تازه خبرونه
په افغانستان کې دې ځورونې بندې او د بندیانو حقونه ژر تر ژره خوندي شي – یوناما
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوي یا یوناما په خپل یوه تازه راپور کې، چې نن د وږي ۲۹ / د سپتمبر ۲۰ خپور شوی؛ د بشري حقونو د سرغړونو څه باندې ۱۶ سوه قضیې ثبت کړي، چې د افغانستان د واکمنو چارواکو لخوا د افرادو د نیولو او د بند پرمهال ترسره شوې دي.
د یوناما د بشري حقونو څانګې دغه راپور د ۲۰۲۲ ز. کال د جنورۍ له لومړۍ څخه د ۲۰۲۳ کال د جولای تر ۳۱ نېټې پورې د افغانستان له ۳۴ ولایتونو څخه په ۲۹ هغو کې له بشري حقونو څخه د سرغړونو قضیې ثبت کړې دي.
دغه راز څرګنده شوې، چې نږدې پنځوس سلنه تاوتریخوالی یوازې د ځورونې او نورو ظالمانه، ناانساني یا سپکاوي وړ چلند یا سزا اړوند کړنې دي.
دغه پېښې په ټولیزه توګه؛ د کورنیو چارو وزارت او د دوی د استخباراتو دعمومي ریاست تر واک لاندې ساتنځایونو کې د نیولو او د بند په بهیر کې په پراخه کچه ترسره شوې دي.
دغه راز تر واک لاندې زندانونو کې هم ورته پېښې مستندې شوې دي. د اعترافاتو یا نورو معلوماتو د ترلاسه کولو لپاره ساتل شوي کسان د فزیکي وهلو، برښنا ورکولو، ساه بندولو، فشار او په جبري ډول د اوبو د څښلو، سترګو تړلو او ګواښلو له سخت درد او کړاو سره مخ شوي دي.
همدارنګه څرګنده شوې، چې وکیلانو ته د لاسرسي د نهشتوالي په ګډون د قانوني بهیر نهشتون هم یوه معمولي چاره ده .
د یوناما د دغه راپور له مخې؛ دغه سرغړونې د زندانیانو د بشري حقونو د ښې ساتنې او د امنیتي منسوبینو د چلند د تنظیم لپاره د حکومتي لارښودونو او سپارښتنو سره - سره رامنځته شوې دي.
راپور موندلي، چې د ۲۰۲۲ ز. کال په جنورۍ کې د واکمنو چارواکو د مشر لخوا د چلند د خپاره شوي کود په ګډون د یو لړ ورته نورو لارښودونو سره - سره، په عملیاتي کچه دغه لارښوونې څارل شوې نهدي .
دې راپور په یوشمېر برخو کې د څېړنو د ترسره کولو د وړتیا په ګډون د چارواکو د امنیتي برخې او زندانونو د چارواکو د مسلکیتوب بېړنۍ اړتیا ته هم نغوته کړې ده.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمیشنر ولکر تورک ویلي: د وهلوـ ټکولو، برښنا ورکولو، د اوبو اړوند ځورونې او د ا فرادو او د هغوی د کورنیو پر وړاندې د ګواښونو ترڅنګ د ډېرو نورو ظالمانه او سپک چلند شخصي راپورونه ځوروونکي او په هر ډول حالت کې منع شوي دي.
د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ دغه راپور ښیي، چې ځورونې د اغېزمنو څېړنو پرځای د یوې وسیلې په توګه کارول شوې دي.
هغه ویلي: زه له ټولو اړوند چارواکو غواړم، چې د دې ناوړه چلند د مخنیوي لپاره کوټلي او ډاډمن ګامونه پورته او له عاملینو سره یې حساب وکړي. د ځورونې د ترویج مسله او په بند کې د خوندیتوب له کړنلارو څخه د سیستماتیکو سرغړونو، لکه وکیلانو ته د لاسرسي د نشتوالي مسلې باید د واکمنو چارواکو لخوا هر اړخیز حل شي.
د راپور د څرګندونو له مخې؛ اوسني واکمن چارواکي باید په دې اړه ګامونه پورته کړي؛ د پیاوړو حقوقي مرستو چوکاټ رامنځته او د جرمي قضیو د عدالت په بهیر کې داسې خنډونو ته لاسرسی ومومي، چې له اغېزمن قضایي څار پرته د خپلسرو نیونو د لوړې کچې له کبله رامنځته شوې دي. خپلسرې نیونې او د نیول شویو کسانو د څېړنو د بشپړېدو پر تمه د وخت اوږیدو، له بندي شويو کسانو سره د ناوړه استفادې خطررامنځته کړی دي .
په راپور کې راغلي، چې د واکمنو لهخوا پر ساتنځایونو د ځواکمنې څارنې د ډاډمنولو لپاره اخیستل شوي ګامونه تائیدوي؛ له هغې ډلې د کورنیو چارو وزارت او استخباراتو عمومي ریاست د بشري حقونو د ریاستونو او د زندانونو د څارنې کمیتې، د سترې محکمې د کمیتو، فرمانونو او احکامو د څارنې د نوي عمومي عالي ادارې د کار دوام، چې دنده یې له ساتنځایونو څارنه او د ناوړه ګټه اخیستنې د تورونو څېړنه ده.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د عمومي منشي ځانګړې استازې او د یوناما مشرې روزا اوتنبایوا ویلي: که څه هم د مشرتابه لخوا د لارښوونو په برخه کې ځینې هڅونکې نښې شته او همدارنګه له یوناما سره د رغنده ښکېلتیا لپاره د ډېرو واکمنو چارواکو لیوالتیا ترسترګو کیږي او له زندانونو د لیدنې اجازه ورکړ شوې؛ خو دغه مستند شوې قضیې د ټولو لهخوا د بېړنیو او ګړندیو کړنو اړتیا پر ګوته کوي.
نوموړې وایي؛ له واکمنو چارواکو سره د نورې ښکېلتیا لپاره جدي اړتیا لیدل کیږي، چې دغه اعمال پای ته ورسیږي. زه هیله لرم، چې دغه راپور او سپارښتنو ته به لومړیتوب ورکړ شي. مونږ خپلو هڅو او د افغانستان خلکوته ژمن یوو، چې له دو ی سره په بې پرې بڼه او ښه نیت رغنده ښکېلتیا ولرو.
ویل کیږي، چې افغانستان د ملګرو ملتونود یوه غړي هېواد په توګه د بشری حقونو او بنسټیزو آزادیو په اړه د ګڼو نړیوالو تړونونو پر درناوي مکلف دی.
تازه خبرونه
نړیواله ټولنه دې د پاکستان د بې عدالتۍ او ظلم مخه ونیسي ـ د هوایي برید ټپیان
هر ټپي د برید دردوونکې کیسې لري او وايي پاکستانيو الوتکو هغه سیمې پر نښه کړې، چې کډوال په کې شپې سبا کوي.
په پکتیکا کې د پاکستان په هوايي بریدونو کې یو شمېر ټپیان له نړیوالې ټولنې غواړي، چې د پاکستان د "بې عدالتۍ" او ظلم مخه ونیسي.
د پکتيکا ولايت په برمل ولسوالۍ کې د پاکستان د هوايي بريدونو له کبله د ماشومانو، لويانو او میرمنو په ګډون يو شمېر ټپيان کابل ته لېږدول شوي دي.
هر ټپي د برید دردوونکې کیسې لري او وايي پاکستانيو الوتکو هغه سیمې پر نښه کړې، چې کډوال په کې شپې سبا کوي.
دوی وايي؛ د پاکستان پوځ له کډوالو سره غیر انساني چلند کوي؛ ماشومان او ښځې پر نښه کوي.
له آریانا نیوز سره داسې ټپیانو هم خبرې کړي، چې د پاکستان په هوايي بریدونو کې یې د خپلو کورنیو ډېر غړي له لاسه ورکړي دي.
په هغو ټپیانو کې، چې کابل ته راوړل شوي دي؛ داسې ټپیان هم په کې ديؤ چې د خپلې کورنۍ ټول غړي یې له لاسه ورکړي دي.
په پکتیکا کې د پاکستان د هوايي برید له کبله ټپي شوی یحیی نومی ماشوم د خپلې کورنۍ د ټولو غړیو د له لاسه ورکولو په غم کې ژاړي.
له دې بریدونو څخه ان دوه میاشتنی ماشوم هم ندی خلاص شوی، دغه ماشوم اوس د خپلې مور د ګرمې غېږې پر ځای د کابل په یوه روغتون کې بستر دی.
د هوایي برید ټپیان وايي، چې د پاکستاني پوځ د بريدونو له وېرې له وزيرستانه افغانستان ته را کډه شول؛ خو دلته پرې هم بريدونه کیږي.
په پکتیکا کې د پاکستان د هوايي برید یو بل ټپي سهیل نومي ویلي؛ له همدې کبله له نړیوالې ټولنې غواړي، چې د پاکستان د «بې عدالتۍ» او ظلم مخه ونیسي.
د کارپوهانو د څرګندونو له مخې؛ د پاکستان پوځ، چې د نړیوالو قوانینو خلاف په ګاونډ هېوادونو کې خپل وګړي پر نښه کوي؛ غواړي، چې کابل له اسلامآباد سره د کړکېچ نوي پړاو ته وردننه شي. هغه تاوتریخوالی، چې کیدی شي د سرحدي نښتو او د پاکستان پر خاوره د بریدونو د زیاتوالي لامل شي.
ویل کیږي، چې پاکستان پخپله غواړي د خپل پوځ او ټي ټي پي تر منځ جګړې ته زور ورکړي.
تازه خبرونه
پاکستان په افغانستان کې خپل هوايي بریدونه تائید کړل
د یاد حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ویلي، چې پاکستان د خپلو خلکو لپاره یو موټی دی.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت د پنجشنبې پر ورځ ( د مرغومي شپږمه ) تائید کړه، چې د سېشنبې پر شپه یې هوایي ځواکونو په افغانستان کې بریدونه کړي دي.
د یاد حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ویلي، چې پاکستان د خپلو خلکو لپاره یو موټی دی.
د پاکستان ډان نیوز ورځپاڼې د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزارت د ویاندې ممتاز زهرا بلوچ له خولې ویلي، چې پاکستان د افغانستان په سرحدي سیمو کې عملیات کړي دي.
ممتاز بلوچ څرګنده کړې، چې دغه عملیات د پاکستان لخوا د افغانستان په سرحدي سیمو کې د استخباراتي معلوماتو پر بنسټ ترسره شوي.
هغې زیاته کړې: دا عملیات د پاکستان امنیت ته د ګواښونو پر بنسټ ترسره شوي دي.
دې چارواکې ټینګار کړی، چې پاکستان " تل له افغانستان سره د اړیکو په اړه خبرو اترو ته لومړیتوب ورکړی دی."
ممتاز بلوچ ویلي: مونږ د افغانستان بشپړتیا او حاکمیت ته درناوی لرو.
بلوچ یادونه کړې، چې د پاکستان امنیتي ځواکونه او د قانون پلي کوونکي ادارې په منظم ډول "په سرحدي سیمو کې د ترهګرو ډلو پر ضد" عملیات ترسره کوي.
هغې ټینګار کړی: د دغو عملیاتو پیل په ډېر دقت سره ترسره کیږي.
نوموړې ویلي، چې د خپلو اتباعو ساتنه د پاکستان لومړیتوب دی، " د ترهګرو لخوا پاکستان او خلکو ته ګواښونه موجود ول".
بلوچ ویلي: "پاکستان د خپلو خلکو امنیت ته ژمن دی."
د اسلامي امارت اړوند چارواکو له برید وروسته سخت غبرګون ښودلی دی:
د افغانستان اسلامي امارت بهرنیو چارو وزارت د دغو بریدونو په غبرګون کې د پاکستان شارژدافیر احضار کړ.
دغه وزارت د پکتيکا ولايت په برمل ولسوالۍ کې د پاکستانيو ځواکونو د وروستي هوايي بريد د غندلو تر څنګ پاکستاني ډيپلوماټ ته د " سخت اعتراضي يادښت" وړاندې کړ.
په دې لیک کې ټینګار شوی، چې د افغانستان د ځمکني بشپړتیا ساتنه د اسلامي امارت لپاره یوه « سره کرښه» ده او خبرداری ورکوي، چې دا ډول بې پروايي به بدې پایلې ولري.
د سېشنبې پر ورځ د پکتیکا ولایت د برمل ولسوالۍ په اړوند سیمو کې پاکستان هوایي بریدونه وکړل، چې له کبله یې ۴۶ کسان د ښځو او ماشومانو په ګډون ووژل شول او شپږ نور ټپیان دي.
تازه خبرونه
اسلامي امارت د جدي شپږمه د شوروي اتحاد یرغل وغانده
د ارګ په خبرپاڼه کې راغلي: « له نن څخه ۴۵ کاله وړاندې د ۱۳۵۸ کال د جدې پر شپږم تاریخ د پخواني شوروي اتحاد سرو لښکرو د خپلو لاسپوڅو پر ملتیا پر افغانستان تېری وکړ؛ خو د افغانستان مېړني ولسونه یې پر وړاندې ټینګ ودرېدل.»
د افغانستان اسلامي امارت پر افغانستان د شوروي اتحاد د یرغل د پیل د ۴۵ کلیزې په مناسبت په خبربانه کې د جدي شپږمه د شوروي اتحاد یرغل غاندلی او د افغانانو مباره یې ستایلې ده.
د ارګ په خبرپاڼه کې راغلي: « له نن څخه ۴۵ کاله وړاندې د ۱۳۵۸ کال د جدې پر شپږم تاریخ د پخواني شوروي اتحاد سرو لښکرو د خپلو لاسپوڅو پر ملتیا پر افغانستان تېری وکړ؛ خو د افغانستان مېړني ولسونه یې پر وړاندې ټینګ ودرېدل.»
د خبرپاڼې له مخې؛ افغانان له ۹ کاله مبارزې او جهاد وروسته داسې ورځ ولیده، چې سرو لښکرو په افغانستان کې ماتې وخوړه او له افغانستان څخه ووتل.
اسلامي امارت ویلي، چې راتلونکي نسلونه باید تل د دین، خپلواکۍ او وطن په دفاع کې د خپلو پخوانیو اسلافو پیروي وکړي او د هر ډول تېري او ظلم پر وړاندې ودریږي.
-
نړۍ5 days ago
په برازیل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۳۰ کسان مړه شول
-
تازه خبرونه2 days ago
اسلامي امارت به په پکتیکا کې د پاکستان وحشیانه بریدونه بې ځوابه پرې نهږدي
-
ساینس او ټیکنالوژي4 days ago
ټیکټاک د یو څه وخت لپاره په امریکا کې د پاتې کېدو ارزښت لري – ډونالډ ټرمپ
-
نړۍ2 days ago
د سوریې پخوانیو وسلوالو له دفاع وزارت سره د ادغام هوکړه وکړه
-
تازه خبرونه4 days ago
ټاکل شوې په افغانستان کې د ګوزڼ واکسین نوی کمپاین پیل شي
-
تازه خبرونه4 days ago
کمزوری ایران ښایي د اټومي وسلو پر پراختیا راوڅرخیږي – سپینه ماڼۍ
-
تازه خبرونه4 days ago
په پروان ولایت کې ۵ زره جریبه ځمکه دولتي تثبیت شوه
-
نړۍ2 days ago
د شتمنو هېوادونو د مرستو کمېدو له کبله په نړۍ کې د لوږې بحران پراخه شوی دی