سیمه ییز خبرونه
د هېواد د خپلواكۍ دوه نوييمه كليزه ونمانځل شوه
زمري اته ويشتمه افغانانو ته هغه سرښندنې ور په يادوي، چې د خپلواكۍ د ترلاسه كولو په نيت يې د وخت له امپراطورۍ جگړه مړې او خپلواكي يې ترلاسه كړې ده.
دغه ورځ د ولسمشرۍ په ماڼۍ كې په ځانگړيو مراسيمو ونمانځل شوه.
له نن څخه ۹۲ كاله مخكې زړه ورو افغانانو په ملي يووالي سره تصميم ونيو او اعلام يې وكړ، چې د ظالم او ير غلگر په وړاندې د راپورته كيدو او خپلې ازادۍ د ترلاسه كولو وخت رارسيدلى دى.
يو شمېر دې سرښندونكيو د اميرحبيب الله خان په سلطنت كې د مشروطه غوښتونكيو غورځنگ بنسټ كيښود، چې وروسته د شاه امان الله خان په مشرۍ د افغان ځوانانو د نهضت جوړيدو لامل شو.
د افغان ځوانانو د نهضت جوړيدل د خپلواكۍ د ترلاسه كولو لامل شو او شهزاده امان الله خان، چې د شاه امان الله غازي لقب وركړ شوى و، د دې هېواد د لومړنۍ خپلواك مشرپه توگه سلطنت اعلام كړ:
(( زه ځان او خپل هېواد د ټولو كورنيو او بهرنيو چارو له اړخه خپلواك او نا پييلى اعلاموم.
زما هېواد به له دې وروسته د ازادۍ له هغه نعمت څخه برخمن وي، چې د نړۍ نور هېوادونه او ملتونه ترې برخمن دي.
هيڅ بهرنى قدرت ته به اجازه ورنه كړشي، چې د يوه ويښته په اندازه هم زمونږ په حقونو او د افغانستان په كورنيو چارو او بهرني سياست كې لاسوهنه وكړي او كه څوك كوم وخت داسې يرغل وكړي، زه حاضر يم چې په دې توره يې سرپرې كړم.))
د افغانستان د سيمه ييزو مطالعاتو د مركز رييس عبدالغفور ليوال وايي:
شاه امان الله خان په ډېره مېړانه ازادي ترلاسه كړه او په افغانستان كې د ټولو پرمختيايي پروژو بنسټونه كيښودل شول.
د ليوال په وينا:
د غازي امان الله خان له دې مبارزې څخه په سيمه كې هند هم الهام واخست او پوره دوه لسيزي وروسته يې له انگليس څخه خپله ازادي ترلاسه كړه .
همداراز د افغانستان د ژورنالستانو د ملي اتحاد يي رييس عبدالحميد مبارز هم وايي،
چې:
شاه امان لله خان د افغا نستان د راتلونكي لپاره ډېره گټوره مفكوره درلوده، خو د وخت د نه مساعد والي او د خارجي لاسوهنو له لامله يي د نوموړي ادارې ته ددې مفكورې د پلي كولو موقيع ورنكړه.
نوموړى وايي، چې:
كله، چې اعليحضرت امان الله اروپا ته سفروكړ نو له سفر وروسته نوموړي په اروپاكي له ليدليو پرمختگونو څخه ډېرمتاثرشو او هيله يې درلو ده، چې دا مفكوره په افغا نستان كي هم پلي كړي.
د زمري د اته ويشتمې په وياړافغان ولسمشر او كابينې د يو شمېر وزيرانو په يو لړ ځانگړيو مراسمو كې د خپلواكۍ د څلي ترڅنگ د گلو گيډۍ كيښوده او د خپلواكۍ د لارې سرښندونكيو شهيدانو او غازيانو ته يې دعاوې وكړې.
سیمه ییز خبرونه
د آیاسآی پخوانی مشر فیض حمید پر ۱۴ کاله بند محکوم شو
د پاکستان پوځ ویلي، چې، فیض حمید په سیاسي چارو کې د لاسوهنې پر تور محکوم شو.
رویټرز راپور ورکړی، چې د پاکستان یوې پوځي محکمې د پنجشنبې پر ورځ د استخباراتو پخوانی مشر فیض حمید په یو لړ تورونو کې پر ۱۴ کلونو بند محکوم کړی دی.
د پاکستان پوځ ویلي، چې، فیض حمید په سیاسي چارو کې د لاسوهنې په ګډون پر بېلابېلو تورونو پر بند محکوم شوی دی.
د نوموړي محکمه د ۲۰۲۴ کال د اګست پر دولسمه د پوځي محکمې لهخوا پر څلور جدي تورونو پیل شوه.
د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو څانګې ویلي، چې نوموړی په سیاسي فعالیتونو کې پر لاسوهنه سربېره د رسمي رازونو له قانون، چې له پوځي چلند او امنیتي پروتوکولونو سرغړونه ده؛ تورن شوی دی.
سیمه ییز خبرونه
په پاکستان کې ۱۰ پوځیانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
د امنیتي سرچینو د څرګندونو له مخې؛ دا برید تېره شپه د کرمې د مناتو په اړوند سیمه کې تحریک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) ترسره کړی دی.
تحریک طالبان پاکستان د کرمې په اړوند سیمه کې د خپلو ځانګړو عملیاتو پر مهال ۶ پوځیان وژلي او څلور نور ټپیان دي.
د امنیتي سرچینو د څرګندونو له مخې؛ دا برید تېره شپه د کرمې د مناتو په اړوند سیمه کې تحریک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) ترسره کړی دی.
پولیسو زیاته کړې په دې نښته کې د ټيټيپي دوه وسلوال هم وژل شوي دي.
پولیس وایي؛ په دې برید کې د ټي ټي پي یو سیمهییز قومندان عثمان خیبري نومی هم وژل شوی دی.
اسلام آباد په پاکستان کې د تاوتریخوالي پر زیاتېدا نیوکه کړې او لکه تل څرګندوي، چې وسلوال له افغان خاورې څخه پر امنیتي ځواکونو د برید لپاره کار اخلي؛ خو کابل دا تورونه ردوي او څرګندوي، چې د پاکستان امنیت یوه داخلي مسله ده.
سیمه ییز خبرونه
د عمران خان زامن د خپل پلار د روغتیا په اړه اندېښمن دي
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د محکمې د اونیزو لیدنو له امر سره – سره د خان کورنۍ هغه ته مستقیم یا د تائید وړ لاسرسی نلري.
د پاکستان پخواني لومړي وزیر عمران خان، چې اوسمهال په زندان کې دی؛ زامنو یې د خپل پلار د روغتیا په اړه اندېښنه څرګنده کړې او خبرداری ورکوي، چې هغه د وروستي ځل لپاره درې اوونۍ مخکې ژوندی لیدل شوی دی.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د محکمې د اونیزو لیدنو له امر سره – سره د خان کورنۍ هغه ته مستقیم یا د تائید وړ لاسرسی نلري.
د هغه زوی قاسم خان ویلي: “نه پوهیږي، چې پلار مو روغ، ټپي یا ان ژوندی دی؛ دا د رواني ځورونې یوه بڼه ده.”
د خان کورنۍ پرلهپسې د هغه شخصي روغتیا ته د لاسرسي غوښتنه کړې؛ خو د یو کال پر تېرېدو هم دې لاسرسي ته ونهرسېدل او د پاکستان کورنیو چارو وزارت دې غوښتنې ته له څه ویلو ډډه کړې. په داسې حال کې، چې د زندان یوه ناڅرګند چارواکي رویټرز ته ویلي، چې خان په ښه روغتیایي حالت کې دی او د بشپړ امنیت لرونکي زندان ته یې د لېږدولو هیڅ پلان نشته.
۷۳ کلن عمران خان د ۲۰۲۳ له اګست راپدېخوا د هغو تورونو له کبله، چې هغه يې سیاسي او غچ اخیستونکی بولي په زندان کې ساتل شوی دی. هغه لومړی په “توشهخانه” نومې قضیه کې؛ د لومړي وزارت پر مهال د ډالیو د غیرقانوني پلورلو پر تور ونیول شو. بیا د ډیپلوماټیک سند د افشا کولو له کبله پر ۱۰ کلن بند او د فساد په قضیه کې پر ۱۴ کلن بند محکوم شوی دی.
د پاکستان تحریک انصاف (PTI) ګوند وايي، چې دا دوسیې له سیاسي او ټاکنیز بهیر څخه د عمران خان د لرې کولو لپاره ډیزاین شوې دي.
د خان کورنۍ دا هم ویلي، چې د چارواکو لهخوا بشپړه چوتیا او د اړیکو نشتوالي اندېښمن کړي او د خلکو له سترګو څخه د هغه د لرې ساتلو لپاره یې د قصدي هڅو احساس رامنځته کړی دی.
قاسم خان زیاته کړې: “دا انزوا قصدي ده. دوی ترې وېره لري. هغه په پاکستان کې ترټولو ګران مشر دی او دوی پوهیږي، چې نشي کولی هغه پر ډیموکراټیک بڼه مات کړي.”
د خان کورنۍ له کورنیو او نړیوالو بشري حقونو ادارو سره اړیکه نیولې او هغه یې د لاسرسي او د محکمې د حکم سمدستي پلي کولو غوښتنه کړې ده.
قاسم خان ویلي:”دا یوازې یوه سیاسي شخړه نده؛ دا د بشري حقونو ناورین هم دی. باید له ټولو خواوو فشار رامنځته شي. هغه مونږ ته انرژي راکوي؛ اړتیا ده پوه شو، چې هغه خوندي او په امن کې دی.”
-
نړۍ3 days agoټرمپ د بېړنۍ ویزې ته د ۱ میلیون ډالرو طلايي کارت پروګرام پیل کړ
-
سیمه ییز خبرونه5 days agoپه پاکستان کې ۱۰ پوځیانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
سوداگري5 days agoد پاکستان او افغانستان سوداګر میلیارډونه ډالر زیانمن شول
-
تازه خبرونه5 days agoد پاکستان د درملو صادرات له ۲۰۰ میلیون ډالرو زیان سره مخ شول
-
تازه خبرونه4 days agoافغانستان د بې نظمه او جرم ځپلو هېوادونو په نوملړ کې راغی- ټرمپ
-
تازه خبرونه4 days agoیوناما د افغانانو د حقونو د ساتنې غوښتنه وکړه
-
تازه خبرونه3 days agoپه افغانستان کې ټولګډونه حکومت جوړول د جګړې د مخنیوي لپاره اړین دي – ایران
-
څار5 days agoڅار: د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د ناستې ارزونه

