تصمیم چین برای انتصاب مجدد دیپلومات ارشد خود وانگ یی به عنوان وزیر امور خارجه یک ماه پس از ناپدید شدن ستاره نوظهور سابق خود کین گانگ از دید عموم به این معنی است که واشنگتن در تلاش برای برقراری روابط پایدار با رقیب استراتیژیک اصلی خود با چهره ای آشنا روبهرو خواهد شد.
به گزارش رویترز، بازگشت وانگ به سمتی که در بیشتر یک دهه گذشته در اختیار داشت، بعید است که مسیر روابط آشفته دوجانبه را تغییر دهد یا نگرانیها در مورد عملکرد مبهم دولت رئیس جمهور شی جین پینگ را برطرف کند.
برکناری کین که گفته میشود که تحت حمایت شی بود، در روز سهشنبه تقریباً شش ماه پس از تصدی این نقش انجام شد. این سفیر ۵۷ ساله سابق در ایالات متحده در ماه دسمبر مسئولیت وزارت خارجه را برعهده گرفت اما از ۲۵ جون که با دیپلوماتها در بیجینگ ملاقات کرد، در انظار عمومی دیده نشده است.
وزارت خارجه چین گفته است که او به دلایل صحی کار اش را متوقف نمود اما جزئیاتی ارائه نکرده است.
وانگ که در واشنگتن به خاطر هوش تیزش و دفاع گاه تهاجمی اش از مواضع چین شهرت دارد، برای سالها یکی از عناصر ثابت در روابط ایالات متحده و چین بوده است.
تحلیلگران مستقر در واشنگتن میگویند بازگشت وانگ به وزارت خارجه باید به این وزارت کمک کند تا پس از هفته ها گمانه زنی بین المللی درباره سرنوشت کین، فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرد.
اما این امر بعید است که بهبود عمده ای در روابط پرتنش ایالات متحده و چین که به پایین ترین سطح خود در دهه های اخیر رسیده است، به همراه داشته باشد.
جوزف توریگیان، کارشناس رهبران کمونیست چین در پوهنتون امریکایی در واشنگتن می گوید: «هیچ یک از اینها دلایل ساختاری اصطکاک در روابط را تغییر نمی دهد.»
سفارت چین در واشنگتن به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخ نداد.
ودانت پتیل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا روز سه شنبه گفت که انتخاب وزیر خارجه کار خود چین است و بلینکن چندین بار با وانگ ملاقات کرده است.
دومین دوره وانگ به عنوان وزیر امور خارجه حاکی از اشتیاق در بیجینگ برای روابط پایدار با ایالات متحده پیش از دیدارهای احتمالی شی با جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در اواخر سال جاری در حاشیه اجلاسهای جهانی، از جمله گروه ۲۰ در هند در سپتمبر و نشست سران سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا–پاسفیک در کالیفورنیا در ماه نومبر است.
دیپلوماتهای امریکایی و چینی با طیفی از موضوعات بحث برانگیز دست و پنجه نرم میکنند، از جمله اقدامات تهاجمی فزاینده چین بر سر تایوان، جزیره خودگردانی که ادعا می کند متعلق به چین است، و همچنان کنترول صادرات ایالات متحده.
با توجه به این چالشها، ارشدیت وانگ در حزب حاکم کمونیست چین میتواند برای ایالات متحده مفید باشد.
در سیستم چین، دیپلومات ارشد وزیر امور خارجه نه بلکه رئیس کمیسیون امور خارجی حزب کمونیست چین است، نقشی که وانگ همچنان ایفا خواهد کرد.
جود بلانشت، کارشناس چین در مرکز مطالعات استراتیژیک و بینالملل واشنگتن، گفت که قرار گرفتن همزمان وانگ در دو پست ارشد سیاست خارجی کشور، لایهای از بوروکراسی را برای مذاکره کنندگان امریکایی حذف کرد.
وانگ به عنوان یکی از اعضای دفتر سیاسی ۲۴ نفره حاکم حزب کمونیست، دیپلوماتی است که مسلماً نسبت به سلف خود در میان رهبران ارشد چین تسلط بیشتری دارد.
حتی زمانی که کین وزیر امور خارجه بود، بلینکن با وانگ تماس داشت، اگرچه تبادلات در برخی مواقع سرد بود، به ویژه پس از عبور یک بالون جاسوسی چینی از حریم هوایی ایالات متحده و سرنگون شدن اش در اوایل سال جاری، که وانگ را وادار کرد تا واشنگتن را به خاطر واکنش خود سرزنش کند.
بلانشت گفت، با این حال، انتصاب مجدد وانگ نشانه ای از مشکلات در تشکیلات سیاست خارجی چین است.
او گفت: «داستان بزرگتر در اینجا غیرقابلپیشبینی بودن و تیرگی سیستم چین است که میتواند شاهد پرتاب شدن یک مقام ارشد سیاست خارجی در سیاهچاله برای یک ماه با اطلاعات کاملاً صفر از بیجینگ باشد.»
روز سهشنبه، پس از انتصاب وانگ، محتوایی که به کین اشاره میکرد به سرعت از وبسایت وزارت خارجه چین حذف شد. صفحه ای در وب سایت که معمولاً زندگی نامه وزیر امور خارجه را در خود دارد، در آن «درحال به روز رسانی» نوشته شده است.
کریگ سینگلتون، معاون برنامه چین در بنیاد دفاع از دموکراسیها، گفت که انتخاب وانگ برای این نقش همچنین نشان دهنده کمبود گزینه های خوب برای بیجینگ است.
او گفت: «به عبارت ساده، کمبود دیپلوماتهای کارکشته چینی وجود دارد که هم مورد اعتماد شی و هم از تجربه لازم در خصوص ایالات متحده برای ایفای این نقش بسیار مشهود برخوردار باشند.»