د روسیې ټاس خبري آژانس څرګنده کړې، چې د چارشنبې پر ورځ پر۳۶ ټنو بشري مرستو بار درې روسي الوتکې په کابل هوایي ډګر کې کښته شوې دي.

د روسیې دفاع وزارت څرګنده کړې؛ ټولې درې روسي ایلیوشین ال ـ ۷۶ الوتکې، چې افغانستان ته یې بشري مرستې رسولي؛ د روسي او د ډله ییز امنیت د تړون د هېوادونو وګړي به هم را وباسي.

د دغې سرچینې د څرګندونو له مخې؛ په ټوله کې به له ۳۸۰ ډېر روسان، د ډله ییز امنیت د تړون د غړیو هېوادونو وګړي (په ځانګړې توګه د قرغزستان) او د روسیې د پوهنتونونو افغان محصلین به په دغو الوتکو کې راووځي.

له طبیعي پېښو سره د مبارزې وزارت رسنیو ته ويلي؛ د روسیې د بشري مرستو دوه یمه جوپه، چې ۳۶ مټریک ټنه خوراکي او اکمالاتي مواد په کې دي؛ نن کابل ته راورسېدل.

له دې مخکې روسیې له افغانستان سره په درې پړاوونو کې د ۱۰۸ ټنو بشري مرستو ژمنه کړې وه.

سعودي عربستان څرګنده کړې، چې د سې شنبې پر ورځ یې په کابل کې د خپل سفارت د قونسلګرۍ څانګه د افغانانو لپاره د قونسلي خدمتونو د وړاندې کولو لپاره پرانیستله.

د افغانستان اسلامي امارت له دغه وروستۍ هڅې هرکلی کړی دی.

د افغانستان اسلامي امارت مرستیال ویاند حمد الله وثیق ټویټ کړی، چې په افغانستان کي د سعودي عربستان سفارت ١٤ كسيز ډيپلوماتيک پلاوی د سې شنبې پر ورځ د لیندۍ ۹ / د نومبر ۳۰  کابل ته راستون او په خپل سفارت کي یې افغان ولس ته قونسلي خدمات پيل کړل.

د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي هم د سعودي حکومت دغه نيک ګام ستايلی او د ښو اړيکو زیری يې بولي.

له دې مخکې عربي متحده اماراتو په کابل کې خپل سفارت بېرته پرانیستی دی.

ذبیح الله مجاهد، د افغانستان اسلامي امارت مرستیال او ویاند تېره اوونۍ ویلي وه، چې د عربي متحده اماراتو د سفارت بیا پرانستل یو “ښه ګام” دی.

عربي متحده امارات یو له څو هېوادونو څخه و، چې د پاکستان او سعودي عربستان پهګډون یې  په ۱۹۹۰ لسیزه کې د اسلامي امارت حکومت پر رسمیت پېژندلی و.

د افغانستان اسلامي امارت له ټولو سیمه‌ییزو او نورو هېوادونو غوښتي،  چې بېرته په افغانستان کې خپل سفارتونه پرانیزي او دوی یې د امنیت خوندیتوب ته ژمن دي.

د اسلامي امارت ویاند مرستیال بلال کریمي هم څه وخت مخکې رسنیو ته ویلي وه؛ یو شمېر نور هېوادونه هم چمتو دي، چې په کابل کې خپل سفارتونه پرانیزي.

نوموړيٍ که څه هم د کوم هېواد نوم ندی اخیستی؛ خو په خبره یې اوسمهال شاوخوا ۱۰ هېوادونه په کابل کې خپل سفارتونه او استازولۍ لري.

تېره اوونۍ په افغانستان کې د جاپان سفیر تاکاشي اوکاډا ویلي وه؛ هېواد یې هم پرېکړه کړې، چې په کابل کې د نوي حکومت لخوا امنیتي ډاد وروسته خپل سفارت بېرته پرانیزي.

د افغانستان د اسلامي امارت د ویاند مرستیال انعام الله سمنګاني ویلي، چې تکاشي اوکاډا دغه موضوع په کابل کې د لومړي وزیر له سیاسي مرستیال عبدالکبیر سره د لیدنې پر مهال مطرح کړې ده.

د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د جاپان سفير ډاډ څرګند کړی، چې هېواد يې له افغانانو سره د مرستو لپاره چمتو دى او په دې اړه له اسلامي امارت سره یې کار روان ساتلی دی.

د یادونې وړ ده، چې په تېر اګسټ میاشت کې پر کابل د اسلامي امارت له واکمنۍ او د بهرنیو ځواکونو له وتلو وروسته یو شمېر هېوادونو د کابل سفارتونه وتړل؛ خو اوس یو ځل بیا هڅې پیل شوي، چې تړل شوي سفارتونه بیا پرانیستل شي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د چارشنبې پر ورځ په ډاګه کړې؛ د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړي استازي ټوماس ویسټ په مشرۍ د امریکا یوه پلاوي د دوشنبې او سې شنبې پر ورځو په قطر کې د افغانستان د اسلامي امارت له لوړپوړیو استازیو سره خبرې کړې دي.

د بهرنیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي؛ دواړو لوریو په افغانستان کې د بشري ناورین په اړه د نړیوالې ټولنې د غبرګونونو په اړه خبرې وکړې او امریکایي پلاوي ژمنه وکړه، چې د وضعیت د حل لپاره به د ملګرو ملتونو د هڅو ملاتړ روان وساتي.

د بهرنیو چارو وزارت امریکايي چارواکو ویلي؛ دوی له بشري حقونو څخه د سرغړونو د تورونو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړې او له طالبانو( اسلامي امارت) یې وغوښتل، چې د ټولو افغانانو حقونه خوندي او د عمومي بښنې پالیسي پلي، ده یو ټولګډونه او استازي حکومت د جوړولو لپاره نور ګامونه هم پورته کړي.

دغه راز امریکا د افغانستان اسلامي امارت له چارواکو وغوښتل، چې د ټول هېواد په کچه د ښځو او نجونو لپاره په ټولو کچو کې ښوونې او روزنې ته د لاسرسي چمتو کولو ژمنې پلي کړي.

د امریکا بهرنیو چارو وزارت ویلي: طالبانو( اسلامي امارت) تعلیم ته د بشپړ لاسرسي په برخه کې له نړیوالې ټولنې سره د ښکېلتیا لپاره د تعامل دریځ څرګند کړ او په ښوونځیو کې یې د ټولو کچو د ښځو او نجونو له شاملولو له هڅو هرکلی کوي.

په خبرپاڼه کې څرګنده شوې، چې د امریکا په پلاوي کې د استخباراتو، خزانې وزارت او د امریکا د نړیوالې مرستندویه ادارې  یو اس ای آی ډي په ګډون یو شمېر نورو چارواکو هم ګډون درلود.

دغه راز د دوحې د نوي پړاو په خبرو کې امریکا ویلي؛ واشنګټن په افغانستان کې خپلو لومړیتوبونو ته د لاسرسي په هڅه کې دی.

د اسلامي امارت پلاوي له امریکايي چارواکو سره له خبرو مخکې د اروپايي ټولنې له استازیو سره دوه ورځنۍ خبرې درلودې، چې له افغانستان سره د بشري مرستو، بشري حقونو په ځانګړي توګه نجونو او ښځو ته د کاري او تحصیلي فرصتونو برابرول، د ټولګډونه دولت جوړول او په افغانستان کې د اروپايي ټولنې د دفترونو پر پرانیستلو ورټولې وې.

د یادونې ده، چې د دوحې د اسلامي امارت او امریکا استازیو د دوه ورځنۍ ناستې په اړه د افغانستان اسلامي امارت ویلي، چې دواړو خواوو د خپلو لومړیتوبونو د نوملړ په اړه بشپړې خبرې کړې دي.