د راپورونو له مخې؛ د تورخم دروازې د بیا پرانیستلو لپاره د پاک ـ افغان د جرګو د غړو ترمنځ د خبرو اترو دوه‌یم پړاو د دوشنبې پر ورځ پر ښه نیت پای ته ورسېد او د جرګې غړو پرېکړه وکړه، چې د لارې پرانیستو او اوربند په اړه به خپلې طرحې حکومتي مشرانو ته وړاندې او په اړه به یې د حکومتونو پر کچه پرېکړه وشي.

دا ښه نیت د خیبر- تورخم فرضي کرښې ته نږدې د افغان لوري لخوا د پوستي د جوړولو پر سر د رامنځته شوي تاوتریخوالي د حل لپاره د پاک- افغان جرګې په ناسته کې رامنځته شو

د پاکستان د جرګې غړي جواد حسین جیو نیوز ته ویلي، چې دواړو خواوو هوکړه کړې، چې جګړه ودروي؛ سوداګري او سفر بېرته پیل کړي.

د پاکستان رسنیو راپور ورکړی، چې غونډه شاوخوا دوه ساعته روانه وه او د افغانستان پولې ته نږدې په ګمرک کې ترسره شوه.

د پاکستاني پلاوي سرچینو ډان ورځپاڼې ته ویلي، چې د دواړو خواوو ترمنځ د افغانستان پر لوري په صفري نقطه کې پولې ته نږدې د یوې جنجالي پوستې د جوړولو په اړه پراخ بحث شوی دی.

د دوی د څرګندونو له مخې؛ افغان لوري ته ویل شوي، چې د پولې صفري نقطې ته نږدې په موجوده جوړښت کې د هر ډول بدلون په اړه د دوی هر ډول اقدام به د پاکستان له سخت غبرګون سره مخ شي.

د راپورونو له مخې؛ افغانستان ټینګار کړی، چې تورخم دروازه دې له کوم شرط پرته پرانیستل شي؛ خو پاکستان د پوستې جوړولو د کار بندول غواړي، چې له شپږ میاشتني اوربند سره تړاو ولري.

دغو سرچینو ویلي؛ “مونږ د پاکستان او افغانستان ترمنځ د دښمنۍ د پای ته رسولو هیله او د افغان لوري لخوا د دایمي منل شويو سرحدي پروتوکولونو په اړه ډاډ څرګند کړ.”

د تورخم لار نږدې یوه میاشت مخکې هغه وخت وتړل شوه، چې پاکستاني سرحدي چارواکو د افغانستان په لوري کې د یوې امنیتي پوستې له بیارغونې او جوړونې سره مخالفت وکړ.

تورخم، چې د خیبر پښتونخوا په سیمه کې د پاکستان او افغانستان ترمنځ د تګ راتګ او ترانزیټ یوه مهمه لار ده؛ د سې‌‌شنبې پر ورځ د پېنځه‌ویشتمې ورځې لپاره تړلې پاتې ده، چې له کبله یې د دواړو لوریو سوداګرو پراخ زیانونه ګاللي دي.

دا لار د کب پر درېیمه / د فبرورۍ پر یوویشتمه د دواړو خواوو د سرحدي ځواکونو ترمنځ د تاوتریخوالي له زیاتېدو وروسته وتړل شوه، چې د ډزو په پایله کې یې درې افغان سرتېري وژل شوي او اته پاکستاني نیمه پوځي سرتېري ټپیان شول.

د ګمرک سرچینو ویلي، چې د سوداګرۍ ځنډېدا په دوه اړخیزه سوداګرۍ کې هره ورځ د ۳ میلیون ډالرو زیان رسوي، چې په لومړیو ۲۰ ورځو کې شاوخوا ۶۰ میلیون ډالر سوداګري یې له لاسه ورکړې ده.

د تورخم دروازه هره ورځ افغانستان ته د شاوخوا ۱۰ زره خلکو تګ راتګ آسانه کوي او د دواړو هېوادونو ترمنځ یوه مهمه سوداګریزه لار هم ده. له ۵ زره څخه زیات لارۍ، چې خرابېدونکي توکي په کې بار دي؛ درانده مالي زیانونه ور اوښتي دي.

د اطلاعاتو او کلتور وزارت د خبریال د ملي ورځې په مناسبت ويلي، چې رسنۍ باید خپلې خپرونې له ملي ارزښتونو او اسلامي اصولو پر بنسټ جاري وساتي.

په افغانستان کې د ژورنالیستانو ملي ورځ هر کال  د حوت پر اووه‌ویشتمه نمانځل کیږي.

د اطلاعاتو او کلتور وزارتویاند خبیب غفران د خبریال د ملي ورځې په مناسبت ټینګار کوي، چې د رسنیو اوسنی وضعیت مناسب دی او دا وزارت په بېلابېلو سکټورونو کې له رسنیو ملاتړ ته ژمن دی.

خبریالان وايي، چې دقیقو او پر وخت معلوماتو ته د لاسرسي نشتوالي او محدودیتونو په هېواد کې د رسنیو کار له ننګونو سره مخ کړی دی.

دوی غواړي، چې خبریالان پخپل وخت معلوماتو ته لاسرسی پیدا کړي.

د رسنیو ځینې ملاتړې ټولنې د معلوماتو په خپرولو کې دقیقو او پر وخت معلوماتو ته د لاسرسي حق مهم ګڼي او وايي، چې د خبریالانو لپاره باید غوره کاري چاپېریال برابر شي.

د اطلاعاتو او کلتور وزارت له رسنیو غواړي، چې خپل فعالیتونه د اسلامي اصولو او ملي ارزښتونو پر بنسټ جاري وساتي.

دا مهال په هېواد کې ۴۷۰ رسنۍ فعالې دي، چې ۸۴ ټلویزیوني سټیشنونه، ۲۷۳ راډیوګانې، ۵۷ خبري آژانسونه او ۵۲ چاپي رسنۍ دي او ۲۴۵ ښځینه خبریالانې پدې رسنیو کې کار کوي.

د کډوالو ستونزو ته د لاسرسي عالي کمیسیون ناسته د رییس‌الوزراء د اداري مرستیال عبدالسلام حنفي پر مشرۍ ترسره شوه.

په دې ناسته کې د کډوالو د ستونزو د حل لپاره د دې کمیسیون د لاسته راوړنو او راتلونکو ګامونو د بیاکتنې پرمهال په هېواد کې د راستنېدونکو سوداګرو لپاره د پانګونې اسانتیاوو پر برابرولو ټینګار وشو. له ګاونډ هېوادونو وغوښتل شول، چې د افغان کډوالو د جبري ایستلو مخه ونیسي او د راستنیدو لپاره یې یو ګډ میکانیزم جوړ کړي.

له نړیوالو ټولنو هم غوښتل شوي، چې د کډوالو د حقونو ساتنې ته ځانګړې پاملرنه وکړي.

د دې ناستې په پای کې اسلامي امارت ډاډ ورکړ، چې د کډوالو د ستونزو د حل لپاره به خپلې هڅې جاري ساتي.

دغه راز د خیبر پښتونخوا ایالت اعلی وزیر علي امین ګنډاپور د یکشنبې پر ورځ ویلي؛ د افغان کډوالو په اړه د اسلام‌آباد پالیسي ستونزمنه ده او پدې ډول سیاست په تېرو وختونو کې له بشري حقونو سرغړونه شوې ده.

د خیبر پښتونخوا ایالت اعلی وزیر علي امین ګنډاپور د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د هغه حکومت به پرېکړه وکړي، چې آیا د مارچ له یودېرشمې وروسته به په دې ولایت کې د میشتو افغانانو د ایستلو لپاره د اسلام آباد لارښوونې ومني او که نه.

فډرالي حکومت له افغان وګړو څخه غوښتي، چې د مارچ تر پایه پورې په خپله خوښه له پاکستان څخه ووځي، چې له دې نېټې وروسته به دوی له پاکستان څخه وشړل شي.

ګنډاپور د فډرالي حکومت دا پرېکړه د بېرته ستنولو پالیسي لپاره “غیر انساني او ظالمانه” یاده کړه.

هغه ويلي: “زه د فډرالي حکومت د پالیسۍ له مخې د افغانانو د بېرته ستنېدو پلوي نه‌یم.”

د ډان نیوز د راپور له مخې، ګنداپور ویلي، چې هغه به د خیبر پښتونخوا د اجرائیوي رییس په توګه د مارچ تر یودېرشمې پورې پرېکړه وکړي، چې آیا افغانان باید جبري وایستل شي یا نه.

هغه زیاته کړې: “زه به پرېکړه وکړم، چې څه زما لپاره مناسب دي؛ د خیبر پښتونخوا د کلتور او دودونو سره سم دي.”

هغه وایي؛ دا “تېروتنه او غیر انساني” دي، چې افغانان پر زور بېرته خپل هېواد ته پرته له کوم ترتیب واستول شي.

په داسې وخت کې د افغانانو جبري بېرته ستنول، چې په خپل هېواد کې یې هیڅ اسانتیا نلرله “له اساسي بشري حقونو سرغړونه” وه.

د ډان نیوز د راپور له مخې: ګنداپور ویلي، چې فډرالي حکومت ورسره پدې مسله اړیکه نده نیولې او کله، چې هغه له افغانستان سره د خبرو اترو وړاندیز وکړ؛ نو پرې نیوکه شوې وه.

په دې وروستیو کې ګنداپور ویلي، چې دولت او مسوول بنسټونه په خیبر پښتونخوا کې د شخړې د زیاتېدو مسوول دي.