هندي چارواکو د دوشنبې پر ماښام منلې، د دغه هېواد په ممبیي ښار کې د یوې ودانۍ د ړنګیدو په پېښه کې لږ تر لږه ۱۰ کسان مړه شوي دي.

د ممبۍ ښار په څنډه کې د دوشنبې پر سهار هغه مهال یوه څلور پوړیزه ودانۍ ړنګه او رانسکوره شوه، چې خلک په کې پر درانده خوب ویده ول.

د لټون او ژغورنې ډلې هڅه کوي، چې تر خاورو لاندې ژوندي پاتې شوي کسان ومومي.

ویل کیږي، چې له جون څخه تر سپتمبر پورې درندو بارانونو د نامعیاري ودانیو بنسټونه، چې ناسم جوړ شوي یا زاړه دي؛ ړنګیږي او ودانۍ رانسکوریږي.  

امنیتي چارواکو ویلي؛ په تېرو ۱۰ ورځو کې امنیتي ځواکونو او طالبانو  په ۱۴ ولایتونو او ۳۳ ولسوالیو کې جګړه ډېره شوې او دواړو لوریو ته درنده مرګ و ژوبله اوښتې ده.

په افغانستان کې له نږدې دوه لسیزو خونړیو سختو جګړو وروسته امریکا، افغان حکومت او طالبانو د سیاسي حل لارې د موندلو په موخه ګډې هڅې پیل کړې؛ خو ورسره جګړه اوس هم خلکو ته ځاني او مالي زیانونه اړوي.

د معلوماتو له مخې؛ د سولې خپلمنځي خبرو له پیله تراوسه د هېواد په ۳۳ ولسوالیو او ۱۴ ولایتونوکې جګړه روانه ده، چې په  کې ۴۰۱ طالب وسلوال وژول شوي او ۱۱۳ نور ټپیان دي. همدارنګه ۸۱ امنیتي ځواکونه وژل شوي  او ۱۲۶ نور ټپیان دي.

دغه راز، د امنیتي ځواکونو او طالبانو تر څنګ عام وکړي د ښځو او ماشومانو په ګډون هم زیانمن شوي دي.

دغه څرګندونې ښیي؛ د سولې له خپلمنځي خبرو یوه ورځ مخکې د امنیتي ځواکونو په هوایي برید کې د ۶ ماشومانو په ګډون ۲۴ ملکي وګړي وژل شوي دي. که څه هم ملي اردو دغه ادعاوې ردوي.

د دغو څرګندونو له مخې؛ له تېرو ۲۴ ګړیو راپدیخوا د روزګان ولایت په ګیزاب ولسوالۍ کې طالبانو ۲۵ پولیس وژلي، ۱۹ نور پوځیان د میدان وردګ په اوږدې نښته کې، ۱۵ پولیس د د کندهار په معروف ولسوالۍ کې پر پوستې له چاودنې وژل شوي، ۶ پولیس د کاپیسا ولایت په تګاب کې، ۹ په کندوز کې وژل شوي او نږدې ۴۰ نور سرتېري ژوندي نیول شوي دي.

د افغان سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد د جګړې له ټولو ښکېلو لوریو بیا د تاوتریخوالي کمول غوښتي دي.

هغه ویلي؛ په تېرو څو ورځو کې تاوتریخوالی په څرګند ډول ډېر شوی دی. دغه نښتې د خپګان وړ دي؛ ځکه د ګڼو ملکي خلکو په ګډون، د افغانانو ژوند اخلي.

خلک هم په هېواد کې د جګړې درول غواړي.

طالب ویاند نعیم وردګ ویلي، چې د تاوتریخوالي پر کمښت پرېکړه به په بین الافغاني خبرو کې رامنځته شي.

نږدې لس ورځې مخکې په دوحه کې د سولې خبرې پیل شوې او له هغه راپدیخوا تراوسه دواړه لوري د خبرو د اجندا، چوکات او اصولو پر سر هوکړې ته ندي رسیدلي.

دا په داسې حال کې ده، چې د ملګرو ملتونو د سپتمبر ۲۱ ، چې د وږي له ۳۱ سره برابره ده د سولې نړیواله ورځ او په ټوله نړۍ کې یې د څلیریشت ګړیو لپاره عدم تشدد او اوربند اعلان کړی دی.

د ناتو ملکي استازي ستیفانو پونتیکورو د سولې نړیوالې ورځې په اړه په خپلو خبرو کې وویل، چې په دوحه کې د افغانانو خپلمنځي روانې خبرې اترې به افغانستان ته سولې زیری وړاندې کړي.

نوموړي د سولې د نړیوالې ورځې په مناسبت څرګنده کړې، چې د سولې خبرو پیل یو ارزښتمن ټکی دی او د افغانستان د سولې په بهیر کې یې نوی پړاو رامنځته کړ.

هغه ویلي: نن ډېرو افغانانو سوله نده تجربه کړې؛ خو سره له دې هو ورته هیله من دي.

د ناتو د ملکي استازي د څرګندونو له مخې؛ افغانان د یوې داسې تلپاتې سولې په تمه دي، چې تاوتریخوالی پای ته ورسوي او د ټولو خلکو بشري حقونه ورسره خوندي شي.

هغه زیاته کړې؛ د ښځو، ماشومانو او قومي لږکیو حقونه، چې په تېرو ۲۰ کلونو کې ترلاسه شوي، باید د قانون له مخې خوندي شي. نه دا، چې افغانستان تروریستانو ته پر خوندي جنت واړول شي.

هغه دا هم ویلي، چې په افغانستان کې د ناتو موخه له دې هېواده ملاتړ او تلپاتې سولې او امنیت ترلاسه کول دي.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د افغانستان له حکومت سره د سولې د لاسته راوړلو په برخه کې د نړیوالو ملګرو له نږدې همکاریو څخه مننه کړې ده.

دغه وزارت په یوه تویت کې څرګنده کړې: راځئ، چې د ټولو افغانانو لپاره د تل پاتې سولې د خوندي کولو لپاره په ګډه کار وکړو او له طالبانو غواړو، چې د اوربند اړه د خلکو ارادې ته درناوی وکړي.

دغه راز د ملي پخلاینې عالي شورا هم له ښکېلو خواوو غوښتي، چې له جګړې لاس واخلي او د سوله ییز حل او دایمي اوربند لپاره هوکړه وکړي.

د یاد بنسټ په خبرپاڼه کې راغلي: حکومتي پلاوی د سولې په نیت د سولې خبرو اترو ته حاضر شوی. له طالبانو هم تمه ده، چې په هېواد کې د عدم تشدد او اوربند غوښتنې ته پر ورین تندي ځواب ورکړي او د یوه سوله ییز راتلونکي لپاره د ملګرتیا لاس راوړاندې کړي.

د دوی د ټینګار له مخې، ټول خلک په هېواد کې له روانې جګړې او جګړو ډېر په تنګ او ستړي شوي دي.