د کاناډا واکمن لیبرال ګوند د یکشنبې پر ورځ (د کب نولسمه) ناوخته پر پراخه اکثریت مارک کارني د هېواد د راتلونکي لومړي وزیر په توګه وټاکه.

کارني، چې پخوا یې د کاناډا د مرکزي بانک د مشر په توګه یې دنده ترسره کړې؛ نوموړی به د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ګواښونو په اړه د زړور دریځ په نیولو کې هیڅ وخت ضایع نکړي.

د وروستۍ شمېرنې له مخې؛ ۵۹ کلن کارني د لېبرال ګوند د ۸۵.۹ سلنې رایو پر ګټلو بریالی شوی دی. کارني به په راتلونکو ورځو کې د لېبرال ګوند د مشر او د کاناډا د اوسني لومړي وزیر جسټین ټروډو ځای ناستی شي؛ خو ممکن د اوږدې مودې لپاره په دې مقام کې پاتې نشي.

کاناډا به سږ کال د اوکټوبر په میاشت کې ټاکنې وکړې؛ خو کارني کولی شي په څو اوونیو کې لومړنۍ ټاکنې ترسره کړي. اوسنۍ نظرپوښتنې د اپوزیسیون محافظه کار ګوند د ترټولو مشهور انتخاب په توګه ښیي.

کارني د خپلې بریا په وینا کې خبرداری ورکړ، چې د ټرمپ پر مشرۍ امریکا هڅه کوي، چې کاناډا تر خپل واک لاندې کړي؛ خو ټینګار یې وکړ، چې دا هڅه باید ناکامه شي.

د کاناډا په پلازمېنه اوټاوا کې د لېبرال ګوند د ټاکنو د پایلو له اعلان وروسته کارني ویلي: “امریکایان زمونږ سرچینې، زمونږ اوبه، زمونږ ځمکه او زمونږ هېواد غواړي … ټرمپ زمونږ پر کارګرانو، زمونږ پر کورنیو او زمونږ سوداګرۍ برید کوي. مونږ نشو کولی، چې د بریالیتوب اجازه وکړو.”

کارني، چې پخوا یې د کاناډا بانک او د انګلستان بانک مالي سرچینې مشري کوله؛ په اسانۍ سره خپل اصلي سیال د ټروډو مرستیال کریسټیا فریلینډ ته ماتې ورکړه. فريلینډ په ۲۰۱۵ کال کې د ټروډو د لومړي وزیر کېدو راپدېخوا د کاناډا په کابینه کې څو لوړ پوړي مقامونه لري.

د لېبرال مشرتابه سیالۍ ته د ننوتلو راپدېخوا، کارني ادعا کړې، چې هغه د ټرمپ له بریدونو څخه د کاناډا د دفاع لپاره غوره نوماند دی.

ولسمشر ټرمپ په وار وار کاناډا له امریکا سره د یوځای کېدو په اړه خبرې کړې دي. سربېره پردې، ټرمپ په دې وروستیو کې امریکا ته پر صادر شویو ځینو کاناډایي توکو باندې ۲۵٪ درندې تعرفې ولګولې.

ټروډو د خپل ځایناستې د اعلانولو مخکې په اوټاوا کې د لېبرال ملاتړو ته په یوه الوداعي وینا کې وویل: “کاناډایان زمونږ د ګاونډي لخوا له وجودي ننګونې سره مخ دي.”

د دې راپور د خپرېدو پورې امریکایي چارواکو د کارني او ټروډو د څرګندونو په اړه تبصره نده کړې.

کارني استدلال کړی، چې هغه د ټرمپ د سوداګرۍ پالیسیو لپاره یو مناسب بدیل دی. هغه رای ورکوونکو ته یادونه وکړه، چې هغه د کاناډا بانک د ۲۰۰۸ او ۲۰۰۹ کلونو مالي بحران له لارې رهبري کړ او بیا یې د انګلستان بانک بحران اداره کړ، چې په ۲۰۱۶ کال کې د بریګزیت وروسته رامنځته شو.

ټروډو د جنورۍ پر شپږمه اعلان وکړ، چې هغه به د کاناډا د لومړي وزیر په توګه استعفا ورکړي او د کاناډا خلکو ته یې ومنله، چې هغه په ​​راتلونکو ټاکنو کې “غوره انتخاب نشي کیدی”.

د ټروډو په مشرتابه مخ  پر زیاتېدونکي مخالفت او د کاناډا د مالیې وزیر ناڅاپي استعفا، د ټروډو پر مشرۍ حکومت کې سیاسي بحران رامنځته کړی دی.

ټروډو، چې اوس ۵۳ کلن دی؛ یوه لسیزه مخکې د کاناډا لومړی وزیر وټاکل شو او له دوه پرله‌پسې بریاوو سره د کاناډا په تاریخ کې د تر ټولو د اوږدې مودې د لومړي وزیرانو په توګه وټاکل شو.

په تېرو دوه کلونو کې د ټروډو شهرت مخ پر کمیدو شو؛ په ځانګړې توګه د انفلاسیون او د کورونو د کمښت په اړه یې د خلکو غصه راوپاروله.

نظرپوښتنې ښيي؛ د کاناډا لیبرال ګوند پرته له دې، چې څوک یې مشري کوي؛ په راتلونکو ټاکنو کې به له سیال محافظه کار ګوند څخه وروسته پاتې وي.

رویټرز راپور ورکړی؛ د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین د پنجشنبې پر ورځ یو تجربه لرونکی لوړ پوړی ډیپلومات الکساندر دارچوف په امریکا کې د سفیر په توګه وټاکه، چې له هغه هېواد سره نږدې اړیکې رامنځته کړي، چې اوکراین او د واشنګټن اروپایي متحدین یې حیران کړي دي.

د بهرنیو چارو وزارت تېره اوونۍ ویلي وه، چې واشنګټن په ترکیه کې د روسیې او امریکایي چارواکو ترمنځ په یوه غونډه کې د دارچوف د ګمارنې لپاره شین څراغ ښودلی و، چې اوس د بهرنیو چارو وزارت د شمالي امریکا د څانګې د مشر په توګه دنده ترسره کوي.

د تېرې پنجشنبې پر ورځ په استانبول کې دا شپږ ساعته غونډه د دواړو هېوادونو د سفارتي اړیکو د عادي کولو لپاره د اوبو ګرمولو وروستۍ نښه وه.

په دې راپور کې راغلي: د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د اوکراین د جګړې په اړه خپلې پخوانۍ تګلارې بدلې کړې؛ له مسکو سره یې دوه اړخیزې خبرې اترې پیل کړې او تېره اوونۍ یې په سپینه ماڼۍ کې د اوکراین له ولسمشر ولادمیر زیلینسکي سره له ناندرو وروسته کیف ته پوځي مرستې وځنډولې.

مسکو او واشنګټن له څه وخت راپدېخوا د سفارت د کارمندانو او ملکیتونو په اړه په یو لړ ډیپلوماټیکو شخړو کې ښکېل ول، چې د روسیې د څرګندونو له کبله یې اړیکې ترینګلې کړې وې.

روسیه له تېر اوکټوبر راپدېخوا، چې پخواني سفیر اناتولي انتونوف له دندې استعفا ورکړه؛ په واشنګټن کې سفیر نه‌درلود.

د رویټرز د راپور له مخې؛ ۶۴ کلن دارچوف په واشنګټن کې دوه ځلې د اوږده وخت لپاره سفارتي خدمت کړی او له ۲۰۱۴ څخه تر ۲۰۲۱ پورې په کاناډا کې د دې هېواد سفیر هم و.

د امریکا ولسمشر ویلي؛ د اوکراین له ولسمشر څخه یې یو لیک ترلاسه کړی، چې موخه یې د ختیځې اروپا د دې هېواد د کانونو په استخراج کې ګډون کول دي.

د رویټرز د څرګندونو له مخې، ډونالډ ټرمپ د امریکا کانګرس ته په لومړۍ وینا کې، چې ۱۰۰ دقیقې یې دوام وکړ وویل: “د اوکراین ولسمشر زیلینسکي د سې‌شنبې پر ورځ ما ته ولیکل او څرګندوي؛ اوکراین چمتو دی، چې کانونو په اړه یو تړون لاسلیک کړي. مونږ په ورته وخت کې له روسیې سره جدي خبرې کړي او قوي نښې مو ترلاسه کړي، چې دوی سولې ته چمتو دي. “دا ښکلې نده؟”

دا څرګندونې د کانګرس غړو ته په داسې حال کې د دواړو لویو امریکایي ګوندونو د استازو ترمنځ راپورته شوي، چې ټرمپ او زیلینسکي څو ورځې مخکې په سپینه ماڼۍ کې له تاوتریخوالي ډکې څرګندونې وکړې او زیلینسکي د غصې په حال کې له امریکا ووت. د ټرمپ دریځونو اروپا له روسیې سره د اوکراین د جګړې د راتلونکي په اړه خورا اندېښمنه کړې ده.

که څه هم ټرمپ اوکراین د جګړې د پیلولو پړه پر غاړه اخلي؛ خو د رویټرز/ ایپسوس یوه نوې نظرپوښتنه ښيي، چې ۷۰ سلنه امریکایان؛ دوه پر درېیمه برخه جمهوري غوښتونکي – وايي، چې روسیه تر ټولو ډېره ملامته وه.