د چین د بهرنیو چارو وزارت یوه ویاند په افغانستان کې د خوراکي توکو د کمښت ستونزې ته نغوته کړې او ټينګار کوي، چې د ښځو حقونه د دې هېواد يوازنۍ مساله نده.

لين جيان د ښځو د مسالې په اړه د نړۍ په تېره بيا د امريکا او اروپا ټينګار رد کړی او وایي، چې له اسلامي امارت سره د دغو هېوادونو په ټکر کې تر ټولو مهمه مساله ده.

هغه د دوشنبې پر ورځ په خپل خبري کنفرانس کې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي یوه راپور ته د نغوتې پر مهال ویلي، چې تر ۲۰۲۴ کال پورې به په افغانستان کې ۲۳ اعشاریه ۷ میلیون خلک بشري مرستو ته اړتیا ولري او ۱۲ اعشاریه ۴ میلیون به د خوراکي توکو له سخت نه‌خوندیتوب سره مخ شي.

نوموړي ټینګار کړې: نړیواله ټولنه باید د افغانستان تر ټولو مهمو ستونزو ته پام وکړي، په دغه هېواد کې د بیارغونې او پرمختګ چارې پیل کړي، د افغانانو هوساینې ته وده ورکړي او د دغه هېواد د خلکو له بشري حقونو څخه په رښتینې توګه ساتنه وکړي.

نوموړي ویلي: د ښځو حقونه او ګټې د افغانستان ټوله مساله نده او نه هم د دغه هېواد د ستونزو اصلي لامل یا بنسټ دی.

هغه له اسلامي امارت څخه غوښتي، چې د ښځو د حقونو او په افغانستان کې د بشري حقونو وضعیت په اړه د هېوادونو اندېښنو ته پام وکړي.

هغه له نړیوالې ټولنې هم وغوښتل؛ د افغانستان واکمن دې وهڅوي، چې په دې هېواد کې د ښځو او ماشومانو وضعیت د برابرۍ او درناوي پر روحیه ښه کړي.

هغه همداراز هیله څرګنده کړه، چې د افغانستان چارسمبالی حکومت به د ښځو د حقونو په اړه خپلې ژمنې عملي کړي.

چین په سیمه کې د افغانستان اسلامي امارت ملاتړی هېواد دی.

دې هېواد له اسلامي امارت سره د کانونو، تېلو او ګازو لسګونه هوکړه لیکونه او تړونونه لاسلیک کړي او غواړي په افغانستان کې پانګونه زیاته کړي.

چین د امنیت شورا په غونډو او نورو نړیوالو ځانګړیو ناستو کې د اسلامي امارت پر تګلارو په تېره بیا د ښځو په اړه له نیوکې کولو ډډه کړې ده.

ویل کیږي، چې د چین حکومت د بشري حقونو په ګډون د افغانستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه نه‌کوي.

تاجکستان ويلي، د روان کال له جنورۍ څخه تر اګست پورې یې افغانستان او ازبکستان ته د ۸۲ میلیون ډالرو پر ارزښت برښنا صادره کړې ده.

د تاجکستان رسنیو څرګنده کړې، چې دغه صادرات د تېر کال د همدومره وخت پر پرتله نږدې درې میلیون ډالره کم  شوي دي.

له دغه وخت راپه دېخوا په تاجکستان کې د برښنا تولید ۱۵ اعشاریه ۴ میلیارډ کیلو واټ ساعتو ته رسېدلی، چې شاوخوا یو میلیارډ کیلو واټ ساعتونه یا ۶ اعشاریه ۵ سلنه صادرېږي. له دې کچې څخه ۸۰ سلنه یې افغانستان او پاتې ۲۰ سلنه یې ازبکستان ته صادره شوې ده.

تاجکستان په ۲۰۲۴ ز. کال کې له دغو دوه ګاونډ هېوادونو سره د برښنا د صادراتو تړونونه لاسلیک کړل. تاجکستان یوازې په اوړي کې ازبکستان ته برښنا صادروي؛ خو تر ډېره په مني او ژمي کې افغانستان ته برښنا صادريږي.

افغانستان د خپلې اړتیا ۷۰ سلنه برېښنا له ګاونډیو هېوادونو ازبکستان، تاجکستان، ترکمنستان او ایران څخه واردوي.

له دې مخکې د دولتي تصديو عمومي رياست ويلي وه، چې د افغانستان برښنا شرکت په تېر يوه کال کې په ټوليزه توګه ۱ ميليون ۲۰۶ زره ۶۷۱ میګاواټه برښنا توليد کړې او له ګاونډ هېوادونو څخه يې ۵ ميليون او ۶۷۲ زره ۷۹۶ میګاواټه برښنا وارد کړې ده.

د اقتصادي کمیسیون تخنیکي کمیټې نوبتي غونډې د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت د شپږ کرنیزو نمایشي او ترویجي کمپلکسونو د جوړولو طرحه ومنل شوه.

د ریاست الوزراء له دفتره په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې په هرات، هلمند، ننګرهار او بلخ ولایتونو کې به د  ۶ کرنیزو نمایشي او ترویجي کمپلیکسونو د جوړولو طرحه پلې شي.

د دغې طرحې له مخې؛ به د هېواد په طبیعي ځنګلونو کې د لرګیو وهلو مخنیوی ترسره او د ځنګلونو د بیا احیا لپاره بنسټیز ګامونه واخیستل شي.

د ریاست الوزراء اقتصادي مرستیال وايي، دغه کمپلکس د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت لخوا د ۵۴۹ میلیون افغانیو پر لګښت په ۴۵۰۰ جریبه ځمکه کې جوړېږي.

ویل کیږي، چې په دې غونډه کې د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت له لوري په هېواد کې د طبیعي ځنګلونو د لرګیو او د ځنګل د فرعي محصولاتو څخه د ګټې اخیستنې پر جوړه شوې کړنلاره هم بحث وشو.