تازه خبرونه
د اقتصاد او اتصال پر مرکز د افغانستان د بدلولو عملي هڅې روانې دي – امیر خان متقي
امیر خان متقي په دې ناسته کې ویلي؛ د ترکمنستان له هېواد سره پر ځینو لویو پروژو( ټاپي، اوسپنې پټلۍ او برښنا لېږد ) کار روان دی، چې د افغانستان پر اقتصاد به پراخ او مثبت اغېز ولري.
د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیرخان متقي د ټاپي او افغان - ترکمن د اقتصادي دهلیز او انرژۍ د لېږد پروژو د عملي چارو پېلېدو ته د چمتووالي په ناسته کې ویلي، چې د اقتصاد او اتصال پر مرکز د افغانستان د بدلولو لپاره عملي هڅې روانې دي.
امیر خان متقي په دې ناسته کې ویلي؛ د ترکمنستان له هېواد سره پر ځینو لویو پروژو( ټاپي، اوسپنې پټلۍ او برښنا لېږد ) کار روان دی، چې د افغانستان پر اقتصاد به پراخ او مثبت اغېز ولري.
هغه وایي: ټاپي د ترکمنستان، افغانستان، پاکستان او هند تر منځ د ګاز نللیکه ده؛ ټول اوږدوالی یې ۱۸۴۰ کیلومټره دی، چې تر اوسه پورې ۲۱۴ کیلو مټره په ترکمنستان کې رغول شوې او پاتې کار یې له دې وروسته پیلیږي.
نوموړي زیاته کړې؛ د ټاپي نللیکه به په کلني ډول ۳۳ میلیارډ مټر مکعبه ګاز ولېږدوي، چې ۵ میلیارډ مټر مکعب به په افغانستان کې او پاتې ۱۴ – ۱۴ میلیارډ مټر مکعب ګاز په پاکستان او هندوستان کې ولګول شي.
امیرخان متقي وایي: د ټاپي نللیکې ټول لګښت ۱۰ میلیارډ ډالر اټکل شوی؛ هر کال به شاوخوا ۴۵۰ میلیون امریکایي ډالر افغانستان ته د ټرانزیټ فیس په توګه ورکول کیږي. دا نللیکه به افغانانو ته د رغولو پرمهال او وروسته د عملیاتي کېدو پر مهال د حفظ او مراقبت او امنیت په برخو کې زرګونه دندې په مستقیم او غیر مستقیم ډول رامنځته کړي.
دغه راز وایي؛ افغانستان به وکولی شي له ګاز څخه پر ګټه اخیستنې سلګونه میګاواټ برښنا هم تولید کړي، چې ورسره به د افغانستان ملي بودجې ته هر کال سلګونه میلیون ډالر جذب شي. د برښنا او ګاز له راتګ سره زمونږ داخلي صنعت او تولیدات هم ښه وده کولی شي. دا پروژه په سیمه کې د افغانستان د اقتصاد محوره سیاست او اقتصادي اتصال تر ټولو څرګنده او کامیابه بېلګه کېدلی شي.
هغه وایي: تاسې ته معلومه ده، چې افغانستان اوس ولسونو ته ګاز نلري او خپل دومره تېل هم نلري، چې ټولوته بسنه وکړي. د برښنا په برخه کې هم ستونزې شته؛ نو د ګازو راتګ به په څو برخو کې خپل مثبت اغېز ولري؛ لومړي دا، چې ټوله نړۍ له اقلیمي بدلون سره مخ ده او د هغو لوی اغېز دادی، چې د ځمکې پر سر ځنګلونه او شنه بوټي وهل کیږي، چې په پایله کې یې سیلابونه ډېریږي او هم هوا بدلون مومي؛ نو که ګاز د افغانستان خلکو ته ورسیږي د افغانستان ځنګلونه او بوټي به خوندي شي. سر بېره پر دې ګاز له تېلو او لرګو ورته ارزانه تمامیږي.
نوموړي ټینګار کړی: دا لویه پروژه د نړۍ څلورمهمې سیمې سره نښلوي، چې دا نه یوازې سیاسي اغېرې لري، بلکې ډېرو کسانو ته ورسره کاري زمینه هم برابریږي، دغه باارزښته پروژه اوس د پیلېدو په حال کې ده او دواړه لوري ورته چمتو دي. ډېر ژر به د دې پروژې د پیلېدو خبر تر لاسه کړو.
دغه راز هغه ویلي؛ بله د اوسپنې پټلۍ پروژه ده، دا پروژه له تورغونډۍ څخه هرات ته غځول کیږي. بیا به وروسته همدا پټلۍ کندهار، بولډک او چمن ته وغځول شي، چې ورسره به نه یوازې افغانستان، بلکې سیمه له نورو هېوادونو سره ونښلول شي.
امیر خان متقي وایي؛ همدارنګه به له دې پټلۍ سره د اربکستان پټلې هم ونښلول شي.
دغه راز امیر خان متقي د برښنا پروژې په اړه ویلي: دا دوه برخې لري؛ یوه هغه برښنا ده، چې اوس افغانستان ته راغلې او په هرات کې وېشل شوی ده. څرنګه، چې دا برښنا کمزرورې ده؛ نو د نور الجهاد سب تټیشن له فعالېدو سره به د برښنا وېش زیات شي.
همدارنګه څرګندوي؛ بله له دې سره تړلې د ټاپ ۵۰۰ میګاواټه برښنا ده، چې له ترکمنستان څخه د افغانستان له لارې پاکستان ته غځول کیږي.
امیر خان متقي وايي: دا ډول لویې پروژې افغانستان له سیمې سره او سیمه له افغانستان سره نښلوي او ګټې مو ورسره تړل کیږي او یو بل ته به له زیان رسولو لاس واخیستل شي.
ویل کیږي، چې د کاسا ۱۰۰۰ پروژې په اړه نړیوال بانک چمتووالی ښودلی او له ترمز څخه افغان ـ ټرانس اوسپنې پټلۍ به هم له دې نورو سره ونښلول شي او ډاډه یوو، چې افغانستان د اقتصاد او اتصال پر مرکز د بدلېدو په حال کې دی.
تازه خبرونه
په پاریس نندارتون کې د افغان زعفرانو کلنی تړون لاسلیک شو
د امریکا نړیوالې پراختیايي ادارې (USAID) څرګنده کړې، چې د ۲۰۲۴ پاریس په نندارتون کې د یو میلیون او ۷۰ زره ډالرو پر ارزښت د ۶۰۰ کیلوګرامه افغان زعفرانو د کلني پېر تړون لاسلیک شو.
د پاریس په نندارتون کې د څه باندې یو میلیون ډالرو پر ارزښت د ۶۰۰ کیلوګرامه افغان زعفرانو د کلني پېر تړون لاسلیک شو
د امریکا نړیوالې پراختیايي ادارې (USAID) څرګنده کړې، چې د ۲۰۲۴ پاریس په نندارتون کې د یو میلیون او ۷۰ زره ډالرو پر ارزښت د ۶۰۰ کیلوګرامه افغان زعفرانو د کلني پېر تړون لاسلیک شو.
د دې ادارې د څرګندونو له مخې؛ دا تړون به په نړیوال ډګر کې د افغانستان د زعفرانو اعتبار نور هم پیاوړی کړي او د افغانانو د اقتصادي وضعیت له ښه کېدو سره مرسته وکړي.
د افغانستان زعفران یو له هغو محصول څخه دی، چې په وروستیو کلونو کې یې د کیفیت له پلوه په نړیوالو بازارونو کې ځانګړی ځای خپل کړی.
تازه خبرونه
په پنجشېر کې د داوطلبۍ له لارې ۵ زره ۱۴ قیراطه زمرد وپلورل شول
د پنجشېر ولایت د مقام ویاند سیف الدین لټون زیاته کړې؛ نن د پنجشېر ولايت په مقام کې د څه نا څه ۱۵۰ سوداګرو په ګډون داوطلبۍ وشوه او ياد شمېر استخراج شوي زمرد پر کورنيو سوداګرو وپلورل شول.
په پنجشېر کې نن سې شنبه ( د لړم پېنځلسمه ) د داوطلبۍ له لارې (۵۰۱۴) قیراطه زمرد پر ۲۴۵ زره ۵۰ امريکایی ډالرو وپلورل شول.
د پنجشېر ولایت د مقام ویاند سیف الدین لټون زیاته کړې؛ نن د پنجشېر ولايت په مقام کې د څه نا څه ۱۵۰ سوداګرو په ګډون داوطلبۍ وشوه او ياد شمېر استخراج شوي زمرد پر کورنيو سوداګرو وپلورل شول.
سوداګرو ويلې: په پنجشېر ولایت کې زمردو ته د بازار موندنې وروستيو هڅو د دې زمینه برابره کړې، چې د دې ولایت زمرد په نړيوالو بازارونو ېښه وځلیږي.
ویل کیږي، چې په پنجشېر ولایت کې د استخراج او داوطلبۍ بهیر نه یوازې بریالی روان دی، بلکې د پانګونې تر څنګ یې ځوانانو ته هم کاري زمینه برابره کړې ده.
تازه خبرونه
د افغانستان روغتیايي سیسټم د اندېښنې وړ دی – اوچا
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږۍ دفتر (OCHA) وايي، د هېواد روغتیايي سیسټم د سقوط په حال کې دی او په دې اړه اندېښنې زیاتې شوې دي.
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
دغه بنسټ د ښځو او نجونو پر بنسټیزو حقونو د بندیزونو او خنډونو زیاتوالی یو له هغو عواملو ګڼي، چې په تېرو درېو کلونو کې یې دغه کړکېچ نور هم پیاوړی کړی دی.
د دې ټولنې د معلوماتو له مخې، افغانستان یوازې په ۲۰۲۲ ز. کال کې شاوخوا ۳ اعشاریه ۳ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې ده.
اوچا د بانکدارۍ په سکټور کې د ګډوډۍ او د دوه اړخیزو پراختیایي همکاریو د ناڅاپه ځنډ له کبله رامنځته شوی سخت اقتصادي زوال، د خوراکي توکو د نه خوندیتوب د کچې لوړوالی، بېېوزلي او وچکالي په هېواد کې د اوسني بحران د نورو عواملو په توګه یاد کړل.
په دې شننه کې راغلي، چې له ۲۰۲۱ کال څخه تر اوسه پورې اسلامي امارت له ۳۹۲ اوامرو څخه ۷۱ یې په بشردوستانه چارو کې د افغان ښځو ګډون په مستقیمه توګه پر نښه کړی دی.
اوچا وايي، چې د اسلامي امارت دغو لارښوونو په افغانستان کې د بشري فعالیتونو پر وړاندې د پام وړ ننګونې رامنځته کړې دي.
په دې شننه کې راغلي، چې د مرسته کوونکیو هېوادونو لخوا د بودجې کمېدا به په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ټولنې د اوسنيو بشري فعاليتونو ساتل ناشوني کړي.
دا په تاسې حال کې ده، چې د اسلامي امارت عامې روغتیا وزارت چارسمبالي د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق له حوزوي مشر سره په لیدنه کې د افغانستان د روغتايي سیسټم د پیاوړتیا لپاره د نړیوالو روغتیايي ادارو مرسته اړینه یاده کړې ده.
-
تازه خبرونه3 days ago
تېر کال په افغانستان کې د اوبو لګولو سلګونه ډندونه جوړ شول
-
تازه خبرونه2 days ago
په پغمان کې د اور لګېدنې له کبله دوه کسان مړه شوي او سلګونه خلکو ته مالي زیانونه اوښتي
-
سوداگري2 days ago
افغانستان ته د ایران غیرنفتي صادرات ۳۱ سلنه ډېر شول
-
د هوا حالاتو بدلونونه3 days ago
اسپانیا کې د سېلابونو له کبله د مړو شمېر ۲۱۴ کسانو ته رسېدلی
-
نړۍ2 days ago
پر غزې د اسرائیلو په هوايي بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ کسان ووژل شول
-
تازه خبرونه2 days ago
دا ځل پر اسرائیلو پېچلی، ویجاړوونکی او خونړی برید کوو – ایران
-
تازه خبرونه3 days ago
له ایران څخه هره ورځ لږ تر لږه درې زره افغان کډوال ایستل کېږي
-
روغتيا2 days ago
په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون خلک لومړنیو روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لري – یونیسف