روغتيا
تېر کال مو په هېواد کې د تور زیړي ۱۵ زره پېښې لرلې – د عامې روغتیا وزارت
د روغتیا نړیوالې ټولنې چارواکي وايي، چې په ټوله نړۍ کې درې سوه میلیون کسان پدې ویروس اخته دي او هر کال دوه میلیون کسان پرې اخته کیږي.
عامې روغتیا وزارت د تور زیړي پر وړاندې د مبارزې نړیواله ورځ اوس د عمل وخت دی تر سرلیک لاندې ونمانځله.
د دغه وزارت چارواکو ويلي؛ په تېر کال کې د تور زېړي ۱۵ زره پېښې ثبت شوې دي او د یولړ څرګندونو له مخې؛ په تېره یوه لسیزه کې څه باندې سل زره کسان پدې ناروغۍ اخته شوي، خو په دې ناروغۍ د اخته کسانو شمېر مخ پر ټیټېدو دی.
دغو چارواکو په دې اړه د نړیوالې ټولنې همکاري غواړي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې چارواکي وايي، چې په ټوله نړۍ کې درې سوه میلیون کسان پدې ویروس اخته دي او هر کال دوه میلیون کسان پرې اخته کیږي.
دوی وايي؛ په افغانستان کې له دې ویروس سره د مبارزې، تشخیص او درملنې لپاره همکاري کوي او غواړي، چې له دې ویروس سره مبارزه وکړي او د عامه پوهاوي کچه لوړه کړي.
د ايډز او هیپاتاتیس د کنټرول ملي پروګرام مسوولين وايي، چې د هېواد په څوارلس ولايتونو کې د تور زیړي د تشخيص مرکزونه شته دي، په اته ولايتونو کې روغتيايي خدمتونه او په شپږ ولايتونو کې د ناروغانو درملنه کېږي.
په ۲۰۱۰ کې د روغتیا نړیوالې ټولنې د جولای اتهویشتمه د تور ژیړي پر وړاندې د مبارزې نړیواله ورځ نومولې.
دې سازمان ویلي، چې د دې ورځې له نومولو یې موخه له تور زیړي ناروغۍ سره مبارزه او د هغې څارنه ده.
دا ناروغي هر کال په نړۍ کې یو میلیون کسان مړه کوي.
روغتيا
امیر خان متقي د روغتیا نړیوالې ټولنې له سیمهییزې مشرې څخه د روغتیايي سیستم د پیاوړتیا غوښتنه وکړه
په دې کتنه کې، چې نن (دوشنبه د لړم اتهویشتمه) تر سره شوه؛ متقي ویلي، چې د څلور لسیزو جګړو له کبله د هېواد لرې پرتې سیمې له روغتیايي خدمتونو بې برخې پاتې شوې دي.
د بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي د ختیځې مدیترانې سیمې لپاره د روغتیا نړیوالې ټولنې له مشرې حنان بلخي او مل پلاوي سره په کتنه کې له دې ټولنې څخه وغوښتل، چې د افغانستان روغتیايي سیستم تجهیز او پیاوړی کړي.
په دې کتنه کې، چې نن (دوشنبه د لړم اتهویشتمه) تر سره شوه؛ متقي ویلي، چې د څلور لسیزو جګړو له کبله د هېواد لرې پرتې سیمې له روغتیايي خدمتونو بې برخې پاتې شوې دي.
دغه راز امیر خان متقي وغوښتل، چې د درملو په برخه کي دي کورني صحي سکټورونه غښتلی شي، چې د افغانستان صحي مرکزونه تمویل او افغانان له صحي پلوه پرځان بسیا شي.
د هیواد د بهرنیو چارو وزیر همدراز د پوليو او نورو ساري ناروغيو سره د ګډې مبارزې په اړه هم خبرې وکړې او له دې پلاوي یې وغوښتل، چې د پولیو او نورو نارغیو لابراتوارونه دي په افغانستان کې جوړ او فعاله شي.
دغه راز د د روغتیا نړیوالې ټولنې (WHO)سیمهیزې مشرې حنان بلخي له اسلامي امارت څخه مننه وکړه، چې له (WHO) سره یې تل همکارۍ کړې او د کار کولو فرصتونه یې ورته برابر کړي دي.
حنان بلخي د سعودي عربستان په جده کې د «مکروب ضد درملو پر وړاندې د مقاومت» پر نوم د وزیرانو څلورمي ناستې په اړه، چې په دې وروستیو کې جوړه شوې وه هم معلومات وړاندي کړل او څرګندوي؛ د روغتیا په اړه په نړیوالو ناستو کې هڅه کوي، چې افغانستان ته د نړیوالو روغتیاپالانو پام راوګرځوي.
دغه راز حنان بلخي ژمنه وکړه، چې په افغانستان کي به د داخلي صحي بنسټونو سره له نږدې کار وکړي، چې پیاوړی او تجهیز شي.
همداراز په ننۍ ناسته کې د بېل ګېټس بنسټ د نړېوال انکشاف رییس کرېستوفر جې اِلیس ویلي؛ بنسټ یې هڅه کوي، چي په افغانستان کې د پوليو يا ګوزڼ د ساري او خطرناکې ناروغۍ د لهمنځه وړلو لپاره ګټور ګامونه پورته کړي.
ویل کیږي، چې د افغانستان لپاره د یونیسیف چارواکي ویلي؛ اداره یې له افغان حکومت سره کار کوي، چې نړیوال بانک له پنجشېر څخه کابل ته د پاکو اوبو دلیږد پروژه پلې کړي.
تازه خبرونه
د افغانستان روغتیايي سیسټم د اندېښنې وړ دی – اوچا
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږۍ دفتر (OCHA) وايي، د هېواد روغتیايي سیسټم د سقوط په حال کې دی او په دې اړه اندېښنې زیاتې شوې دي.
اوچا، چې د ۲۰۲۱ کال له اګست څخه تر ۲۰۲۴ کال پورې بشري وضعیت او اقتصادي بحران څېړلی څرګندوي: سره له دې، چې افغانستان د اسلامي امارت د واکمنۍ په درې کلونو کې شاوخوا ۶ اعشاریه ۷ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې؛ خو په دغه هېواد کې بشري او اقتصادي بحران اوس هم پخپل حال پاتې دی.
دغه بنسټ د ښځو او نجونو پر بنسټیزو حقونو د بندیزونو او خنډونو زیاتوالی یو له هغو عواملو ګڼي، چې په تېرو درېو کلونو کې یې دغه کړکېچ نور هم پیاوړی کړی دی.
د دې ټولنې د معلوماتو له مخې، افغانستان یوازې په ۲۰۲۲ ز. کال کې شاوخوا ۳ اعشاریه ۳ میلیارډ ډالر مالي مرسته ترلاسه کړې ده.
اوچا د بانکدارۍ په سکټور کې د ګډوډۍ او د دوه اړخیزو پراختیایي همکاریو د ناڅاپه ځنډ له کبله رامنځته شوی سخت اقتصادي زوال، د خوراکي توکو د نه خوندیتوب د کچې لوړوالی، بېېوزلي او وچکالي په هېواد کې د اوسني بحران د نورو عواملو په توګه یاد کړل.
په دې شننه کې راغلي، چې له ۲۰۲۱ کال څخه تر اوسه پورې اسلامي امارت له ۳۹۲ اوامرو څخه ۷۱ یې په بشردوستانه چارو کې د افغان ښځو ګډون په مستقیمه توګه پر نښه کړی دی.
اوچا وايي، چې د اسلامي امارت دغو لارښوونو په افغانستان کې د بشري فعالیتونو پر وړاندې د پام وړ ننګونې رامنځته کړې دي.
په دې شننه کې راغلي، چې د مرسته کوونکیو هېوادونو لخوا د بودجې کمېدا به په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ټولنې د اوسنيو بشري فعاليتونو ساتل ناشوني کړي.
دا په تاسې حال کې ده، چې د اسلامي امارت عامې روغتیا وزارت چارسمبالي د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق له حوزوي مشر سره په لیدنه کې د افغانستان د روغتايي سیسټم د پیاوړتیا لپاره د نړیوالو روغتیايي ادارو مرسته اړینه یاده کړې ده.
روغتيا
په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون خلک لومړنیو روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لري – یونیسف
یونیسف زیاته کړې، چې اوسمهال په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون وګړي اړینو روغتیايي خدمتونو ته لاس رسی لري.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو صندوق څرګنده کړې، چې د روان کال په سپټمبر میاشت کې یې له ۲۴۰۰ روغتیايي مرکزونو سره مرسته وکړه.
یونیسف زیاته کړې، چې اوسمهال په افغانستان کې ۶ اعشاریه ۱ میلیون وګړي اړینو روغتیايي خدمتونو ته لاس رسی لري.
سربېره پدې په ۱۰ ولایتونو کې ۵۰ ښوونځي پاکو اوبو، د لاس مینځلو اسانتیاوو او نوي جوړ شويو یا ترمیم شويو تشنابونو ته لاسرسی ترلاسه کړ.
په هر حال د سپټمبر تر میاشتې پورې، په افغانستان کې د ماشومانو لپاره د یونیسف د بشردوستانه مرستو غوښتنه (HAC) یوازې ۴۱ سلنه تمویل شوې ده.
افغانستان په نړۍ کې یو له سترو بشري ناورینونو څخه دی، چې د لسیزو جګړو، د اقلیم د سختو ټکانونو او سخت اقتصادي زوال وروسته ۲۳ اعشاریه ۷ میلیون خلک بشري مرستو ته اړتیا لري.
یونیسف دا هم اعلان کړی، چې سږکال ۳۳ سلنه نفوس د خپل عاید ډېره برخه د غیر دوامداره عایداتي سرچینو څخه ترلاسه کوي، چې په ۲۰۲۳ کې ۲۶ سلنه وه.
ویل کیږي، چې اوس د یونیسف پر ملاتړ په کلینیکونو کې د اړتیا وړ درملو ته لاسرسی شونی دی.
-
لوبی5 days ago
آریانا تلویزیون د ابوظبي ۱۰ اوریز کرکټ لیګ سیالۍ خپروي
-
نړۍ4 days ago
د لبنان حزب الله له اسرائیلو سره د اوربند لپاره د امریکا وړاندیز ومانه
-
تازه خبرونه2 days ago
په پاکستان کې د یوې چاودنې له کبله ۱۵ پوځیانو ته مرګ او ژوبله اوښتې
-
تازه خبرونه4 days ago
په بُن او برلین کې د پخواني حکومت دوه ډیپلوماټان ګوښه شول
-
نړۍ5 days ago
بایډن اوکراین ته پر روسیې د امریکایي توغندیو د توغولو اجازه ورکړه
-
تازه خبرونه3 days ago
اروپايي ټولنه د افغانستان له ماشومانو ملاتړ کوي
-
لوبی1 day ago
آریانا نیوز په افغانستان کې IPL ته د داوطلبۍ مراسم پر ژوندۍ او ځانګړې بڼه خپروي
-
تازه خبرونه3 days ago
د افغانستان فوټبال ملي لوبډلې د تاجکستان پر وړاندې ماتې وخوړه