دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا تعرفه‌های سنگینی که اخیراً بر ده ها کشور وضع نموده بود، تعلیق کرد، اقدامی که با آن بازارهای سهام دوباره تقویت یافت. او اما شدت جنگ تجارتی را با چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان است، حفظ کرد.

تغییر در موضع ترمپ در روز چهارشنبه کمتر از ۲۴ ساعت پس از به اجرا درآمدن تعرفه‌های جدید، صورت گرفت.

وضع تعرفه‌ها باعث برداشتن تریلیون‌ها دالر از بازارهای سهام شده بود.

ترمپ پس از اعلام این موضوع به خبرنگاران گفت: «من فکر می‌کردم که مردم کمی از خط خارج می‌شوند، می‌دانید که عصبانی می‌شوند.»

با تعلیق تعرفه‌ها به مدت ۹۰ روز، حتی سهام چین نیز با امید به حمایت دولت افزایش یافت، اگرچه واحد پول یوان آن به پایین‌ترین سطح از زمان بحران مالی جهان سقوط کرده است.

ترمپ از زمان بازگشت به قصر سفید در جنوری، مکرراً با مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی، شرکای تجارتی خود را تهدید کرده است، اما بعداً برخی از آنها را لغو نموده است. موضع متزلزل او باعث سردرگمی رهبران جهان و تاجران شده است.

دونالد ترمپ، رییس‌جمهور امریکا، در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، صدراعظم اسرائیل، با اشاره به گفت‌گوی مستقیم با ایران، گفت روز شنبه در سطح بالایی دیدار دو طرف ادامه خواهد یافت. در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران می‌گوید دیدار دو طرف غیرمستقیم خواهد بود.

خبر ترمپ در شرایطی اعلام شد که عراقچی پیشتر اعلام کرده بود که هنوز مذاکره‌ای میان تهران و واشینگتن صورت نگرفته است.

مقامات ایرانی پیشتر گفته بودند که تهران در برابر خواسته‌های ترمپ برای مذاکره مستقیم درباره برنامه هسته‌ای مقاومت کرده، ولی راه را برای گفت‌گوهای غیرمستقیم باز گذاشته است.

اما رییس‌جمهور امریکا در جریان دیدارش با نتانیاهو گفت: «مذاکرات ما با ایران در سطح نسبتا بسیار بالایی در حال انجام است. ما به‌طور مستقیم با آن‌ها مذاکره می‌کنیم. ما روز شنبه در نسبتا بالاترین سطح با ایران تعامل خواهیم کرد.»

او افزود: «ما یک نشست بسیار مهم خواهیم داشت و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. فکر می‌کنم همه موافقند که رسیدن به یک توافق بهتر از گزینه‌های دیگر است.»

رییس‌جمهور امریکا تاکید کرد: «شاید توافق با ایران انجام شود.» و اضافه کرد اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران در معرض خطری بزرگ خواهد بود.»

ترمپ که در کنار نتانیاهو در اتاق بیضی شکل قصر سفید نشسته بود به خبرنگاران گفت که توافق با ایران، از اقداماتی که «من بخواهم درگیرشان شوم، یا اسرائیل بخواهد درگیرشان شود» بهتر است.

او افزود: «امیدوارم این گفت‌گوها موفقیت‌آمیز باشند، و به نظرم اگر موفقیت‌آمیز باشند، به نفع ایران خواهد بود.»

ترمپ پس از بازگشت به قدرت اعلام کرده بود که ترجیح می‌دهد بر سر برنامه هسته‌ای ایران به توافقی برسد تا وارد رویارویی نظامی شود. او در ماه مارچ گفت که نامه‌ای به رهبر ایران علی خامنه‌ای، برای پیشنهاد مذاکره نوشته است.

در هفته‌های اخیر، ایران در برابر درخواست‌های ترمپ برای مذاکره مستقیم یا تهدید به حمله نظامی مقاومت کرده و همچنان بر موضع خود پافشاری کرده بود. هنوز مشخص نیست مذاکرات روز شنبه آن‌طور که ترمپ گفته مستقیم خواهد بود یا طبق گفته عراقچی، غیرمستقیم برگزار خواهد شد.

در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن نیز مذاکرات غیرمستقیمی بین ایالات متحده و ایران صورت گرفت که پیشرفت چشمگیری نداشت. آخرین مذاکرات مستقیم شناخته‌شده میان دو کشور در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما انجام شد که منجر به توافق هسته‌ای بین‌المللی سال ۲۰۱۵ شد؛ توافقی که ترمپ بعدها از آن خارج شد.

ترمپ که از زمان روی کار آمدن در جنوری، حضور نظامی امریکا در منطقه را افزایش داده، گفته ترجیح می‌دهد درباره برنامه هسته‌ای ایران به توافق برسد تا وارد رویارویی نظامی شود.

او ۱۶ حوت اعلام کرد که نامه‌ای به علی خامنه‌ای، رهبر ایران، ارسال کرده و پیشنهاد مذاکره داده است.

مقام‌های ایرانی در آن زمان اعلام کردند که حاضر نیستند تحت فشار و تهدید وارد مذاکره شوند، موضعی که به نظر می‌رسد اکنون از آن عقب‌نشینی کرده‌اند.

خامنه‌ای اواسط ماه دلو گفته بود مذاکرات با امریکا «نه عاقلانه است، نه خردمندانه و نه شرافتمندانه».

ساعاتی پیش از اعلام ترمپ، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی، گفته بود ایران در انتظار پاسخ امریکا به پیشنهاد تهران برای انجام مذاکرات غیرمستقیم است. او اظهار داشت ایران این پیشنهاد را «سخاوتمندانه، مسئولانه و شرافتمندانه» می‌داند.

پس از سخنان ترمپ، یک مقام ارشد ایران که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت: «مذاکرات مستقیم نخواهد بود… با میانجی‌گری عمان انجام می‌شود.»

خبری که ساعتی بعد با پست وزیر خارجه ایران در شبکه ایکس تائید شد. عمان که روابط خوبی با هر دو کشور دارد، مدت‌هاست به‌عنوان پلی برای تبادل پیام میان ایران و امریکا عمل می‌کند.

نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران هم، سخنان ترمپ درباره احتمال مذاکرات مستقیم را بخشی از یک «عملیات روانی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی داخلی و بین‌المللی» توصیف کرد.

یک مقام دیگر ایران هم که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفته است احتمال دارد تنها حدود دو ماه برای رسیدن به توافق فرصت باقی مانده باشد، زیرا نگرانی وجود دارد که اسرائیل، در صورت طولانی شدن مذاکرات، حمله‌ای انجام دهد.

نتانیاهو که با مذاکرات امریکا و ایران مخالف است، در دیدار با ترمپ به خبرنگاران گفت اگر دیپلماسی بتواند مانع از دستیابی کامل ایران به سلاح هسته‌ای شود، «به همان شکلی که در لیبیا انجام شد، فکر می‌کنم کار خوبی خواهد بود.»

ترمپ در دوره ریاست‌جمهوری خود در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، امریکا را از توافق برجام خارج کرد و تحریم‌های گسترده‌ای را مجددا علیه ایران اعمال کرد.

از آن زمان، ایران به‌طور قابل‌توجهی از محدودیت‌های تعیین‌شده در آن توافق درباره غنی‌سازی اورانیوم فراتر رفته است.

قدرت‌های غربی، ایران را متهم می‌کنند که در تلاش است با افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای دست یابد، چرا که این سطح از غنی‌سازی به گفته آن‌ها برای اهداف غیرنظامی توجیه‌پذیر نیست.

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که نیروهای نیابتی ایران که طی دهه‌ها و با هزینه‌های هنگفت برای مقابله با اسرائیل و نفوذ امریکا شکل گرفته، در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد.

نیروهای نیابتی پس از حمله گروه فلسطینی حماس به اسرائیل در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳، که باعث شعله‌ور شدن جنگ در خاورمیانه شد، تضعیف شده است.

از زمان آغاز جنگ غزه، حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان هدف حملات سنگین اسرائیل قرار گرفته‌اند و حوثی‌های یمن نیز از ماه گذشته هدف حملات هوایی امریکا قرار دارند.

بیش از ۱۲۰۰ تظاهرات در روز شنبه در سراسر ایالات متحده و چند کشور دیگر برگزار شد؛ اقدامی که برگزارکنندگان آن را بزرگ‌ترین موج اعتراضی یک‌روزه علیه دونالد ترمپ و متحد میلیاردرش ایلان ماسک از زمان آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری ترمپ می‌دانند.

در حالی که آسمان واشنگتن ابری و بارانی بود، هزاران نفر به سوی مرکز شهر سرازیر شدند. برگزارکنندگان به خبرگزاری رویترز گفتند انتظار دارند بیش از ۲۰ هزار نفر در تجمع میدان ملی (National Mall) شرکت کنند.

این اعتراضات پاسخی است جمعی به مجموعه فرمان‌های اجرایی ترمپ. بیش از ۱۵۰ گروه فعال در این برنامه‌ها شرکت کرده‌اند. تظاهرات در تمام ۵۰ ایالت ایالات متحده و همچنین در کانادا و مکسیکو برنامه‌ریزی شده بود.

در جاده کانتیکت در واشنگتن دی‌سی، معترضان با در دست داشتن شعارهای چون «پادشاه در امریکا نداریم» و «ماسک را تبعید کنید» منتظر بس‌هایی بودند که آن‌ها را به مرکز شهر می‌برد.

تری کلاین، دانشمند بازنشسته‌ای از پرینستون نیوجرسی، گفت که برای اعتراض به سیاست‌های ترمپ درباره مهاجرت، اصلاحات سازمان DOGE، تعرفه‌ها، آموزش و سایر موضوعات به واشنگتن آمده است. او گفت: «کل کشور ما هدف حمله است؛ تمام نهادهایی که امریکا را ساخته‌اند.»

دیوید مدن، سرباز متقاعد ۷۵ ساله اردو و وکیل سابق، از دیتون اوهایو پرواز کرده بود تا در اعتراضات شرکت کند. او گفت: «بی‌عدالتی، سردرگمی در نظام قضایی و نژادپرستی نهادینه شده ما را به جاده کشانده است.»

از زمان بازگشت ترمپ به قصر سفید، تیم اصلاحات دولتی تحت رهبری ایلان ماسک بیش از ۲۰۰ هزار شغل فدرال را حذف کرده است. تنها در روز جمعه، اداره مالیات امریکا (IRS) اعلام کرد که قصد دارد بیش از ۲۰ هزار نفر از کارکنانش را اخراج کند.

صدها نفر نیز روز شنبه در برابر ساختمان سازمان تأمین اجتماعی در نزدیکی بالتیمور جمع شدند تا علیه کاهش نیروها و خدمات این نهاد که مسئول پرداخت مزایای تقاعد و معلولیت است، اعتراض کنند. برخی از معترضان شعارهای با نوشته‌هایی چون «کشور من کجاست؟»، «DOGE را اخراج کنید»، «ماسک را به مریخ بفرستید» و «به تأمین اجتماعی دست نزنید!» در دست داشتند.

لیندا فالکائو، زنی که تا دو ماه دیگر ۶۵ ساله می‌شود، خطاب به جمعیت گفت: «از ۱۶ سالگی برای تأمین اجتماعی پول پرداخت کرده‌ام. وحشت‌زده‌ام، خشمگینم، حیرت‌زده‌ام که این می‌تواند در امریکا اتفاق بیفتد. من عاشق این کشورم، ولی دلم شکسته. من پولم را می‌خواهم، مزایایم را می‌خواهم!»

بخش زیادی از برنامه‌های ترمپ با شکایت‌های حقوقی به چالش کشیده شده‌اند؛ از جمله تلاش‌هایش برای اخراج کارمندان دولت، اخراج مهاجران و لغو حقوق افراد تراجنسیتی.

ترمپ که در ۲۰ جنوری دوباره به ریاست‌جمهوری بازگشت، مجموعه‌ای از دستورات اجرایی را صادر کرد که منتقدان آن را در راستای برنامه‌ای می‌دانند که در طرح سیاسی محافظه‌کارانه‌ای به نام «پروژه ۲۰۲۵» برای تقویت قدرت ریاست‌جمهوری و بازسازی دولت طراحی شده است.

صدها نفر در شهرهای اروپایی علیه ترمپ تظاهرات کردند

همچنان صدها نفر روز شنبه در شهرهای مختلف اروپا علیه رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترمپ، و مشاورش ایلان ماسک تظاهرات کردند؛ تظاهراتی که در پی یک هفته پرتنش برای بازارهای مالی پس از اعلام تعرفه‌های جهانی گسترده توسط ترمپ برگزار شد.

در شهر فرانکفورت آلمان، تظاهرات «دست‌ها را کوتاه کنید!» توسط سازمان دموکرات‌های خارج از کشور، نهاد رسمی حزب دموکرات ایالات متحده برای شهروندان امریکایی مقیم خارج، برگزار شد.

در برلین، معترضان در مقابل یکی از نمایشگاه‌های تسلا تجمع کردند و با در دست داشتن شعارهای، از دیگر امریکایی‌های مقیم آلمان خواستند که برای «پایان دادن به هرج‌ومرج» در کشورشان دست به اعتراض بزنند.

در میدان اپرا (Opernplatz) فرانکفورت، اعضای گروه دموکرات‌های خارج از کشور خواستار استعفای رئیس‌جمهور امریکا شدند. در شعارهای شان نوشته شده بود: «دموکراسی را بازگردانید»، «از اطلاعات شخصی ما دور بمانید» و «دنیا از مزخرفاتت خسته شده، برو گم شو، دونالد!»

در پایتخت فرانسه، پاریس، حدود ۲۰۰ نفر ـ که بیشترشان امریکایی بودند ـ در میدان رپوبلیک تجمع کردند و علیه ترمپ شعار دادند. برخی از آن‌ها سخنرانی کردند و بنرهایی با شعارهایی چون «در برابر استبداد مقاومت کن»، «حاکمیت قانون»، «فمینیست‌ها برای آزادی، نه فاشیسم» و «دموکراسی را نجات دهید» در دست داشتند. یکی از معترضان آهنگ معروف باب دیلن، «اربابان جنگ» را خواند و اجرا کرد.

تظاهرات‌هایی علیه ترمپ و ماسک در دیگر شهرهای اروپایی از جمله لندن و لیسبون نیز برگزار شد.

در پایتخت بریتانیا، چند صد نفر در میدان ترافالگار تجمع کردند و بلبوردها با شعارهایی چون «امریکاییِ سرافراز، شرم‌زده» و «امریکا چه مرگشه؟» در دست داشتند. جمعیت شعار می‌داد: «از کانادا دست بردار»، «از گرینلند دست بردار» و «از اوکراین دست بردار»، در حالی که به سخنرانی‌هایی گوش می‌دادند که سیاست‌های ترمپ را نقد می‌کردند.