نړۍ
ترکیه د ولسمشریزو ټاکنو له دوهیم پړاو سره مخ شوه
رویترز راپور ورکړی، چې ولسمشر طیب اردوغان د دوشنبې پر ورځ ترکیه او د ترکیې د ولسمشریزو ټاکنو د لومړي پړاو له رهبرۍ وروسته دمه پیل کړه؛ خو سیال یې قلیچدار اوغلو درېیمې لسیزې ته د ولسمشر د واکمنۍ د غزولو په مخنیوي کې له سختې مبارزې سره مخ شو.
د ترکیې په ولسمشریزو ټاکنو کې یو نوماند هم ۵۰ سلنه رایې نهدي ګټلي؛ ځکه، نو ټاکنې دوهیم پړاو ته وغزېدې.
د اردوغان د خلکو اتحاد، چې له اسلامپاله ګوند او ملتپاله شریکانو کوړ دی؛ د ترکیې په نوي پارلمان کې له ۶۰۰ څوکیو څخه د ۳۲۱ څوکیو پر ګټلو د ولسمشرۍ په دوهیم پړاو ټاکنو کې د هغه چانس نور هم زیات کړی دی.
اردوغان تېره شپه په پلازمېنه انقره کې د خپلو پلویانو د خوشالولو په مراسمو کې وویل: "بې له شکه زمونږ هېواد ګټونکی دی.
د انتخاباتو کمیسیون مشر احمد ینر خبریالانو ته ویلي، د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د ډېرو رایو له شمېرلو وروسته اردوغان ۴۹ اعشاریه ۵۱ سلنه او د هغه اصلي سیال کمال قلیچدار اوغلو ۴۴ اعشاریه ۸۸ سلنه رایې خپلې کړې دي. د رای اچوونکیو شمېر هم خورا ډېر و.
ملتپال نوماند سینان اوغان، چې د یکشنبې په ټاکنو کې درېیم ځای لري؛ رویترز ته په یوه مرکه کې ویلي، چې هغه به هغه وخت په دوه یم پړاو کې له قلیچدار اوغلو ملاتړ وکړي، چې د پارلمان درېیم لوی کرد پلوه ګوند ته امتیازات رد کړي.
دغه ګوند، HDP د قلیچدار اوغلو ملاتړ کوي؛ خو له کرد وسلهوالو سره پر اړیکو لرلو تورن دی، چې دا یې ردوي.
هغه ۲.۸ میلیون رای ورکوونکي، چې په لومړي پړاو کې یې له اوغان ملاتړ کړی و؛ که اردوغان ته ماتې ورکړي، نو د قلیچدار اوغلو لپاره به مهم ثابت شي.
رویترز راپور ورکړی، چې له ټاکنو مخکې نظر پوښتنو ۶۹ کلن اردوغان له قلیچدار اوغلو څخه وروسته ښودلی و؛ خو اوس پایلو وښودله، چې ولسمشر اردوغان په هېواد کې له اقتصادي ستونزو او لوړ انفلاسیون سره - سره د محافظه کاره رای ورکوونکیو راټولولو وس هم لري.
د شپږو ګوندونو د اتحاد مشر قلیچدار اوغلو ژمنه وکړه، چې په ټاکنو کې به بریا خپله کړي او د اردوغان ګوند یې د پایلو په شمېرنه او راپور ورکولو کې پر لاسوهنه تورن کړ. هغه له خپلو پلویانو څخه د زغم غوښتنه وکړه؛ خو دوی د دوشنبې پر ورځ له ماتې سره مخ شول.
د اردوغان ملاتړي خوشحاله ول؛ ځکه، چې د ټاکنو او رایو پایلې یې په ډاګه شوې.
دوی ډاډمن دي، چې اردوغان کولی شي د ترکیې اقتصادي ستونزې حل کړي.
د ترکیې د ټولو خلکو لپاره دا ډیره مهمه ده، چې اردوغان ټاکنې وګټي. ان د نړۍ مسلمانان او ټول ترک غواړي، چې اردوغان د ولسمشر په توګه پاتې وي.
د اردوغان د پېنځه نورو کلونو واکمنۍ تمه به د مدني حقونو فعالین خفه کړي؛ ځکه، چې هغو د اصلاحاتو لپاره کمپاین کوي او د ترکیې دیموکراسي ته درناوی لري.
رویترز راپور ورکړی، چې که اپوزیسیون غالب شي؛ زرګونه سیاسي بندیان او فعالان به خوشې شي.
رویترز راپور ورکړی، چې د ترکیې ټاکنې په اروپا، واشنګتن، مسکو او په ټوله سیمه کې له نږدې څارل کیږي. اردوغان د ترکیې د ځواک په توګه له روسیې سره د اړیکو د پیاوړتیا ښکارندویي کوي او له امریکا سره د انقرې پر دودیز اتحاد فشار راوړي.
اردوغان د ولسمشر ولادیمیر پوتین سره ښې اړیکې لري او د هغه قوي څرګندونه احتمال لري، چې کرملین وهڅوي؛ خو د بایدن ادارې او همدارنګه ډېريو اروپایانو له اردوغان سره اړیکې خرابې کړي دي.
که څه هم د سپینې ماڼۍ ویاند جان کربي ویلي؛ ولسمشر جوبایدن له هر هغه چا سره کار کولو ته سترګې پر لار دی، چې رایې وګټي.
کرملین هم ویلي، چې تمه لري له ترکیې سره د روسیې همکاري روانه وساتيه دوام او هر څوک، چې وګټي اړیکې به ورسره ژورې شي.
نړۍ
ټرمپ له پوتین سره خپلې لومړنۍ ټیلیفوني خبرې ترسره کړې
د راپورونو له مخې؛ واشنګټن د ۲۰۲۲ په فبرورۍ کې اوکراین ته د روسیې د پرمختګ پر وړاندې د لسګوه میلیارډ ډالرو پر ارزښت نظامي او اقتصادي مرستې چمتو کړي؛ ټرمپ او نورو جمهوري غوښتونکیو وکیلانو تل پرې کلکه نیوکه کړې او پروړاندې یې لاریونونه تر سره کړي دي.
د امریکا د ولسمشریزو ټاکنو ګټونکي ډونلډ ټرمپ د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره په ټیلیفوني خبرو کې ویلي، چې د اوکراین جګړه باید نوره ونه غځیږي.
واشنګټن پوسټ د یکشنبې پر ورځ ( د لړم یوویشتمه) د ناڅرګندو سرچینو پر حواله راپور ورکړ، چې ټرمپ او پوتین دا خبرې د نومبر پر اوومه کړې وې.
ټرمپ د نومبر د پنېځمې په ټاکنو کې له بریا وروسته د اوکراین له ولسمشر ولادمیر زیلینسکي سره هم ټیلیفوني خبرې کړې دي.
د راپور له مخې؛ ټرمپ پوتین ته ویلي، چې غواړي له ده سره د اوکراین د جګړې د ژر پای ته رسولو په اړه نورې خبرې هم وکړي.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ ټرمپ د کیف لپاره د امریکا د نظامي او مالي ملاتړ پر کچه نیوکه کړې او غواړي جګړه ژر پای ته ورسوي.
د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د ټرمپ او پوتین تر منځ له ټیلیفوني خبرو مخکې نه و خبر شوی او نه یې تائیدوي او نه پرې اعتراض کولی شي.
هغه وایي: مونږ د ولسمشر ټرمپ او د نړۍ د نورو مشرانو تر منځ پر شخصي ټیلیفونونو تبصره نهکوو.
په واشنګټن کې د روسیې سفارت هم په دې اړه له څه ویلو ډډه کړې ده..
جمهوري غوښتونکی ټرمپ، چې د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د بایډن له مرستیالې کامالا هریس څخه د نومبر د پېنځمې ټاکنې وګټلې؛ د جنورۍ پر شلمه نېټه به واک ته ورسیږي.
د امریکا د ملي امنیت سلاکار جیک سالیوان د یکشنبې پر ورځ ویلي؛ د بایډن لوړ پیغام به د هغه ژمنتیا وي، چې د واک سولهییز لیږد شونی کړي او هغه به له ټرمپ سره د اروپا، آسیا او منځني ختیځ په اړه هم خبرې وکړي.
سالیوان CBS ته ویلي: ولسمشر بایډن به په راتلونکیو ۷۰ ورځو کې فرصت ولري، چې کانګرس او راتلونکي ادارې ته اړوند نړیوال مسایل وړاندې او له اوکراین څخه پر نه وتلو ټینګار وکړي؛ ځکه، چې له اوکراین څخه وتل به په اروپا کې د زیاتې بې ثباتۍ معنی ولري.
د سالیوان دا څرګندونې په داسې حال کې راپورته کیږي، چې اوکراین تېره ورځ پر مسکو د لږ تر لږه ۳۴ بې پیلوټه الوتکو بریدونه وکړل، چې د جګړې له پیل راپدېخوا د روسیې پر پلازمېنې د بې پیلوټه الوتکو تر ټولو لوی برید دی.
د راپورونو له مخې؛ واشنګټن د ۲۰۲۲ په فبرورۍ کې اوکراین ته د روسیې د پرمختګ پر وړاندې د لسګوه میلیارډ ډالرو پر ارزښت نظامي او اقتصادي مرستې چمتو کړي؛ ټرمپ او نورو جمهوري غوښتونکیو وکیلانو تل پرې کلکه نیوکه کړې او پروړاندې یې لاریونونه تر سره کړي دي.
ټرمپ تېر کال ټینګار کړی و، چې پوتین به هېيکله پر اوکراین برید نه وای کړی که هغه مهال په سپینه ماڼۍ کې وای.
هغه رویټرز ته ویلي، چې اوکراین ممکن د سولې هوکړې ته د رسیدو لپاره خاوره پریږدي. که څه هم، چې اوکراینیان یې ردوي او بایډن هم هیڅکله دا وړاندیز ندی کړی.
دا په داسې حال کې ده، چې د اوکراین ولسمشر زیلینسکي د پنجشنبې پر ورځ ویلي وه، چې هغه د اوکراین د جګړې د ژر پای ته رسولو لپاره د ټرمپ د پلان په اړه هیڅ معلومات نلري او هغه باوري دی، چې ګړندۍ پای به د کیف لپاره ستر امتیازات ولري.
د امریکا جمهوري غوښتونکی سناتور بیل هیګرټي، چې د ټرمپ متحد دی او بهرنیو چارو وزارت ته نوماند ګڼل کیږي، له CBS سره په مرکه کې د اوکراین لپاره د امریکا پر تمویل نیوکه کړې ده.
هیګرټي ویلي: د امریکا خلک غواړي، چې دلته په امریکا کې حاکمیت خوندي شي او د بل هېواد د حاکمیت په ساتنه کې خپلې پیسې او سرچینې ونهلګوو.
د مسکو ځواکونو د اوکراین شاوخوا پېنځمه برخه لاندې کړې ده.
روسیه وايي، چې ټولې لاندې شوې ځمکې باید د جګړې د پای ته رسېدو لپاره پر رسمیت وپېژندل شي. کیف د خپلې ټولې خاورې د بېرته ورکولو غوښتنه کوي او لویدیځ متحدین ترې ملاتړ هم کوي.
نړۍ
ډونالډ ټرمپ د امریکا ټاکنې وګټلې
د امریکا د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د ټاکنیزو رایو له وروستۍ شمېرنې سره ډونالډ ټرمپ وتوانید، چې د ۲۷۷ رایو پر ترلاسه کولو د ۲۰۲۴ کال د امریکا د ولسمشرۍ ټاکنې وګټي. په داسې حال کې، چې ډیموکراټې نوماندې کامالا هریس ۲۲۴ رایې ګټلې دي.
د جمهوري غوښتونکیو نوماند ډونالډ ټرمپ به د امریکا د ۲۰۲۴ کال په ولسمشریزو ټاکنو کې د ډیموکراټ ګوند نوماندې ته له ماتې ورکولو وروسته یو ځل بیا سپینې ماڼۍ ته لار وموندله.
د امریکا د ولسمشرۍ په ټاکنو کې د ټاکنیزو رایو له وروستۍ شمېرنې سره ډونالډ ټرمپ وتوانید، چې د ۲۷۷ رایو پر ترلاسه کولو د ۲۰۲۴ کال د امریکا د ولسمشرۍ ټاکنې وګټي. په داسې حال کې، چې ډیموکراټې نوماندې کامالا هریس ۲۲۴ رایې ګټلې دي.
د امریکا ولسمشریزې ټاکنې د سې شنبې پر ورځ (د لړم پېنځلسمه) ترسره شوې او د امریکا جمهوري غوښتونکی نوماند ډونالډ ټرمپ وتوانید، چې د کامالا هریس پر وړاندې بریا خپله کړي.
ډونلډ ټرمپ توانېدلی، چې د ولسمشرۍ لپاره د ٢٧٠ ټاکنیزو رایو نصاب پوره او په دې سیالۍ کې د امریکا اوسنۍ مرستیالې او د ډیموکراټې نوماندې کامالا هریس ته ماتې ورکړي.
له دې سره د ټرمپ د دوهیمې ولسمشرۍ پطر پیلیږي.
هغه د ۲۰۲۰ په وروستیو ټاکنو کې د امریکا د اوسني ډیموکراټ ولسمشر جو بایډن پر وړاندې ماتې وخوړه.
د یادونې ده، چې ۷۸ کلن ټرمپ به د خپلې ولسمشرۍ په پای کې ۸۲ کلن شي.
۳دا وسو
نړۍ
اسرائیل او اوکراین ډونلډ ټرمپ ته د بري مبارکي ورکړه
ټرمپ دا بریا یو “له ویاړه ډک بریالیتوب” او د “امریکا د زرین پېر” پیل وباله.
له هغې وروسته، چې ډونالډ ټرمپ د ۲۰۲۴ ز. کال په ولسمشریزو ټاکنو کې د بریا اعلان وکړ،؛ د نړۍ مشرانو د چارشنبې پر سهار (د اوکټوبر پر شپاړلسمه ) هغه ته د مبارکۍ پیغامونه واستول.
ټرمپ دا بریا یو "له ویاړه ډک بریالیتوب" او د "امریکا د زرین پېر" پیل وباله.
د اسټرالیا لومړي وزیر انټوني البانی هم د امریکا او اسټرالیا ترمنځ دوستي او قوي اتحاد ته په نغوته کې د مبارکۍ پیغام وراستولی دی.
په هر حال د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي یو له لومړنیو مشرانو څخه دی، چې ډونالډ ټرمپ ته یې د مبارکۍ پیغام واستاوه.
د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون هم د مبارکۍ پیغام استولی او همکارۍ ته یې خپل چمتووالی اعلان کړ.
د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف هم د ټرمپ بریا "تاریخي" یاده کړې او هیله شوی، چې په نوې اداره کې به د پاکستان او امریکا تر منځ همکاري پیاوړې او پراخه شي.
ویکتور اوربان، د هنګري لومړي وزیر او د ټرمپ یو ملاتړي دا بریا "د امریکا په سیاسي تاریخ کې ترټولو ستره بریا بولي او دا یې "د نړۍ لپاره خورا اړینه بریا" یاده کړه.
د اسرائیلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو هم ټرمپ ته مبارکي ورکړې. نتانیاهو په خپل پیغام کې د ټرمپ بریا "د امریکا لپاره یو نوی پیل" او "د اسرائیل او امریکا تر منځ له لوی اتحاد سره د ځواکمن تړون نوي کول" بللي دي.
زلمي خلیلزاد په ایکس پاڼه کې د امریکا ټاکنې سایلي او وایي، چېاوس د یووالي او همغږۍ وخت راغی.
د امریکا د ۲۰۲۴ کال په ولسمشریزو ټاکنو کې ټرمپ د ډیموکراټ ګوند نوماندې ته له ماتې ورکولو وروسته د جمهوري غوښتونکیو نوماند ولسمشر شو او یو ځل بیا سپینې ماڼۍ ته ځي.
ټرمپ د الکټررل کالج د اړینو رایو پر ګټلو د دوهیم ځل لپاره سپینې ماڼۍ ته ننوځي او کامالا هریس ته له ماتې ورکولو سره د امریکا د ۴۷ ولسمشر په توګه وټاکل شو.
-
تازه خبرونه4 days ago
مخابراتو وزارت د ټیلیفوني مکالمو او انټرنیټي کڅوړو د لګښت نوي نرخونه اعلان کړل
-
تازه خبرونه4 days ago
له افغانستان څخه مخاړول تېروتنه ده ـ زلمی خلیلزاد
-
لوبی3 days ago
افغانستان سبا په درې اړخیز کرکټ کې له پاکستان سره لوبیږي
-
تحول4 days ago
تحول: د روسیې او شمالي کوریا له نږدې کېدو د ناټو اندېښنه
-
لوبی2 days ago
د افغانستان ۱۹ کلنو په درې ملتیزه سیالۍ کې پاکستان ته ماتې ورکړه
-
تازه خبرونه4 days ago
د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړی استازی پاکستان ته سفر کوي
-
تازه خبرونه4 days ago
ایران ۱۰۰۰ افغان بندیان افغانستان ته سپاري
-
تازه خبرونه4 days ago
اسلامي امارت د اسلامي اصولو په چوکاټ کې د رسنیو ازادۍ او فعالیت ته ژمن دی