د ریاست الوزراء سیاسي مرستیال وايي، افغانستان د برښنا د صادروونکي هېواد له وتیا برخمن دی؛ خو دا کار ندی شوی او د یو وارداتي هېواد په توګه پاتې دی.

مولوي عبدالکبير دغه څرګندونې نن (دوشنبه د تلې نهمه) د افغانستان د برښنايي انرژۍ د پانګونې د فرصتونو په اړه جوړې شوې غونډې ته وکړې.

د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال له کورنیو او بهرنیو پانګوالو څخه وغوښتل، چې د افغانستان پر اوبو او برښنایي سرچینو پانګونه وکړي.

په دې کنفرانس کې د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر ويلي، چې افغانستان د انرژۍ د تولید او له کورنیو سرچینو څخه د انرژۍ د تولید او صادرولو لوړ ظرفیت لري؛ خو په تېرو لسيزو کې  په قصدي ډول د انرژۍ د واردونکي هېواد په توګه ساتل شوى دى.

مولوي عبدالکبیر وایي: اسلامي امارت له کورنیو منابعو څخه د انرژۍ تولید ته لومړیتوب ورکوي او له دې سرچینو څخه پر ګټه پورته کولو افغانستان کولی شي د انرژۍ پر صادروونکي هېواد بدل شي. مونږ له کورنیو او بهرنیو پانګوالو غواړو، چې په دې برخه کې پانګونه وکړي.

د برښنا شرکت مسوولانو هم ویلي، چې په هېواد کې د ۵ میلیارډ ډالرو پر وړتیا د انرژۍ د تولید په برخه کې د پانګونې د پروژو دعملي کولو ظرفیت شتون لري.

عبدالباري عمر له دولتي ادارو او خلکو څخه د برښنا د لګښت د پورونو د ورکړې غوښتنه وکړه او وایي، چې له دې سره به وکولی شي خپل تخنیکي سیسټمونه لوړ او د ضایعاتو مخنیوي وکړي.

کلیپ... عبدالباری عمر وایي: د افغانستان برښنا شرکت له ګڼو ستونزو سره مخ دی؛ خو بیا هم د خدمتونو د ښه کولو لپاره هڅه کوي راپاتې زاړه سیسټمونه او تخنیکي ټیټې وړتیاوې له کورنیو سرچینو او وارېدوونکې برښنا پوره او شته ستونزې تر یوه بریده اوارې کړو.

دغه راز د سوداګرۍ او صنایعو وزارت چارسمبالي نورالدین عزیزي د برښنا نشتوالی یو ستونزو ګڼي او وایي، چې د دې ستونزې له کبله ډېري صنعتکاران ځوریږي.

نورالدین عزیزي وایي: د هېواد صنعت او خصوصي سکټور له برښڼا سره تړلی مونږ به په راتلونکي کې ۸۰۰ صنعتکارانو ته ځمکه ورکړو، چې دوی ټول برښڼا ته اړتیا لري. باید پدې سکټور تمرکز زیات شي.

د اطلاعاتو او کلتور وزارت سرپرست خیرالله خیرخواه ویلي: زمونږ له کورنیو او بهرنیو رسنیو او پانګوالو څخه هیله داده، چې راشي او د هېواد د آبادۍ د خبرونو او فرصتونو په پیاوړتیا کې له خپل هېواد او ولس سره همکاري وکړي.

د برښنا نشتون بیا یوه داسې مسله ده، چې افغانان ورسره مخ دي؛ په کور دننه د برښنا د تولید لپاره ډېرې سرچینې شته؛ خو اوس هم  د افغانستان د خلکو میلیونونه ډالره پانګه د بهرنیو هېوادونو جبونو ته ځي.

د افغانستان اسلامي امارت د دوشنبې پر ورځ (د تلې نهمه) په یوه خپره شوې خبرپاڼه کې څرګنده کړې، چې د اسلامي امارت ځانګړو ځواکونو د هغې ډلې مهم کسان نیولي، چې د روان ۱۴۰۳ لمریز لېږدیز کال د وږي پر دولسمه یې د فرامینو او حکمونو د تعقیب او نظارت د لوی ریاست پر کارکوونکیو او په یو شمېر نورو ولایتونو او بامیان ولایت کې یې پر بهرنیو سیلانیانو بریدونه کړي وه؛ ونیول.

په دې خبرپاڼه کې دا هم ویل شوي، چې دغه عملیات په کابل او ننګرهار کې ترسره شوي دي.

دغه راز ویل شوي: د دغه بريد د طرحه کوونکيو او تنظيموونکيو له پټنځاى څخه يو تاجک وګړی هم نيول شوى، چې د ځانمرګي بريد پلان يې درلود. همدارنګه یو شمېر چاودېدونکي واسکټونه، دوه میله وسلې او مهمات هم د ځانګړو ځواکونو لاس ته ورغلل.

د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد زیاته کړې؛ په پلټنو کې معلومه شوې، چې د فرامینو او حکمونو د تعقیب او نظارت لوی ریاست پر کارکوونکیو بریدګر د بلوچستان په مستونګ کې د داعش خراسان څانګې له روزنیز کمپ څخه افغانستان ته راغلی و.

په خبرپاڼه کې راغلي، چې په کابل او فاریاب ولایتونو کې د عملیاتو پرمهال هم دوه داعشیان ووژل شول او یو شمېر نور ژوندی نیول شوی دی. په دوی کې داسې کسان هم شته، چې تازه د بلوچستان په مستونګ کې د داعش خراسان څانګې له روزنیز کمپ څخه افغانستان ته راغلي وه.

د دې خبرپاڼې له مخې؛ د اسلامي امارت د ځانګړو ځواکونو لخوا د داعش له نسکورېدو وروسته د داعش د خراسان څانګې پاتې مشران او غړي د ځينو استخباراتي کړیو پر مرسته بلوچستان او خيبر پښتونخوا ته لېږدول شوي، چې هلته مرکزونه او روزنیز کمپونه لري.

د ذبیح الله مجاهد د څرګندونو له مخې؛ داعش له دغو نویو مرکزونو څخه په افغانستان او په نورو هېوادونو کې بریدونه ترسره کوي. دغه راز ویل کیږي، چې همدا ډله په بلوچستان او خیبر پښتونخوا کې دیني عالمان او د دیني، مذهبي او سیاسي ډلو غړي وژني او د ځینو کړیو له لوري د خپلو ناوړه اهدافو لپاره ترې کار اخیستل کېږي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ اداره (اوچا) وايي؛ په راتلونکي ژمي کې د افغانستان له اړو کسانو سره د مرستې لپاره ۵۰۰ میلیون ډالرو ته اړتیا لري.

د یکشنبې پر ورځ ( د تلې اتمه ) د ملګرو ملتونو دغې ادارې په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې د راتلونکي ژمي لپاره ۱۵ اعشاریه ۸ میلیون خلک د خوراکي توکو او معیشت په برخه کې مرستو ته اړتیا لري.

اوچا د راتلونکي ژمي خطرونو ته په نغوته کې ويلي، چې د دې ترڅنګ اړمن د سرپناه او ژمنيو جامو په برابرولو کې هم مرستې ته اړتيا لري.

د اوچا د څرګندونو له مخې، دغه مرستې به په راتلونکیو درې مياشتو کې وسپارل شي.

د ملګرو ملتونو د بشردوستانه چارو د همغږۍ دفتر د روان کال په پیل کې اعلان وکړ، چې د افغانستان ۲۳ اعشاریه ۷ میلیون خلک بشري مرستو ته اړتیا لري او اوسمهال د بودجې له ۲ اعشاریه ۳ میلیارډ کسر سره مخ دی.

دا په داسې حال کې ده، چې په تېرو څو مياشتو کې طبيعي پېښو په ځانګړي توګه سختو اورښتونو او ويجاړوونکي سېلابونو د افغانستان د خلکو اړتياوې زياتې کړې دي.