د صنعت او سوداګرۍ وزارت چارسمبالي(سرپرست) نورالدین عزیزي او په کابل کې د چین سفیر ژاو شینګ، چین ته د افغانستان د صادراتو په ځانګړې توګه د جلغوزیو، انارو، ګران بیه ډبرو او منرالونو لکه نیفرایټ، اونکس، لاجور او تالک د صادراتو د زیاتوالي په اړه خبرې وکړې.

د صنایعو او سوداګرۍ وزارت د رسنیزې خبرپاڼې له مخې؛ د سې‌شنبې د ورځې په دې بحث کې موخه چین ته د مستقیمو صادراتو د اسانتیاوو برابرول ول، چې ورسره به هېواد ته د افغان توکو د ټرانزیټ او ټرانسپورت او همدارنګه د اړتیا وړ ماشینونو د واردولو لګښتونه کم شي.

په دې خبرپاڼه کې زیاته شوې، چې عزیزي او ژاو شینګ هوکړه وکړه، چې د پوره همغږۍ، سوداګریزو اړیکو پراختیا او د سوداګرۍ اسانتیا لپاره به منظمې ناستې ترسره کړي.

دا په داسې حال کې ده، چې د افغانستان لپاره د چین ځانګړي استازي یو شیاونګ د ایران، پاکستان او قطر  د بهرنیو چارو وزارت له استازو سره بېلابېلې لیدنې ترسره کړي دي.

د ریاست‌الوزراء اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر آخوند نن( د وري درېیمه) د کابل ولایت پغمان ولسوالۍ د ارغندۍ ټرانسپورټي ترمینل د چارو د پيل پرانیسته وکړه.

د ریاست الوزراء د اقتصادي مرستیالۍ د خبرپاڼې له مخې:  د ریاست‌الوزراء اقتصادي مرستیال په هېواد کې د ټرانسپورټي بنسټونو د پراختیا په برخه کې د ارغندۍ ټرانسپورټي ترمینل جوړول مهم وبلل او په دې اړه څرګندوي: د ټرانسپورټي بېخبناوو معیاري رغول او پراخول د یو هېواد د اقتصادي ودې، پرمختګ او د داخلي او سیمه‌ییز اتصال لپاره ډېر مهم او بنسټیز ګام ګڼل کېږي.

د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ له بده مرغه په هېواد کې د لسیزو جګړو او فساد له کبله دې مهمې برخې ته پام ندی شوی؛ بلکې په دې برخه کې شته بنسټونه د ټیټ کیفیت له کبله تخریب شوي، عامه ملکیتونه د اشخاصو له لوري غصب او د لویو لارو او سړکونو حریمونه کوچني شوي دي.

ملا برادر آخوند د معیاري ټرانسپورټي بېخبنا ارزښت ته په نغوته کې ویلي؛ پر ټرانسپورټي او مواصلاتي بنسټونو پانګونه، د غصب شویو عامه ملکیتونو بېرته استرداد، د سړکونو او لارو د اصلي حریم تشخیصول او رغول د افغانستان اسلامي امارت یو له اساسي او مهمو ملي موخو څخه ګڼل کېږي.

نوموړي ویلي: د ارغندې ټرانسپورټي ترمینل لپاره  ۴۲ مهم تاسیسات جوړېږي.

د یادونې ده، چې د کابل ولایت د ارغندۍ ټرانسپورټي ترمینل په  شاوخوا ۹۰۰ جریبه ځمکه کې د یو میلیارډ او ۲۸۵ میلیون افغانیو پر لګښت جوړېږي، چې چارې به یې د خصوصي سکټور له لوري په دوه کلونو کې بشپړې شي.

د پاکستان چارواکو د تورخم دروازې د بیا پرانیستلو په اړه له هغې وروسته، چې تېره اونۍ د خبرو اترو لومړی پړاو بې پایلې پای ته ورسېد؛ له افغانستان سره د نورو خبرو اترو لپاره یوه نوې ۲۶ کسیزه جرګه ټاکلې ده.

د تورخم لار ۲۵ ورځې مخکې هغه وخت وتړل شوه، چې د پاکستان سرحدي چارواکو د افغانستان په لوري کې د امنیتي پوستې د بیارغونې مخالفت وکړ.

سرچینو د پاکستان ډان ورځپاڼې ته ویلي؛ نوې جرګه به له ۲۶ غړو څخه جوړه وي، چې په کې تجربه لرونکي او با نفوذه قومي مشران او سیمه‌ییز سوداګر برخه ولري، چې ډېری یې د خیبر سوداګرۍ او صنایعو خونې غړي دي.

سرچینې د ډان ورځپاڼې ته دا هم ویلي، چې خبرې اترې نن دوشنبه د کب اووه‌لسمه بیا پیل کیږي.

تورخم، چې د خیبر پښتونخوا په خیبر ولسوالۍ کې د پاکستان او افغانستان ترمنځ یوه مهمه سرحدي لار ده؛ د دوشنبې پر ورځ د څلیریشتمې ورځې لپاره د دواړو هېوادونو د سوداګرو او خلکو پر مخ تړلې ده، چې د تړل کیدو له کبله یې ستر زیانونه اوښتي دي.

دا لار د فبروري پر یوویشتمه د دواړو خواوو د سرحدي ځواکونو ترمنځ د تاوتریخوالي له زیاتېدو وروسته پاکستان وتړله. د ډزو په وروستیو تبادلو کې؛ درې افغان سرتېري ووژل شول او اته پاکستاني نیمه پوځي سرتېري هم ټپیان شول.

د ګمرک سرچینو ویلي، چې د سوداګرۍ ځنډول په دوه اړخیزه سوداګرۍ کې د اټکل له مخې هره ورځ د ۳ میلیون ډالرو زیان اړولی او په لومړیو ۲۰ ورځو کې نږدې ۶۰ میلیون ډالر سوداګري له لاسه تلې ده.

د تورخم دروازه افغانستان ته د شاوخوا ۱۰ زره خلکو ورځني تګ راتګ اسانه کوي او د دواړو هېوادونو ترمنځ یوه مهمه سوداګریزه لار هم ده. له ۵ زره څخه ډېرې لارۍ، چې خرابېدونکي توکي لېږدوي؛ اوس مهال ولاړې دي او سوداګرو ته یې درانده مالي زیانونه اړولي دي.