړی، چې په دغو بریدونو کې د څلورو ماشومانو په ګډون اته کسان وژل شوي دي.
د یکشنبې پر ماښام بیت لاهیا ته څېرمه پر کمال عدوان روغتون د اسرائیلي ټانکونو لخوا برید وشو، چې په روغتون کې بستر شوی ماشوم یې سخت ټپي کړل.
د دغه روغتون مشرې حسام ابو صوفیه ویلي، برید له هغې وروسته وشو، چې د روغتیا نړیوالې ټولنې یوه پلاوي له یو شمېر ناروغانو لیدنه وکړه او هغوی یې ایستل.
هغې ټینګار کړی؛ د غزې په شمال کې هغو روغتونونو ته، چې د زخمیانو د شمېر د زیاتېدا له کبله تر فشار لاندې دی، د متخصصو ډلو د استولو لپاره ډېره اړتیا ده.
ابو صفیه زیاته کړې، چې د ټانکونو په برید کې د اوبو سرچینې، سیمه او د روغتون د نویو زېږیدلو ماشومانو د ځانګړې پاملرنې څانګه هم ویجاړه شوې ده. د اسرائیلو پوځ اعلان کړی، چې د دغه راپور په اړه څېړنه کوي.
د شنبې پر ورځ د اسرائیلو پوځ یو نوی کنډک جبالیا ته واستاوه، چې له دوه نورو کنډکونو سره یوځای شي او په سیمه کې فعالیت وکړي.
د پوځ په یوه بیان کې ویل شوي، چې د اوکتوبر پر پېنځمه د عملیاتو له پیل راپدېخوا په نښتو کې سلګونه فلسطینیان وژل شوي دي.
د اسرائیلو د پوځ د ملکي چارو ادارې کوګات اعلان کړی، چې د غزې په شمالي سیمو کې د پولیو د واکسین دوهیم پړاو پیل شوی او تر اوسه ۵۸ زره ۶۰۴ ماشومان واکسین شوي؛ خو د غزې روغتیا وزارت ویلي، چې پوځي بریدونو په جبالیه، بیت لاهیا او بیت حنون کې د زرګونه ماشومانو د واکسین کولو مخه نیولې ده.
د یادولو ده، چې د ۲۰۲۳ کال د اوکټوبر پر اوومه حماس پر اسرائیلو برید وکړ، چې په کې ۱۲۰۰ اسرائیلیانو د وژل کیدو او غزې ته د ۲۵۱ یرغمل کیدو لامل شو. له دې برید وروسته اسرائیلو غچ اخیستونکي ځمکني او هوایي بریدونه پیل کړل، چې له ۴۳ زره ۳۰۰ ډېر فلسطینیان یې ووژل او د غزې ډېره برخه یې کنډوالو کړه او په زرګونه نور ټپیان شول.
نړۍ
روسیې پر کیف د بې پیلوټه الوتکو بریدونه وکړل
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د اوکراین ښاري چارواکو ویلي؛ د شنبې پر شپه روسیې د اوکرایین پر پلازمېنه کیف د بې پېلوته الوتکو پرلهپسې بریدونو کړي، چې تر ماسپښینه روان ول لږ تر لږه یې یو کس ټپي کړی دی.
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د رویټرز د راپور له مخې؛ د بې پیلوټه الوتکو پاتې شوني د ښار په شپږو ولسوالیو کې راغورځېدلي، یو پولیس افسر یې ټپي کړی، د استوګنې ودانیو ته یې زیان رسولی او اورونه یې بل کړل.
د کیف ښاري چارواکي سرهي پاپکو په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي: یوه بله شپه. د هوايي برید یوه بله خبرتیا. د بې پیلوټه الوتکې یو بل برید. د روسیې د فډراسیون وسلوالو ځواکونو د خپلو پخوانیو او پېژندل شویو ټاکټیکونو له مخې یو ځل بیا پر کیف برید وکړ.
هغه زیاته کړې؛ ټولې هغه بې پیلوټه الوتکې، چې کیف یې هدف و، ویشتل شوې دي.
د اوکراین د انرژۍ چمتوکوونکي DTEK ویلي، چې پلازمینې ته د برښنا ورکولو د لوړ ولټاژ لین او په کیف سیمه کې د توزیع دوه شبکې زیانمنې شوې.
DTEK څرګنده کړې، چې برښنا اکثرا بېرته رغول شوې او د رغونې کار روان دی.
دغه راز رویټرز خبریالانو ویلي، چې هوایي بریدونه له پېنځه ساعتونو څخه ډېر روان ول او د ښار په شاوخوا کې د چاودنو غږونه اورېدل شوي دي.
دغه راز زیاته شوې، چې یوه بې پیلوټه الوتکې د اټوماټیکو وسلو په ډزو کې ټیټه الوتنه کړې ده.
د اوکراین پوځ د شنبې پر ورځ راپور ورکړی، چې د هوايي دفاع په برخه کې د روسیې له ۷۱ بې پیلوټه الوتکو څخه ۳۹ یې له منځه وړل شوي او ۲۱ نور یې په سیمه کې ورکې شوې دي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي ویلي، چې د پولتاوا په مرکزي او شمال ختیځ سومي او خارکوف سیمو کې هم د بریدونو راپور ورکړ شوی دی.
هغه په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي، د ایران لخوا جوړ شوې برید کوونکې بې پیلوټه الوتکې، چې روسیه یې کاروي. شپه او ورځ د بې پیلوټه الوتکو له ګواښ سره مخ یوو.
روسي ځواکونو د ۲۰۲۲ کال له فبرورۍ څخه پخپل ګاونډ د اوکراین پر ښارونو او د جګړې لومړیو کرښو شاته منظم هوايي بریدونه کړي دي.
د کییف پوځ د جمعې پر ورځ ویلي، چې د مسکو ځواکونو یوازې د اوکټوبر په میاشت کې د اوکراین پر ملکي او نظامي اهدافو له ۲۰۰۰ ډېر بې پیلوټه الوتکې توغولي دي.
روسیې د ملکي وګړو په نښه کول رد کړي او ویلي یې دي، چې د پوځي بېخبناوو برښنا تاسیسات یې مشروع هدفونه دي.
-
ساینس او ټیکنالوژي5 days ago
روسیې ګوګل د نړۍ له ټولو پیسو څخه ډېر جریمه کړ
-
تازه خبرونه2 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
تازه خبرونه2 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
سوداگري1 day ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه2 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
نړۍ1 day ago
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
-
تازه خبرونه5 days ago
د ملګرو ملتونو د ښځو راپور کره نه، پروپاګند دی – مجاهد
-
تازه خبرونه1 day ago
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران