یافته های دیدبان شفافیت افغانستان نشان می‌دهد که کارمندان آلوده با فساد گمرک‌ها، زورمندان محلی و چهره‌هایی در دولت درآمدهای گمرک‌ها را حیف و میل می‌کنند.

بر بنیاد یافته‌های مقام‌های محلی ده محموله با یک نمبر پلیت موتر از این گمرک بدون محصول کشیده می‌شود و روزانه نزدیک به صد محموله هم محصول نمی‌شوند.

غلام هاشم، عضو شورای ولایتی ولایت هرات میگوید: "ده موتر بار با یک نمبر پلیت و یک برنامه از گمرک کشیده می شود. موترهای اضافه تناژ تا صد موتر روزانه، تانکرهای تیل اضافه تناژ از گمرک کشیده می‌شد."

سرپرست گمرک اسلام قلعه‌ هم بر فساد گسترده در این گمرک مهر تایید می‌زند.

مصطفی حکیمی، سرپرست گمرک هرات میگوید: "تهدیدات زورمندان و مافیا به حدی زیاد است که کار قانونی صد فیصد نمی تواند آنجا بشود، کار بالای کارمندان به زور اجرا می شود و حتی برخی کارمندان به شمول مدیر منابع بشری لت و کوب شده اند."

والی هرات می‌گوید، از سه میلیون افغانی محصول یک محموله، تنها ۳۰ هزار افغانی محصول پرداخته می‌شود.

احمد وحید قتالی، والی هرات گفته است: "در هفت موتر تشریح شده، هفت آن ها بار غیرقانونی، اضافه بار، تزویر و تغییر جنس در این‌ها هویداست."

یافته‌های دید‌بان شفافیت افغانستان از گمرک‌ها حاکی از حیف و میل میلیون ها دالر عواید گمرکی است.

ناصر تیموری، پژوهشگر این نهاد میگوید: "سالانه میلیون ها دالر از عواید گمرکی افغانستان در اثر این که افراد آلوده با فساد در گمرکات وجود دارد و مداخله زورمندان محلی و افراد داخل دولت استند، حیف و میل می شود."

وزارت مالیه نیز وجود فساد در گمرک ها را تایید کرده است.

شمروز خان مسجدی، سخنگوی وزارت مالیه میگوید: "مساله فساد در این شک نیست که موجود است اما ارقامی که ارایه شده منتظر استیم که والی صاحب دریافت های خود را با ما شریک کند تا بدانیم که والی صاحب بر اساس کدام بررسی به این ارقام دست یافته است."

دیدبان شفافیت می‌گوید، تقرری‌های غیرشفاف و غیررقابتی در گمرک‌ها، این ساختار را فسادزا ساخته‌ است.

فرید احمد، سخنگوی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری میگوید: "تاکنون تمام استخدام ها در گمرک ها از سوی وزارت مالیه صورت گرفته و کمیسیون مستقل اصلاحات اداری هیچ نقشی نداشته است. اما به دستور رییس جمهور قرار است پست های گمرک‌ها به رقابت آزاد گذاشته شوند."

وزارت مالیه هرچند می‌گوید با گذاشتن اسکنرها در گمرک‌ها برای فسادزایی کار شده اما منابع می‌گویند در برخی گمرک‌ها اسنکرها از بهر معافیت محصول، غیرفعال نگهداشته می‌شوند.