امنیتي سرچینو ویلي، د شنبې پر ورځ د پاکستان په شمال کې د یوې چارټر چورلکې د لوېدو له کبله لږ تر لږه شپږ کسان مړه شوي دي.

د رویټرز خبري سرچینې د راپور له مخې: د پاکستان دوه امنیتي سرچینو، چې د نوم له څرګندولو یې ډډه کړې ویلي؛ دغه چورلکه د خیبر پښتونخوا ایالت په شمال کې د یوه خصوصي شرکت لخوا کرایه شوې وه.

دا الوتکه د افغانستان پولې ته څېرمه د شمالي وزیرستان په ناکراره سیمه کې له الوتنې لږ وروسته لوېدلې ده.

سرچينې زياته کړې، چې په الوتکه کې د روسي پيلوټانو په ګډون شاوخوا ١٤ مسافر سپاره ول، چې د دې پېښه له کبله اته ټپي کسان نږدې روغتون ته لېږدول شوي دي.

د پاکستان وسلوال ځواکونه او ملکي هوایي چلند سکټور په تېره یوه لسیزه کې له څو هوایي پېښو سره مخ شوي دي. په راپور کې راغلي؛ پر ۲۰۲۲ ز. کال په خیبر پښتونخوا کې یوه پوځي چورلکه د روزنیزو هڅو پر مهال راغورځېدلې، چې له کبله یې دوه پیلوټان مړه شوي. دغه راز د پاکستان د نړیوال هوايي شرکت ایربس یوه الوتکه پر ۲۰۲۰ ز. کال د کراچۍ ښار په یوه د ګڼه ګوڼې ډکه  سیمه کې ولوېده، چې له کبله یې سپاره ۹۹ کسان مړه شول.

رویټرز د امنیتي سرچینو د څرګندونو له مخې ادعا کړې، چې روسیې په چین کې د څارګرو یا بې پیلوټه جنګي الوتکو د جوړولو هڅې پیل کړې دي.

رویټرز د یوې اروپایي څارګرې ادارې د دوه سرچینو د هغو اسنادو پر بنسټ ادعا کړې، چې روسیې په چین کې  د اوکراین د جګړې لپاره د لرې واټن ویشتونکیو بې پیلوټه الوتکو د تولید هڅې پیل کړې دي.

یو له دغو اسنادو څخه هغه راپور دی، چې کوپول نومي تسلیحاتي شرکت د روان کال په لومړیو کې د روسیې دفاع وزارت ته استولی، چې په کې د دغو الوتکو له جوړولو خبر ورکړ شوی دی.

کوپول د روسیې د دولتي وسلو شرکت الماز انټي یو له هغو فرعي شرکتونو څخه دی، چې د دې هېواد د څانګه‌والو پر مرسته یې په چین کې د ګارپیا- ۳ څارګرو الوتکو ته پراختیا ورکړې او ازمویلې یې دي.

دغه شرکت په خپل بل یو راپور کې د روسیې دفاع وزارت ته ویلي، چې دوی کولی شي د چین په کارخانې کې د ګارپیا-۳ په ګډون څارګرې الوتکې تولید کړي، چې له اوکراین سره په جګړه کې وکارول شي.

دغه وزارت ته د کوپول د راپورونو له مخې؛ د ګارپیا-۳ بېلګې، چې ۲۰۰۰ کیلومټر لار له ۵۰ کیلو ګرامې بار سره وهلی شي؛ روسیې ته سپارل شوي دي.

رویټرز دا هم په ډاګه کړې، چې دغو دواړو شریکانو او د روسیې دفاع وزارت د دغه راپور په اړه د نظر څرګندونه نده کړې.

چین رویټرز ته ویلي، چې د دغه راز کومې پروژې څخه خبر ندي او ټینګار یې کړی، چې چین په دې هېواد کې د جوړو شویو څارګرو الوتکو پر صادراتو بشپړ کنټرول لري.

د دې راپور د ادعا له‌مخې؛ کوپول شرکت د دوه ګارپیا - ۳ الوتکو په ګډون اووه چینایي پوځي څارګرې الوتکې د روسیې د ایژویسک ښار په خپل مرکز کې ورسپارلي دي.

دغه راز روسیه او اوکراین دواړه د څارګرو الوتکو د جوړولو لپاره سخته سیالي کوي، چې د یو بل بېخبناوو بریدونه وکړي.

ویل کیږي، چې د امریکا بهرنیو چارو وزارت او د اوکراین حکومت هم په دې اړه د رویټرز پرله‌پسې  غوښتنو ته ځواب ندی ورکړی.

رویټرز خبري سرچینې د دوه لوړ پوړیو ایراني امنیتي چارواکو د څرګندونو له مخې راپور ورکړی، چې تېره اوونۍ د لبنان د حزب الله د غړیو د زرګونه پیجرونو له چاودنې وروسته د ایران سپاه پاسداران خپلو ټولو غړیو ته د هر راز ارتباطي وسایلو له کارولو څخه د ډډې کولو سپارښتنه کړې ده.

یو له دغو امنیتي چارواکو څخه، چې نوم یې په ډاګه شوی دی، دې خبري سرچینې ته ویلي: د سپاه پاسداران لخوا نه یوازې د مخابراتي وسایلو، بلکې د ټولو وسایلو د ارزونې پراخه کتنه روانه ده.

هغه زیاته کړې: ډېر دا وسایل یا پر لاس جوړ شوي او یا له چین او روسیې څخه وارد شوي دي.

یاد چارواکي دا هم ویلي، چې ایران د اسرائیلو د نفوذ په اړه اندېښمن دی او د دې پوځي ادارې د منځنیو او لوړ پوړیو غړیو په اړه څېړنې پیل شوې دي.

دې امنیتي چارواکي زیاته کړې: په دې څېړنه کې له بهر هم د خلکو د بانکي حسابونو لټون او همدارنګه د هغوی او د هغوی د کورنیو د سفري تګ راتګ تر پلټنې لاندې دی.

د ایران بهرنیو چارو، دفاع او کورنیو چارو وزارتونو په دې اړه څه ندي ویلي.

تېره سې‌شنبه په یوه همغږي برید کې د لبنان د حزب الله د غړیو پیجري وسایل والوځول شول، چې بیا ترې یوه ورځ وروسته هم د حزب الله سلګونه پیجرونه والوځول شول.

په دغو بریدونو کې ۳۹ کسان ووژل شول او له ۳۰۰۰ ډېر نور ټپیان دي.

د لبنان حکومت او حزب الله ويلي، چې د دغو بریدونو تر شا د اسرائیلو لاس دی؛ خو اسرائیلو په دې برید کې خپل لاس لرل نه‌رد کړي او نه‌یې هم تائید کړي دي.

له رویټرز سره په خبرو کې د ایران یاد امنیتي چارواکي په دې اړه له جزئیاتو ورکولو ډډه کړې، چې بیا د سپاه پاسداران ځواکونه اړیکه څنګه نیسي.

سپاه پاسداران ۱۹۰ زره کارکوونکي لري.

هغه ویلي، اوسمهال مونږ د پیغام رسولو په سیسټمونو کې نړیوال کوډونه کاروو.

د همدې چارواکي د څرګندونو له مخې؛ د ایران د واکمنې دستګاه په منځ کې پراخې اندېښنې شته دي.

همداراز د دغه راپور له مخې؛ د سپاه پاسداران چارواکو د تخنیکي کتنو لپاره له حزب الله سره اړیکې نیولی او د چاودېدونکیو توکو څو بېلګې یې ایراني کارپوهانو ته د څېړنو لپاره استولي دي.

دغه راز هغه بل ایراني چارواکي ویلي، چې د ایران اصلي اندېښنه د ایران د اټومي او توغندیزو تاسیساتو په ځانګړي توګه د ځمکې لاندې تاسیساتو ساتنه ده.

له تېر کال راپدېخوا په دغو ځایونو کې امنیتي تدابیر د پام وړ ډېر شوي دي.

هغه ویل، چې د اوس په شان سخت امنیتی تدبیرونه هیڅکله نه‌ول او په لبنان کې د پیجرونو له چاودنو وروسته امنیتی تدبیرونه له پخوا ېر شوي دي.