د هوا حالاتو بدلونونه
د ملګرو ملتونو اقلیمي بدلون کنفرانس ته د افغانستان نه بلنه له خلکو سره جفا او ظلم دی
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې په عربي متحده اماراتو کې د ملګرو ملتونو د اقلیمي بدلون په اړه جوړې شوې غونډې ته د افغانستان اسلامي امارت د استازي نه بلنه د افغانستان پر وړاندې لوی ظلم او بې عدالتي یاده کړې ده.
د اقلیم د بدلون په اړه د ملګرو ملتونو غونډه، چې د COP28 په نوم یادیږي نن (پنجشنبه د لیندۍ ۹ ) په دوبۍ کې جوړ شو.
په یوه بیان کې ، چې د چاپېریال ساتنې ملي ادارې دې غونډې ته د خپل استازي پر نه بلنه اعتراض کړی راغلي؛ د اقلیم بدلون نړیوال اقدام ته اړتیا لري.
په دې اعلامیه کې راغلي؛ د ملګرو ملتونو د اقلیمي بدلون کنوانسیون سکرتریت په نړیواله کچه د اقلیمي بدلون له ګواښونو سره د مبارزې، د ځمکې په اتموسفیر کې د ګلخانهیي ګازونو د غلظت ساتلو او د مهمو پرېکړو او تصامیمو نیولو په موخه هر کال د (COP) تر سرلیک لاندې نړیوال کنفرانس جوړوي، چې ټول هېوادونه په ځانګړي توګه هغه هېوادونه، چې د اقلمي بدلون له ناوړه اغېزو څخه متاثر شوي، خپلې ستونزې او ګواښونه د صنعتي او پرمختللو هېوادونو له مشرانو سره شریکوي، چې د اقلیمي بدلون په برخه کې مالي سرچینو ته لاسرسی ومومي او خپل حق ترلاسه کړي.
دې ادارې په خپل بیان کې لیکلي، چې د اسلامي امارت استازی د ملګرو ملتونو د اقلیم د بدلون په غونډه کې د سیاسي دلایلو له کبله له ګډون منع شوی دی.
دغه راز څرګنده شوې، چې له بده مرغه په یاد کنفرانس کې افغانستان ته بلنه نهده ورکړ شوی؛ سره له دې، چې د چاپېریال ساتنې ملي ادارې د (COP) غونډې اهمیت ته په کتو په منظم ډول له اقلیمي بدلون سره د جوړجاړي او مبارزې په برخه کې خپل جامع پلان جوړ کړی و، چې په هغه کې د افغانستان دریځ او د اقلیمي بدلون له ناوړه اغېزو څخه د متاثرو خلکو موجوده اړتیاوې، د اقلیمي بدلون په برخه کې مالي سرچینو ته لاسرسی، د اقلیمي بدلون له مالي میکانیزمونو څخه د مرستو راجلبول، د پاریس تړون د تعهداتو مطابق د افغانستان د ملي مشارکت سند وړاندې کول، د تعلیق شویو چاپېریالي پروژو د بیا پیل لپاره هلې ځلې او په ټوله کې له اقلیمي بدلون سره جوړجاړی او مبارزه شامل ول، چې دې کنفرانس ته وړاندي شوې وای؛ خو په خواشینۍ، چې د سیاسي ملحوظاتو له کبله افغانستان له ګډونه بې برخي شو.
دا څرګنده ده، چې اقلیمي بدلون او د نړیوالې تودوخې زیاتوالی اوسمهال په نړۍ او په ځانګړي توګه افغانستان کې یو له خورا مهمو چاپېریالي ننګونو څخه ګڼل کیږي؛ د تودوخې لوړوالی، د طبیعي یخچالونو ویلي کیدل، په نړیواله کچه د اوبو د سطحې لوړېدا، وچکالي، د طبيعي پېښو رامنځته کېدل او د انساني او حیواني ناروغیو زیاتوالی یې له پایلو څخه دي. په داسې حال کې، چې د ګلخانه یي ګازونو په خپرېدا کې د افغانستان ونډه یوازي ۰.۰۸ سلنه ده. دا د نړۍ د نورو هېوادونو پر پرتله ډېره کمه ده؛ خو د اقلیمي بدلون د ناوړه اغېزو له کبله په نړۍ کې شپږم زیانمن شوی هېواد دی .
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې د څرګندونو له مخې؛ د اقلیمي بدلون له کبله د افغانستان زیانمنتیا به د خلکو اقتصادي او ټولنیز وضعیت نور هم خراب کړي. لکه څنګه، چې وينو په هېواد کې غیر موسمي بارانونو ، سېلابونو او سړو څپو ډېر مالي او ځاني زيانونه اړولي دي. دا وضعیت ښیي، چې اقلیمي بحران به منفي اغېزه وکړي او ان بېړنی بشري بحران به رامنځته شي. لکه څنګه، چې ملګرو ملتونو ویلي، د ګازونو د خپرېدا د کمولو او له اقلیمي بدلون سره د جوړجاړي لپاره له اغېزمنو هڅو پرته بشري مرستې یوازې یو لنډمهاله حل دی. له اقلیمي بدلون سره د مبارزې لپاره سرچینو او دوامداره هڅو ته اړتیا ده، چې د اقلیمي بدلون له کبله د رامنځته کیدونکیو بحرانونو مخنیوی وشي.
دې ادارې ویلي: اقلیمي بدلون یوازي د افغانستان ځانګړې ستونزه نهده؛ دا یوه لویه نړیواله او سیمهییزه مسله ده، چي پر وړاندي یې د نړیوالو مشترکو عملي اقدماتو اړتیا لیدل کیږي. که په دې بر خه کي لږ څه ناغیړي هم وشي پایلې به یې ټوله نړۍ له ګواښ او بحران سره مخ کړي، چي بیا به یې جبران ناشونی وي.
په نړیوالو غونډو او کنفرانسونو کې د افغانستان اسلامي امارت د استازیو نهګډون او مالي میکانیزمونو ته د افغانستان د لاسرسي پر وړاندې خنډونه او د اقلیمي بدلون په برخه کي د پروژو نه تطبیق د دې هېواد له خلکو او ملت سره ستره جفا او ظلم دی، چي افغانان باید له خپلو دې حقوقو څخه محروم نهشي.
دغه راز اسلامي امارت یو ځل بیا له نړیوالې ټولنې هیله کړې، چې له سیاسي ملاحظاتو پرته په افغانستان کې له دې نړیوالې پدیدې سره د مبارزې لپاره خپلې مرستې روانې وساتي او په نړیوالو غونډو او کنفرانسونو کې د افغانستان اسلامي امارت د استازیو ګډون یقیني کړي.
ویل کیږي، چې د افغانستان اسلامي امارت په هېواد کې د اقلیمي بدلون د ګواښونو او ناوړه اغېزو پر وړاندي لازم اقدامات ترسره کړي او په دې برخه کي د خپلو محدودو سرچینو پر کارولو ژمن دی، چې ټاکل شویو موخو ته ورسیږي.
د هوا حالاتو بدلونونه
صنعتي هېوادونه باید له افغانستان سره مرسته وکړي
د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال شېر محمد عباس ستانکزي په کابل کې د «له تجریده تر ادغام» نومې غونډې ته په داسې حال کې دا خبرې کړي، چې په آذربایجان کې د ملګرو ملتونو د اقلیم د بدلون نههویشتمه سرمشریزه روانه ده.
د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال د امریکا په ګډون د نړۍ له صنعتي هېوادونو وغوښتل، چې د اقلیم د بدلون پر وړاندې په مبارزه کې له افغانستان سره مرسته او همکاري وکړي.
د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال شېر محمد عباس ستانکزي په کابل کې د «له تجریده تر ادغام» نومې غونډې ته په داسې حال کې دا خبرې کړي، چې په آذربایجان کې د ملګرو ملتونو د اقلیم د بدلون نههویشتمه سرمشریزه روانه ده.
نوموړي دغه راز له ملګرو ملتونو وغوښتل؛ د اقلیم د بدلون په اړه دې په نړیوالو غونډو کې د افغانستان رسمي دریځ خوندي کړي، چې د دغو غونډو له لارې د افغانانو غږ نړۍ ته ورسوي.
عباس ستانکزي ويلي: له ملګرو ملتونو، سترو ځواکونو، بډايه هېوادونو او له هغو هېوادونو څخه، چې ګاز یې مونږ ته راځي؛ زمونږ غوښتنه دا ده، چې د چاپېريال په ښه کولو او خلکو ته په خدمت کولو کې له مونږ سره مرسته وکړي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د پراختیايي پروګرام مشر سټیفن روډریګز هم په دې غونډه کې د وینا پر مهال ویلي، چې له درې کلونو وروسته افغانستان یو ځل بیا توانېدلی، چې د اقلیم له بدلون سره د مبارزې په برخه کې مالي میکانیزمونو ته لاسرسی ومومي او یو شمېر بنسټونه چمتو دي، چې پدې اړه خپلې پروژې بیا پیل کړي.
سټیفن روډریګز وایي: ما په تېرو دوه کلونو کې د افغانستان بېلابېلو سیمو ته سفرونه کړي او د اقلیم د بدلون پر ټولو زیانونو پوهیږم. د اقلیم بدلون د دې لامل شوی، چې یو شمېر افغانان تر خیمو لاندې ژوند وکړي او له بده مرغه په افغانستان کې په دوامداره توګه طبیعي پېښې رامنځته شوې؛ خو د خوښۍ ځای دی، چې له ۳ کلونو وروسته افغانستان د چاپېریال ساتنې په برخه کې مالي میکانیزمونو ته لاسرسی مومي او هغو بنسټونو، چې د چاپېریال په برخه کې یې خپلې پروژې بندې کړې وې اوس یې په افغانستان کې د خپلو پروژو د بیا پیلولو لپاره چمتووالی ښودلی دی.
د دې غونډې تنظیموونکیو ټینګار کړی، چې د هرې ورځې له تېرېدو سره د اقلیم د بدلون منفي اغېزې پر افغانستان نورې هم زیاتې اغېزې کوي او هغه وچکالۍ، چې په افغانستان کې هر دیرش کاله وروسته پېښېدې اوس ۱۰ کلونو ته رارسېدلې او دا ښيي، چې که نړۍ د افغانستان پر وړاندې همداسې بې توپیره پاتې شي؛ پایلې به یې بدبختانه وي.
ویل کیږي، چې د غونډې ګډونوالو په آذربایجان کې د اقلیم د بدلون د نړیوالې غونډې له ګډونوالو وغوښتل، چې په افغانستان کې د اقلیم له بدلون سره د مبارزې موضوع له سیاسي مسایلو لرې وساتي او په مالي او تخنیکي برخو کې د اقلیم د بدلون د منفي اغېزو د خپرېدو مخه ونیسي.
د هوا حالاتو بدلونونه
د آذربایجان د اقلیم د بدلون په غونډه کې د اسلامي امارت پلاوي ګډون کوي
دغه غونډه، چې سبا ( دوشنبه د لړم یوویشتمه ) په باکو کې جوړېږي؛ د بېلابېلو هېوادونو او نړیوالو ټولنو استازي به په کې ګډون وکړي.
د هېواد د چاپېريال ساتنې ملي ادارې مشر د ملګرو ملتونو د اقليمي بدلون په نههویشتم کنفرانس کې د ګډون په موخه نن سهار( د لړم شلمه ) د يوه پلاوي پر مشرۍ آذربايجان ته ولاړ.
دغه غونډه، چې سبا ( دوشنبه د لړم یوویشتمه ) په باکو کې جوړېږي؛ د بېلابېلو هېوادونو او نړیوالو ټولنو استازي به په کې ګډون وکړي.
د اسلامي امارت له واک ته رسېدو وروسته دا لومړی ځل دی، چې د اسلامي امارت پلاوي ته د ملګرو ملتونو د اقلیم د بدلون په غونډه کې د ګډون اجازه ورکول کېږي.
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې مشر دغه ناسته په افغانستان کې د اقلیم د بدلون له کبله رامنځته شوې ستونزې د نړۍ د پام رااړولو لپاره یو ښه فرصت ګڼي.
د چاپېریال ساتنې د ملي ادارې مشر مطیع الحق خالص ويلي، چې په دې غونډه کې به د افغانستان د اقلیم د بدلون له کبله رامنځته شوې ټولې ستونزې له نړیوالو سره شریکې کړي.
د سلامی امارت د ویاند مرستیال حمدالله فطرت هیله من دی، چې افغانستان به د اقلیم له بدلون سره د مبارزې په برخه کې نړیوالو مالي میکانیزمونو ته لاسرسی ومومي.
د چاپېریال ساتنې هڅاند سید محمد سلیمانخېل ویلي، چې په دې نړیوالو غونډو کې د افغانستان ګډون د اقلیم د بدلون له منفي اغېزو سره د مبارزې په برخه کې د نړیوالې ټولنې د ملاتړ د ترلاسه کولو لپاره ښه فرصت کېدی شي.
که څه هم افغانستان د اقلیم د بدلون په برخه کې کوچنی رول لوبوي؛ خو د نړۍ یو له هغو هېوادونو څخه شمېرل کېږي، چې د اقلیم له بدلونه یې دير زیان لیدلی دی.
د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام د وروستي راپور پر بنسټ افغانستان د نړۍ پر کچه د اقلیم د بدلون له کبله د نړۍ شپږم ترټولو زیان منونکی هېواد پر ګوته شوی دی.
ویل کيږي، چې دا کنفرانس د لړم پر یوویشتمه د ملګرو ملتونو پر کوربتوب د آذربایجان په باکو ښار کي پیل او د ییندۍ تر دوهیمې پوري دوام وکړي.
د هوا حالاتو بدلونونه
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
د رویټرز د راپور له مخې: نوږموړي زیاته کړې، چې تر دې دمه دوه نیم زره سرتېري د لټون او ژغورنې د عملیاتو لپاره پر هڅو ګومارل شوي؛ خو د دغه هېواد لومړي وزیر پیډرو سانچيز ژمنه کړې، چې پېنځه زره نور ځواکونه به هم وګوماري.
د اسپانیې لومړي وزیر پیډرو سانچیز د شنبې پر ورځ ( د لړم دولسمه / د نومبر دوهیمه) په یوه ټلوېزیوني وینا کې ویلي: د هېواد ځواکونو د والنسیا د ختیځې سیمې زرګونه ګراجونه، کورونه، سیندونه او سړکونه کتلي او ۲۱۴ مړي یې ترې را ایستلي دي.
د رویټرز د راپور له مخې: نوږموړي زیاته کړې، چې تر دې دمه دوه نیم زره سرتېري د لټون او ژغورنې د عملیاتو لپاره پر هڅو ګومارل شوي؛ خو د دغه هېواد لومړي وزیر پیډرو سانچيز ژمنه کړې، چې پېنځه زره نور ځواکونه به هم وګوماري.
د اسپانیا په لسګونه ښارونه په هغه هېواد کې د وروستیو ناڅاپه سېلابونو په پایله کې تر اوبو لاندې شوي د هسپانیا د هواپېژندنې ادارې په دغه هېواد کې، د باران اندازه بېسارې بللې ده.
سانچیز ویلي:حکومت به د اړتیا په صورت کې له ټولو اړینو سرچینو کار واخلي.
ویل کیږي، چې دا سېلابونه په اروپا کې له ۱۹۶۷ ز. کال راپدېخوا بېساري دي.
ساینس پوهانو ویلي، چې په اروپا او نورو ځایونو کې د اقلیم د بدلون له کبله د مډیټرانې تودوخه، چې د اوبو تبخیر زیاتوي؛ د سختو بارانونو په جوړولو کې مهم رول لوبوي.
-
تازه خبرونه3 days ago
مونږ او اسلامي امارت ډېر توپيرونه لرو – د سوریې واکمن
-
تازه خبرونه4 days ago
آریانا ټلویزیون د کرکټ ټست نړیوالې اتلولۍ د پایلوبې د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
نړۍ4 days ago
ناټو ته د اوکراین د پوځي مرستو د همغږۍ دنده وروسپال شوه
-
تازه خبرونه3 days ago
د کابل- کندهار پر لويه لار د دوه ترافيکي پېښو له کبله له ۱۰۰ ډېرو کسانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
لوبی4 days ago
د افغانستان او زمبابوې کرکټ لوبه د باران له کبله لغو شوه
-
لوبی3 days ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د زیمبابوې پر وړاندې ستره بریا خپله کړه
-
روغتيا3 days ago
د هرات حوزوي روغتون د اسانتیاوو د نشتوالي ستونزه لري
-
څار5 days ago
څار: پر کابل د اسلامآباد پرلهپسې تورونه