نړۍ
یوې زورورې زلزلې جاپان ولړزاوه او خلک له ساحلي سیمو ووتل
د دوشنبې پر ورځ یوې زورورې زلزلې د جاپان مرکزي او د لوېدیځ ساحل سیمې ولړزولې او اوسیدونکي یې د کورونو پرېښودو ته اړ کړل.
له دغې زلزلې وروسته په زرګونو کورونو کې برښنا پرې شوه او ځپل شویو سیمو ته الوتنې او ریلي خدمات هم وځنډېدل.
رویټرز خبري اژانس د جاپان د NHK ټلویزیوني شبکې د څرګندونو له مخې څرګنده کړې؛ دې د رښتر پر کچه ۷ اعشاریه ۶ درجې زلزلې د جاپان د بحیرې د سواحلو په څنډو کې شاوخوا یو متره څپې رامنځته هم کړې.
په جاپان کې له دې د لویې څپې د راتلو اټکل شوی دی.
د جاپان د هوا پېژندنې ادارې د دغه هېواد په ځینو سیمو کې له سونامي هم خبرداری ورکړی دی. روسیې هم خبرداری ورکړی، چې د دوی په دوه ختیځو ښارونو کې د سونامي شونتیا ډېره ده.
لومړي وزیر فومیو کیشیدا پر NHK خپره شوي تبصره کې ویلي، چې چارواکي اوس هم د زیان اندازه ارزوي او اوسیدونکي اړ دي، چې د نورو زلزلو لپاره چمتووالی ونیسي.
کیشیدا وایي، اوسیدونکي باید د نورو احتمالي زلزلو لپاره ډېر چمتووالی ولري او زه د هغو سیمو له خلکو څخه، چې د سونامي تر ګواښ لاندې دي؛ د وتلو غوښتنه کوم.
د NHK خپاره شوي انځورونه ښیي، چې د سوزو په ساحلي ښار کې یوه ودانۍ نړیدلې او دوړې ترې راپورته کیږي او د کانازاوا ښار اوسیدونکي د میزونو لاندې ناست دي؛ ځکه، چې زلزلې یې کور ولړزاوه. دغې زلزلې د پلازمېنې توکیو په څنګ کې پرتو سواحلو کې هم ودانۍ ولړزولې.
د برښنایي اسانتیاوو برابرونکی هوکوریکو برښنايي پاور ویلي، په ایشیکاوا او تویاما سیمو کې له ۳۶۰۰۰ څخه د زیاتو کورنیو برښنا پرې شوې ده.
ایشیکاوا ته د تیز رفتار ریلي خدمات ځنډول شوي. په داسې حال کې، چې د مخابراتو آپریټرانو Softbank او KDDI د دوی د اوبپاڼو د څرګندونو له مخې؛ په ایشیکاوا او نیګاتا کې د ټیلیفون او انټرنیټ خدمات خنډېدلي دي.
د جاپان هوايي شرکت ANA له زلزلې وروسته څلور الوتکې، چې تویاما او ایشیکاوا هوای ډګرونو ته پر لاره ولبېرته راوګرځولې.
د جاپان د اټومي مقرراتو ادارې ویلي، چې د جاپان د ساحلي سیمو د اټومي برښنا په کارخونو او د فوکوی ولایت د کانسای برښنا د اوهي او تاکاهاما په پلانټونو کې د پېنځه فعالو ریکټورونو په ګډون هیڅ ډول بې نظمۍ تائید شوې نهده
د ۲۰۱۱ ز.کال د مارچ پر ۱۱ نېټه د جاپان په شمال ختیځ کې یوې لویې زلزلې او سونامي شاوخوا ۲۰۰۰ کسان مړه کړل، ښارونه یې ویجاړ او په فوکوشیما کې یې اټومي بټۍ ذوب کړه.
نړۍ
ټرمپ د امریکا د اووهڅلوېښتم ولسمشر په توګه لوړه وکړه
له جو بایډن څخه د سپینېماڼۍ د واک له ترلاسه کولو وروسته، ټرمپ د لوړې مراسمو لپاره کانګرس ته ولاړ. دا مراسم په واشنګټن کې د سړې هوا له کبله د کانګرس دننه ترسره شول. په دې مراسمو کې د ایلان ماسک ته ورته نومیالیو شخصیتونو، د امریکا د یو شمېر پخوانیو ولسمشرانو او د دوی میرمنو او همدارنګه د کانګرس مشرانو په کې ګډون کړی و.
ډونالډ ټرمپ د دوشنبې پر ورځ (د سلواغې لومړۍ) د امریکا په کانګرس کې د امریکا د اووهڅلوېښتم ولسمشر په توګه د لوړې مراسم ترسره کړل.
له جو بایډن څخه د سپینېماڼۍ د واک له ترلاسه کولو وروسته، ټرمپ د لوړې مراسمو لپاره کانګرس ته ولاړ. دا مراسم په واشنګټن کې د سړې هوا له کبله د کانګرس دننه ترسره شول. په دې مراسمو کې د ایلان ماسک ته ورته نومیالیو شخصیتونو، د امریکا د یو شمېر پخوانیو ولسمشرانو او د دوی میرمنو او همدارنګه د کانګرس مشرانو په کې ګډون کړی و.
د امریکا په کانګرس کې د ټرمپ د لوړې مراسمو د ترسره کولو د پرېکړې دلیل "سړه هوا" بلل شوې ده. یو ځل مخکې هم په ۱۹۸۵ ز. کال کې د ولسمشر د لوړې مراسم همدلته ترسره شوي وه. دا مراسم هر وخت په سر خلاصي ځای کې ترسره کیږي.
ډونالډ ټرمپ په رسمي بڼه د لوړې له ترسره کولو سره خپله ولسمشري او پرانیستونکې وینا داسې پیل کړه: "د امریکا طلايي دوره له همدې شېبې پیل کیږي. له دې شېبې څخه به زمونږ هېواد وده وکړي او د درناوي وړ بشي. زه به امریکا په هرڅه کې له لومړیتوب برخمنه کړم."
دغه راز د ټرمپ مرستیال جي. ډي. ونس هم په لوړه کې ویلي: "زه، جیمز ډیویډ ونس قسم خورم، چې د ټولو بهرنیو او کورنیو دښمنانو پر وړاندې د امریکا له اساسي قانون ملاتړ او دفاع وکړم او رښتینی باور او وفاداري به یې وساتم. زه دغه ژمنه آزادانه او له کوم ذهني شرط یا د تېښتې له هدف پرته دا قسم منم او هغې دندې ته، چې غواړم ورسم؛ ښه او له وفادارۍ ډکه ترسره کړم، نو الله پاک دې را سره مرسته وکړي."
ټرمپ د نومبر په ولسمشریزو ټاکنو کې د جو بایډن مرستیالې کامالا هریس ته ماتې ورکړه؛ د هغه راستنېدا د ولسمشر په توګه د هغه دوهیم پېر د کورنیو او نړیوالو پالیسیو د بیارغونې ژمنه ګڼل کیږي.
نړۍ
ټرمپ د لوړې له مراسمو مخکې د کډوالۍ د مخنیوي ژمنه وکړه
هغه په کیپیټل ون آرنا کې د “امریکا بیا لویه کړئ” د بیا بریا په غونډه کې وویل: “تر سبا لمر پرېوتو پورې به زمونږ پر هېواد یرغل ودرول شي.”
ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ورځ د د لوړې له مراسمو یوه ورځ مخکې د واشنګټن په یوه چوک کې خپلو زرګونه ملاتړو ته ویلي؛ هغه به د خپلې دندې پر لومړۍ ورځ پر کډوالۍ سخت بندیزونه ولګوي او ژمنه یې وکړه، چې د خپل ټاکنیز کمپاین ژمنې به ژر تر ژره ترسره کړي.
هغه په کیپیټل ون آرنا کې د "امریکا بیا لویه کړئ" د بیا بریا په غونډه کې وویل: "تر سبا لمر پرېوتو پورې به زمونږ پر هېواد یرغل ودرول شي."
ټرمپ د خپل کمپاین ژمنه بیا تکرار کړه، چې په امریکا کې به د بې اسنادو مهاجرو تر ټولو لویه هڅه پیل کړي. تاریخ، چې په میلیونونه مهاجرین له منځه وړي.
رویټرز راپور ورکړی، چې په دې کچه عملیات به کلونه وخت ونیسي او خورا ستونزمنه به وي.
دا څرګندونې د هغو آزادو کمپایني ویناوو سره ورته وې، چې پر ۲۰۱۶ کال په سپینه ماڼۍ کې د ټرمپ د لومړنۍ لیدنې راپدېخوا یې ګڼه ګوڼه راجلب کړې وه؛ پخواني او راتلونکي ولسمشر د ویاړونو، غلطو ادعاوو او پراخو ژمنو مخلوط وړاندې کاوه.
هغه ویلي: "دا د امریکا په تاریخ کې ترټولو لوی سیاسي غورځنګ دی او ۷۵ ورځې مخکې مونږ تر ټولو لویه سیاسي بریا ترلاسه کړه، چې زمونږ هېواد تر اوسه نه وه لیدلې. سر له سبا به زه په تاریخي چټکۍ او ځواک سره هڅه وکړم او هر هغه بحران به حل کړم، چې زمونږ هېواد ورسره مخ دی. "
دا غونډه د ۲۰۲۱ له جنورۍ راپدېخوا په واشنګټن کې د هغه لومړۍ لویه وینا وه، چې د امریکا له توپان څخه مخکې وه.
ټرمپ ویلي، چې هغه به پر سپینې ماڼۍ د برید په تړاو له۱۵۰۰ څخه د زیاتو محکوم شویو یا تورنو کسانو څخه ډېری وبښي.
د ټرمپ دا غونډه د هغه د لوړې له وینا سره یوځای کولی شي هغه لهجه وړاندې کړي، چې هغه یې په سپینه ماڼۍ کې د خپلې دوهیمې دورې په بهیر کې د غوره کولو اراده لري.
په دې وروستیو اوونیو کې، ټرمپ د ګرینلینډ او پاناما کانال د نیولو او کاناډا له امریکا سره د نښلولو په اړه له لوړ غږ سره بهرني متحدین مغشوش کړي دي.
هغه ژمنه وکړه، چې د ماسپښین پر دولس بجو به د واک له ترلاسه کولو وروسته په څو ساعتونو کې "د بایډن ادارې هر رادیکال او احمقانه اجرائیوي امر" لغو کړي.
یوې سرچینې، چې له وضعیت سره بلدیت لري دې پروګرام ته وویل، چې ټرمپ به د لوړې پر ورځ له ۲۰۰ څخه زیات اجرائیوي اقدامات وکړي.
یوې بلې سرچینې ویلي، چې د پولې امنیت به د ټرمپ په لومړیو اجرائیوي فرمانونو کې په څرګنده توګه شامل وي. د مخدره توکو د کارټلونو په ګډون د "بهرني ترهګرو ډلو" په توګه طبقه بندي کول، د امریکا - مکسیکو په پوله کې د بېړني حالت اعلان کول او د پالیسۍ بېرته راګرځولو ته حرکت کول "په مکسیکو کې پاتې شئ"؛ ځکه دا پرته له دې، چې ... په مکسیکو کې د مکسیکو پناه غوښتونکي د خپلې امریکا پر تمه دي.
د ټرمپ د ایستلو پروګرامونو هغه کډوال، چې له شړلو سره مخ دي؛ د هغو کسانو، چې د مهاجرینو د مدافعینو پر وینا، د اوږدې مودې قانوني اوسیدونکي دي او میرمنې او ماشومان یې د امریکا اتباع دي هم نارامه کړي دي.
ټرمپ ویلي، چې " له پوځ څخه به د بنسټپالو ویښونکو ایډیالوژۍ به پر دوزخ له پوځي لیکو وباسي" او پوځ ته یې امر وکړ، چې د امریکا پر سر د توغندیو یو دفاعي ډال جوړ کړي. که څه هم هغه تر اوسه د دې په اړه جزئیات ندي ورکړي، چې دا به څنګه پلی شي.
هغه دا ژمنه هم وکړه، چې په ۱۹۶۳ کال کې د ولسمشر جان ایف کنیډي او د هغه د ورور سناتور رابرټ کنیډي او د مدني حقونو د مشر مارټین لوتر کینګ جونیر د وژنو په اړه محرم اسناد به خپاره کړي.
نړۍ
په نایجریا کې د تېلو ټانکر د چاودنې کبله لږ تر لږه ۷۰ کسان ووژل شول
د رویټرز راپور له مخې؛ دا پېښه د نایجر په ایالت کې رامنځته شوې ده. دا پېښه د تېر کال اوکټوبر پېښې ته ورته ېره بده چاودنه ده، چې په جیګاوا ایالت کې رامنځته شوه او ۱۴۷ کسان یې ووژل.
د نایجریا د ملي بېړني حالت ادارې ویلي، چې د دې هېواد په شمال کې د شنبې پر ورځ د یوه ټانکر د چاودنې له کبله لږ تر لږه ۷۰ کسان ووژل شول او ډېر نور ټپیان دي.
د رویټرز راپور له مخې؛ دا پېښه د نایجر په ایالت کې رامنځته شوې ده. دا پېښه د تېر کال اوکټوبر پېښې ته ورته ېره بده چاودنه ده، چې په جیګاوا ایالت کې رامنځته شوه او ۱۴۷ کسان یې ووژل.
د ملي بېړني حالت مدیریت ادارې په خبرپاڼه کې راغلي: " د دې راپور له مخې؛ له ۷۰ څخه ډېر مړي ترلاسه شوي، ۵۶ کسان ټپیان دي او له ۱۵ څخه ډېر پلورنځي ویجاړ شوي دي. ټپیان د درملنې لپاره روغتونونو ته لیږدول شوي او د مړو د ښخولو چارې روانې دي.
رویټرز ته یوه عیني شاهد ویلي، چې د سیمې اوسیدونکي او چارواکي د شنبې پر شپه له اسلامي مراسمو سره سم د قربانیانو د ښخولو لپاره قبرونه وکېندل. نایجر د افریقا په تر ټولو نفوس لرونکي هېواد کې یو په لویه کچه مسلمان ایالت دی.
د فډرالي سړک د خوندیتوب قول اردو د سکټور قومندان کومار ټسکوام ویلي، چې ډېری قربانیان بېوزله سیمهییز اوسیدونکي دي، چې د ټانکر له چپه کیدو وروسته د توییو شوو تېلو د راټولولو لپاره راغلي وه.
تسکوام زیاته کړې: "د خلکو لویه ګڼه ګوڼه د تېلو راټولولو لپاره راټوله شوه، سره له دې، چې د دوی د مخنیوي لپاره ګډې هڅې هم وشوې."
ټسکوام وایي، چې اور وژونکي د اور په وژلو کې بریالي شوي دي.
دا ډول پېښې د افریقا په ترټولو لوی تېل تولیدونکي سیمه کې عامې دي او په دې هېواد کې یې لسګونه خلک وژلي، چې د ژوند د لګښت له بدترین بحران سره مخ دي.
په نایجیریا کې هغه مهال، چې ولسمشر بولا تینوبو د ۲۰۲۳ کال په می کې له لسیزو ورکړ شوې سبسایډي لغو کړه؛ د تېلو بیه له ۴۰۰ سلنې ډېره لوړه شوې ده.
د نایجر ایالت د والي ویاند، بولوجي ابراهیم ویلي، چې اوسیدونکي باید د تېلو ټانکرونو د چپه کېدو په پېښو کې خپل خوندیتوب ته لومړیتوب ورکړي.
-
تازه خبرونه3 days ago
د راتلونکي ادارې په چوکاټ کې به امریکایي ځواکونه افغانستان ته ستانه نشي
-
تازه خبرونه1 day ago
ډونالډ ټرمپ له لوړې وروسته له نړیوالو غبرګونونو سره مخ شو
-
تازه خبرونه1 day ago
امریکا ته د ۱۶۰۰ څخه د زیاتو افغان کډوالو الوتنې وځنډول شوې
-
نړۍ2 days ago
ټرمپ د لوړې له مراسمو مخکې د کډوالۍ د مخنیوي ژمنه وکړه
-
تازه خبرونه3 days ago
۲۰۰ افغانان د ویزې ترلاسه کولو وروسته له فیلیپین څخه امریکا ته ولاړل
-
نړۍ1 day ago
ټرمپ د امریکا د اووهڅلوېښتم ولسمشر په توګه لوړه وکړه
-
ساینس او ټیکنالوژي2 days ago
د ډونالډ ټرمپ له ملاتړ وروسته ټیکټاک بېرته په امریکا کې د لاسرسي وړ شو
-
نړۍ3 days ago
په نایجریا کې د تېلو ټانکر د چاودنې کبله لږ تر لږه ۷۰ کسان ووژل شول