د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (یونیسف) د هغو هېوادونو لپاره، چې بیزو‌تڼاکې له ناورین سره مخ دي د واکسین رسولو لپاره بېړنۍ داوطلبي خپره کړې ده.

یونیسف دا داوطلبي د غواګانو د واکسینولو ائتلاف، د افریقایي ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکز او د روغتیا نړیوالې ټولنې پر همکارۍ خپره کړې ده.

دغو بنسټونو په یوه ګډه اعلامیه کې ویلي، چې د دې داوطلبۍ پر بنسټ به تر ۲۰۲۵ ز. کال پورې د ۱۲ میلیون دوز واکسینونو د تولید او رسولو په برخه کې هوکړې وشي.

د دغې داوطلبۍ پربنسټ یونیسف به له واکسین جوړوونکیو سره د مشروط اکمالاتو هوکړه لیکونه رامنځته کړي.

دا هوکړه لیکونه یونیسیف ته اجازه ورکوي، چې د تمویل، غوښتنې، چمتووالي او تنظیمي اړتیاوو له تصویبېدو سره سم واکسین واخلي او واستوي.

د اړوند ادارو ترمنځ همکاري به په لوړ عاید لرونکیو هېوادونو کې له شته زیرمو څخه د واکسینونو د بسپنې د اسانولو بهیر چټک کړي.

دغه راز د روغتیا نړیوالې ټولنې عمومي منشي ویلي، چې په افریقا کې د بیزږ‌تڼاکې ناروغي ښايي په راتلونکیو شپږ میاشتو کې ودریږي.

د روغتیا نړیوالې ټولنې د دوه واکسینونو لپاره د بېړني جواز پر غوښتنلیکونو هم بیاکتنه کوي، چې د باواریان نورډیک او د جاپان کي‌ام بیولوژیکي شرکتونو لخوا جوړ شوي.

د اګسټ په پیل کې د کانګو ډیموکراټیک جمهوریت څخه ګاونډ هېوادونو ته د بیزو‌ټناکې د چټکې خپرېدا وروسته د روغتیا نړیوالې ټولنې د اګست په پیل کې عامې روغتیايي بېړنی حالت اعلان کړ.

تر دې دمه په کانګو کې د بیزو‌تڼاکې له ۱۸ زره څخه زیاتې شکمنې پېښې ثبت شوې دي. دغه راز د دغه ویروس له کبله ۶۲۹ کسان مړه شوي دي.

د افغانستان عامې روغتیا وزارت اعلان کړی، چې په افغانستان کې د بیزو‌تڼاکې کومه شکمنه یا مثبته پېښه ثبت شوې نده.

په کابل او پکتیا کې د بیزو‌تڼاکې د دوه شکمنو پېښو د پېژندلو په اړه د راپورونو له خپرېدو وروسته د عامې روغتیا وزارت چارواکو څرګنده کړې، چې په افغانستان کې د دې ناروغۍ کومه شکمنه یا مثبته پېښه ثبت شوې نده.

د روغتیا وزارت ویاند شرافت زمان امرخېل د سې‌شنبې پر ورځ (د وږي شپږمه) وویل، که د بیزو‌تڼاکې شکمنه یا مثبته پېښه ولیدل شي؛ نو د عامې روغتیا وزارت به یې اعلان کړي.

له دې مخکې یو شمېر رسنیو د روغتیايي سرچینو د څرګندونو له مخې ویلي وه، چې په کابل او پکتیا کې د ګوزڼ دوه شکمنې پېښې ثبت شوې دي.

د عامې روغتیا وزارت چارواکو شاوخوا یوه اوونۍ مخکې اعلان وکړ، چې د بیزو‌تڼاکې ناروغۍ د خپرېدو د مخنیوي هڅې کوي.

تر دې دمه په پاکستان، سویډن او افریقا کې د بیزو‌تڼاکې پېښې ثبت شوې دي.

د روغتیا نړیوالې ټولنې په دې وروستیو کې د بیزو‌تڼاکې خپریدل یو روغتیایي بېړنی حالت اعلان کړ او ویلې یې دي، چې د دې ویروس نوی بڼه د خپرېدو په حال کې ده.

د روغتیا نړیوالې ټولنې ويلي، په افغانستان کې له تېرو ۸ میاشتو راپدېخوا د ګوزڼ یا پولیو ۱۱ نوې پېښې ثبت شوې دي.

په افغانستان کې د ګوزڼ واکسین کمپاین له پلې کېدا سره هم‌مهاله د روغتیا نړیوالې ټولنې دغه شمېر وړاندې کړی دی.

د روغتیا نړیوالې ټولنې د دغو څرګندونو تر څنګ په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې په پاکستان کې هم ۱۴ نوې پېښې ثبت شوې دي.

د دې ټولنې دا شمېر ښيي، چې تېر کال د ګوزڼ شپږ نوې پېښې په افغانستان او شپږ نورې په پاکستان کې ثبت شوې وې.

دا ناروغي اکثراً له پېنځه کلونو څخه ټیټ عمره ماشومان اغېزمنوي. ډېري ناروغان هیڅ نښې نلري؛ خو ځینې یې د زکام په څیر نښې لري: (لوړه تبه، د ستوني درد، سر درد، نس درد، د بدن درد او تهوع ).

دا په داسې حال کې ده، چې څو ورځې مخکې د هېواد په یو شمېر ولایتونو کې د ۳ ورځو لپاره د پولیو ضد واکسین کمپاین پیل شوی دی.