نړۍ
د سوریې په کمپونو کې له میندو څخه د ماشومانو پر بېلولو رسمي نیوکه وشوه
د ملګرو ملتونو له ملاتړه د بشري حقونو برخمنې یوې مدافع ويلي: په سلګونه هلکان، چې ځینې یې ۱۱ کلن دي د سوریې په شمال ختیځ کې د امریکا تر ملاتړ لاندې کردي ځواکونو له خپلو میندو بېل ساتلي، خو دا کار سم؛ ځکه نهدی، چې کوم امنیتي ګواښ ترې نهدی رامنځته شوی.
د ملګرو ملتونو خپلواکه راپور ورکوونکې فنوالا نیولان د جمعې پر ورځ په الهول کمپ کې د بشري حقونو د ساتنې او له تروریزم سره په مبارزه کې، د خپلسري ډلهییز توقیف د دوام په اړه اندېښنه څرګنده کړه، چې هغې په روانه اوونۍ کې اړوند سیمې ته په سفر کې ولیدل.
له کلونو راپدیخوا د بشري حقونو مدافعین له بهرنیو هېوادونو ( اروپا، شمالي آفریقا او نورو) څخه غواړي، چې خپل وګړي د داعش د کورنیو غړیو له کمپونو څخه بېرته راستانه کړي. په ځانګړي توګه هغه ماشومان، چې د دې ډلې لخوا په ترسره شويو جرمونو کې ښکېل نهدي.
دا ډله ۱۲ کاله مخکې په یوه پاڅون کې، چې بیا پر کورنۍ جګړه بدله شوه او سلګونه کسان ترې ووژل شول؛ واک ته ورسېده. دوی په یو وخت کې د سوریې او عراق پراخې سیمې تر څارنې لاندې راوستې؛ خو کردي ځواکونو، چې د داعش پر ضد د نړیوال ائتلاف له ملاتړه برخمن ول او همدارنګه یې د عراق او سوریې د حکومتي ځواکونو پر ملاتړ تر ۲۰۱۹ کاله دغه سیمې بېرته ونیولې.
نیولان ویلي؛ زمونږ د اړوند کارپوهانو د ډلې د محاسبې له مخې؛ له ۲۰۱۹ کال راپدیخوا څه نا څه ۷۰۰۰ کسان د نږدې ۳۶ هېوادونو له لوري بېرته ستانه شوي، چې درې پر څلورمه برخه یې ښځې او ماشومان دي.
په لسګونه زره نور له زندانونو خوشې شوي؛ پرته له دې، چې د وتلو کومه نښه وي. پاتې شوه دا، چې دوی هغو هېوادونو ته سفر کړی وي، چې دوی یا کورنۍ یې ترې راوتلي دي.
له دې وېرې، چې له الهول کمپ څخه به د یاغیانو نوی نسل راڅرګند شي؛ نو د کرد چارواکو، چې پر ختیځې او شمالي سوریه واکمن دي، د وړتیا بښلو یو پروګرام یې پیل کړ، چې هدف یې له افراطیته د ماشومانو ژغورل او له کورنیو بېلول دي.
نیولان ویلي، چې د الهول په کمپ کې وضعیت خراب دی او له ۴۹۰۰۰ ډېر خلک په کې ژوند کوي.
هغې امنیت او روغتیایي خدمتونو ته د لاسرسي او په کمپونو کې د اوبو کمښت په اړه اندېښنه څرګنده کړې، چې تودوخه یې د سانتي ګراد ۵۰ درجې ته رسیږي او سرپناوې یې هم د خیمو بڼه لري.
نیولان زیاته کړې: دوهیمه مسله، چې زه غواړم په ګوته کړم هغه له مناسب بخیره پرته له میندو د سلګونه تنکيو هلکانو د بېلولو بهیر دی. دا هغه څه دي، چې زه یې د یوه ناثابت امنیتي خطر پر بنسټ رالنډوم، چې هلکان به ورسره د ځوانۍ په عمر کې مخ کیږي.
هغې د ډېریو هلکانو اضطراب ته هم په نغوته کې ویلي: هرې ښځې راته ویل؛ دا د ماشوم تښتونه ده، چې بشپړ اضطراب، ځورېدنه او خورا رواني زیان یې رامنځته کړی دی.
نیولان ویلي؛ د دې هلکانو نیول کیدای شي پخپله د نړیوال قانون لاندې د ورکیدو یو عمل وي، چې د بشري حقونو له ډېریو مکلفیتونو سره په مستقیم ټکر کې دي.
نړۍ
نن پر ځايي وخت د امریکا ولسمشریزې ټاکنې پیلیږي
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
نن سېشنبه( د لړم پېنځلسمه ) د امریکا یو شمېر خلک په ولسمشریزو ټاکنو کې د رای اچونې لپاره د رایو هغو مرکزنو ته ځي، د جمهوري غوښتونکیو له ګوند څخه ډونالډ ټرمپ او له ډیموکراټ ګوند څخه کامالا هریس یې سیالي پر غاړه اخیستې ده.
نظرپوښتنې ښیي، چې دواړه نوماندان له یو بل سره سختې سیالۍ ته ولاړ دی.
تر پرون (دوشنبې د لوم څوارلسمه) شاوخوا ۷۸ میلیون امریکایانو د ټاکنو له ورځې مخکې رای ورکړه، چې د ۲۰۲۰ ز. کال د ټاکنو د ټولو اچول شویو رایو نږدې نیمايي دي.
د امریکا ډېر ایالتونه خلکو ته اجازه ورکوي، چې د ټاکنو پر ورځ د راې اچولو مرکزونو ته پر ورتګ سربېره کولی شي د پُست او برښنالیک له لارې هم خپلې رایې ولېږي.
د NBC وروستۍ نظرپوښتنه ښیي، چې هریس او ټرمپ د رایو له مخې سره برابر دي.
دواړو نوماندانو له ټاکنو یوه ورځ مخکې د شمالي او ختیځو ایالتونو په ګډون د امریکا په یو شمېر مهمو ایالتونو کې خپل ټاکنیز کمپاینونه روان وساتل.
کامالا هریس د دوشنبې پر ورځ د پنسلوانیا ایالت په الینټاون، پیټسبورګ او فلاډلفیا ښارونو کې خپل کمپاین روان وساته.
سیال یې ډونالډ ټرمپ هم د دوشنبې پر ورځ په شمالي کارولینا کې خپل کمپاین پیل کړ او بیا پنسلوانیا او میشیګان ته ولاړ.
که ټرمپ بریالی شي؛ هغه به د امریکا لومړنی ولسمشر وي، چې د ولسمشرۍ له لومړۍ دورې وروسته د دوهیم پړاو ټاکنې بایلي او په درېیم پړاو ټاکنو کې بریالی کیږي.
که هغه ګټونکی شي؛ نو دا شونې ده، چې په محکمو کې د هغه پر وړاندې دوسیې به باطلې کړي.
دغه راز که د ولسمشر اوسنۍ مرستیاله کامالا هریس د نن ورځې ټاکنې وګټي؛ نو هغه به د امریکا په تاریخ کې لومړنۍ ښځه وي، چې ولسمشره ټاکل کیږي.
د دوه ګوندي پالیسۍ مرکز د څرګندونو له مخې؛ د امریکا د روان کال په ټاکنو کې شاوخوا ۲۴۴ میلیون خلک د رایې ورکولو وړ دي.
د امریکا په ختیځ کې د رای ورکولو مرکزونه نن په سیمهییز وخت د سهار له شپږ بجو پرانیستل کیږي او په ځینو سیمو کې به د چارشنبې د ورځې تر ۱ بجو پورې د رای اچونې بهیر روان وي.
دا په داسې حال کې ده، چې د بېلابېلو هېوادونو حکومتونه او خلک د امریکا د ټاکنو او د هغو د پایلو د څارلو هڅې کوي.
نړۍ
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
رویټرز د فلسطین د روغتیایی سرچینو په حواله راپور ورکړی، چې د یکشنبې په ورځ ( لړم دیارلسمه ) په غزه کې، چې اسرائیل د حماس د کمزوري کولو لپاره ترسره کوي؛ ۳۱ فلسطینیان وژل شوي دي.
د رويټرز د راپور له مخې؛ فلسطينيانو هوايي او ځمکني بريدونه او همدارنګه جبري ايستل د توکميز تصفيې په توګه غندلي او ادعا کوي، چې اسرائيل د غزې د دوه شمالي ښارونو او د مهاجرو د کمپونو د تشولو لپاره د حائل زونونو د جوړولو هڅې کوي.
اسرائیل دا تورونه ردوي او ټینګار کوي؛ یوازې د حماس له وسلوالو سره مقابله کوي، چې له دغو سیمو بریدونه کوي.
ډاکټرانو اعلان کړی، چې په بیت لاهیا او جبالیه کې د استوګنې پر کورونو په بریدونو کې لږ تر لږه ۱۳ فلسطینیان وژل شوي، چې په دې سیمه کې د کډوالو تر ټولو لوی کمپ دی او د اسرائیلي پوځ د پوځي عملیاتو مرکز دی. نور قربانیان هم د غزې په ښار او د غزې په جنوب کې د خان یونس په ګډون په بېلابېلو هوایي بریدونو کې وژل شوي.
د غزې روغتیايي چارواکو اعلان کړی، چې په دغو بریدونو کې د څلورو ماشومانو په ګډون اته کسان وژل شوي دي.
د یکشنبې پر ماښام بیت لاهیا ته څېرمه پر کمال عدوان روغتون د اسرائیلي ټانکونو لخوا برید وشو، چې په روغتون کې بستر شوی ماشوم یې سخت ټپي کړل.
د دغه روغتون مشرې حسام ابو صوفیه ویلي، برید له هغې وروسته وشو، چې د روغتیا نړیوالې ټولنې یوه پلاوي له یو شمېر ناروغانو لیدنه وکړه او هغوی یې ایستل.
هغې ټینګار کړی؛ د غزې په شمال کې هغو روغتونونو ته، چې د زخمیانو د شمېر د زیاتېدا له کبله تر فشار لاندې دی، د متخصصو ډلو د استولو لپاره ډېره اړتیا ده.
ابو صفیه زیاته کړې، چې د ټانکونو په برید کې د اوبو سرچینې، سیمه او د روغتون د نویو زېږیدلو ماشومانو د ځانګړې پاملرنې څانګه هم ویجاړه شوې ده. د اسرائیلو پوځ اعلان کړی، چې د دغه راپور په اړه څېړنه کوي.
د شنبې پر ورځ د اسرائیلو پوځ یو نوی کنډک جبالیا ته واستاوه، چې له دوه نورو کنډکونو سره یوځای شي او په سیمه کې فعالیت وکړي.
د پوځ په یوه بیان کې ویل شوي، چې د اوکتوبر پر پېنځمه د عملیاتو له پیل راپدېخوا په نښتو کې سلګونه فلسطینیان وژل شوي دي.
د اسرائیلو د پوځ د ملکي چارو ادارې کوګات اعلان کړی، چې د غزې په شمالي سیمو کې د پولیو د واکسین دوهیم پړاو پیل شوی او تر اوسه ۵۸ زره ۶۰۴ ماشومان واکسین شوي؛ خو د غزې روغتیا وزارت ویلي، چې پوځي بریدونو په جبالیه، بیت لاهیا او بیت حنون کې د زرګونه ماشومانو د واکسین کولو مخه نیولې ده.
د یادولو ده، چې د ۲۰۲۳ کال د اوکټوبر پر اوومه حماس پر اسرائیلو برید وکړ، چې په کې ۱۲۰۰ اسرائیلیانو د وژل کیدو او غزې ته د ۲۵۱ یرغمل کیدو لامل شو. له دې برید وروسته اسرائیلو غچ اخیستونکي ځمکني او هوایي بریدونه پیل کړل، چې له ۴۳ زره ۳۰۰ ډېر فلسطینیان یې ووژل او د غزې ډېره برخه یې کنډوالو کړه او په زرګونه نور ټپیان شول.
نړۍ
روسیې پر کیف د بې پیلوټه الوتکو بریدونه وکړل
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د اوکراین ښاري چارواکو ویلي؛ د شنبې پر شپه روسیې د اوکرایین پر پلازمېنه کیف د بې پېلوته الوتکو پرلهپسې بریدونو کړي، چې تر ماسپښینه روان ول لږ تر لږه یې یو کس ټپي کړی دی.
د روسیې دفاع وزارت اعلان کړی، چې د شنبې پرشپه او د یکشنبې د سهار ترمنځ یې د دې هېواد په فضا کې ۱۹ اوکراینۍ بېپیلوټه الوتکې نسکورې کړې دي.
د رویټرز د راپور له مخې؛ د بې پیلوټه الوتکو پاتې شوني د ښار په شپږو ولسوالیو کې راغورځېدلي، یو پولیس افسر یې ټپي کړی، د استوګنې ودانیو ته یې زیان رسولی او اورونه یې بل کړل.
د کیف ښاري چارواکي سرهي پاپکو په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي: یوه بله شپه. د هوايي برید یوه بله خبرتیا. د بې پیلوټه الوتکې یو بل برید. د روسیې د فډراسیون وسلوالو ځواکونو د خپلو پخوانیو او پېژندل شویو ټاکټیکونو له مخې یو ځل بیا پر کیف برید وکړ.
هغه زیاته کړې؛ ټولې هغه بې پیلوټه الوتکې، چې کیف یې هدف و، ویشتل شوې دي.
د اوکراین د انرژۍ چمتوکوونکي DTEK ویلي، چې پلازمینې ته د برښنا ورکولو د لوړ ولټاژ لین او په کیف سیمه کې د توزیع دوه شبکې زیانمنې شوې.
DTEK څرګنده کړې، چې برښنا اکثرا بېرته رغول شوې او د رغونې کار روان دی.
دغه راز رویټرز خبریالانو ویلي، چې هوایي بریدونه له پېنځه ساعتونو څخه ډېر روان ول او د ښار په شاوخوا کې د چاودنو غږونه اورېدل شوي دي.
دغه راز زیاته شوې، چې یوه بې پیلوټه الوتکې د اټوماټیکو وسلو په ډزو کې ټیټه الوتنه کړې ده.
د اوکراین پوځ د شنبې پر ورځ راپور ورکړی، چې د هوايي دفاع په برخه کې د روسیې له ۷۱ بې پیلوټه الوتکو څخه ۳۹ یې له منځه وړل شوي او ۲۱ نور یې په سیمه کې ورکې شوې دي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي ویلي، چې د پولتاوا په مرکزي او شمال ختیځ سومي او خارکوف سیمو کې هم د بریدونو راپور ورکړ شوی دی.
هغه په ټولنیزو رسنیو کې لیکلي، د ایران لخوا جوړ شوې برید کوونکې بې پیلوټه الوتکې، چې روسیه یې کاروي. شپه او ورځ د بې پیلوټه الوتکو له ګواښ سره مخ یوو.
روسي ځواکونو د ۲۰۲۲ کال له فبرورۍ څخه پخپل ګاونډ د اوکراین پر ښارونو او د جګړې لومړیو کرښو شاته منظم هوايي بریدونه کړي دي.
د کییف پوځ د جمعې پر ورځ ویلي، چې د مسکو ځواکونو یوازې د اوکټوبر په میاشت کې د اوکراین پر ملکي او نظامي اهدافو له ۲۰۰۰ ډېر بې پیلوټه الوتکې توغولي دي.
روسیې د ملکي وګړو په نښه کول رد کړي او ویلي یې دي، چې د پوځي بېخبناوو برښنا تاسیسات یې مشروع هدفونه دي.
-
تازه خبرونه3 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
تازه خبرونه3 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
سوداگري2 days ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه3 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
نړۍ2 days ago
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
-
تازه خبرونه2 days ago
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران
-
تازه خبرونه3 days ago
له ایران څخه هره ورځ لږ تر لږه درې زره افغان کډوال ایستل کېږي
-
روغتيا2 days ago
په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون خلک لومړنیو روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لري – یونیسف